Ook gewone burgers kunnen nu in misdaadmilieu infiltreren: wat mag en wat mag niet?

Burgerinfiltranten zijn mensen zoals u en ik die zich in een crimineel milieu begeven om daar informatie te verzamelen die ze dan doorgeven aan politie en gerecht. Die informatie kan bijzonder divers zijn: denk aan inlichtingen over teruggekeerde Syriëstrijders, plannen voor een op til zijnde overval of aanslag, gegevens van gezochte criminelen, enzovoort.

De burgerinfiltranten komen er omdat de politie nu eenmaal niet in alle milieus kan infiltreren. Vaak bestaat een crimineel milieu uit personen met bijvoorbeeld een specifieke achtergrond of van een specifieke nationaliteit, denk aan de Albanese maffia of het milieu van teruggekeerde Syriëstrijders. Gewone politieinfiltranten zouden daar te snel door de mand vallen. 

Minister van Justitie Koen Geens (CD&V): "Bij pakweg de maffia of in terroristische cellen stoot je dan op limieten, bijvoorbeeld omdat politieambtenaren een bepaald dialect niet machtig zijn of omdat derden in het gesloten milieu erg gewantrouwd worden." 

Nieuw is nu dat infiltranten verder mogen gaan dan gewone informanten en in beperkte mate zelf een misdrijf mogen plegen. Dat is nodig om de infiltrant de nodige geloofwaardigheid te kunnen geven in het criminele milieu en om niet door de mand te vallen. Zo zal hij of zij bijvoorbeeld een wapen kunnen ophalen, chauffeur mogen zijn voor een andere crimineel of drugs mogen vervoeren. De infiltrant mag wel niet provoceren en anderen tot een misdrijf aanzetten.

Alles zal bovendien onder sluitende voorwaarden en een strikte controle van het gerecht verlopen, zo verzekert Geens. Burgerinfiltranten zullen ingezet worden enkel wanneer er geen andere manier is om een dossier te laten vooruitgaan en onder de permanente controle van het openbaar ministerie (OM). Ze moeten bovendien meerderjarig, betrouwbaar en geloofwaardig zijn. Hij of zij zal vooraf zeer goed gescreend worden, maakt Justitie zich sterk.

Ook tijdens een operatie wordt zijn handel en wandel continu tegen het licht gehouden. Wanneer de burgerinfiltrant de lijn die opgesteld werd door het OM niet respecteert, zal hij of zij hiervoor dezelfde straf krijgen als iemand die geen infiltrant is. Een burgerinfiltrant kan, net zoals nu het geval bij bedreigde getuigen, bescherming krijgen wanneer zijn veiligheid bedreigd is.

Kan iedereen nu burgerinfiltrant worden? Die kans is klein: uiteindelijk zal het vooral gaan om mensen die al bekend zijn met een bepaald crimineel milieu, bijvoorbeeld familieleden van verdachten

De regering ging reeds in mei akkoord met het principe van de burgerinfiltranten. Goed een half jaar later schaart de ministerraad zich achter de wettekst die Geens klaarstoomde.