Britse tv-kokkin Nigella Lawson heerlijk eerlijk: "Koken geeft mij meer troost dan het opeten"

Na afloop van het interview vist Nigella Lawson (57) een boterham uit een plastic zakje. De succesvolle Britse televisiekok heeft een moordend schema voor de promotie van haar nieuwe kookboek, en meer zit er tussen de interviews niet in.
Na een aantal roerige jaren door onder meer een geruchtmakende scheiding van kunstverzamelaar Charles Saatchi, is Lawson terug met een boek over het geluk van thuiskoken: Bij mij aan tafel. Volgend jaar viert ze haar twintigjarig jubileum als culinair schrijfster en televisiemaakster, en in die tijd heeft Lawson een imperium opgebouwd (haar vermogen wordt geschat op 120 miljoen euro). ,,Maar ik ben geen chef of professional’’, haast ze zich te zeggen.

U kookt twintig jaar voor uw werk, maar u bent geen professional?
"Nee, en dat zeg ik niet uit valse bescheidenheid. Ik ben een thuiskok, en dat is heel anders dan koken voor je beroep, zoals een chef of professionele kok doet. Ik zou moeite hebben met de herhaling die daarbij komt kijken. Als thuiskok verwacht niemand steeds dezelfde kwaliteit, je kunt variëren met kruiden en gerechten, en de koelkast opentrekken om te kijken welke ingrediënten je gaat gebruiken. Tuurlijk, ik hou ervan om anderen te eten te geven, maar daarbij draait het vooral om de vriendschap en verbinding met de mensen aan tafel.

Bij mijn aan tafel wordt aangeprezen als een persoonlijk boek, maar er staan weinig herinneringen of intieme verhalen in. Wat maakt het dan toch persoonlijk?
"Al mijn kookboeken zijn persoonlijk, omdat ze voortkomen uit waar ik op dat moment sta in het leven. Mijn eerste boek Hoe te eten uit 1998 had een hoofdstuk over koken voor peuters, omdat ik toen jonge kinderen had. Mijn boeken zijn met mijn leven meegegroeid."

"Bij mij aan tafel heeft net als dat kookboek geen thema. Maar terwijl ik eraan werkte, merkte ik dat aan elk recept een verhaal vastzat. Ik schreef bijvoorbeeld over een kipfricassee. Dat is een vleesgerecht in roomsaus, een gerecht dat mijn grootmoeder van vaderskant altijd klaarmaakte, maar op een ouderwetse manier. Zij warmde restjes kip op in een dikke saus van melk en bloem, met paddenstoelen erin en rijst rondom.''

"In mijn voorraadkast vond ik gedroogd eekhoorntjesbrood en op het aanrecht staat altijd een fles Marsala. Ik gebruikte verse kip, en die haalde ik eerst door gekruide bloem; vervolgens bereidde ik eerst het vlees en daarna de saus, in plaats van andersom. Een benadering die past bij deze tijd. Je proeft de kruiden beter, de smaken zijn intenser, het gerecht is lichter maar meer uitgesproken."

Lees verder onder de foto

U lijkt hedendaagse voedselhypes, zoals superfoods, paleodiëten, glutenvrij, lactosevrij of koolhydraatvrij, te negeren.
"Dat klopt. Als je op een normale, uitgebalanceerde manier eet, maken al die dingen deel uit van je eetpatroon. Toen ik de index maakte van dit boek, merkte ik dat in dit boek wel iets van vijftig vegetarische en misschien wel dertig veganistische recepten staan, en dat veel recepten gluten- of lactosevrij zijn. Je lichaam houdt van nature van variatie."

Bij het ouder worden veranderen je smaakpapillen en nemen ze af in aantal ...
"Dat is een somber stemmende gedachte, vind je niet?"

Is uw smaak erg veranderd tijdens uw leven?
"Dat valt mee. Ik hield altijd al van bitter, zuur en zout."

Als kind al?
"Nee, als kind hield ik helemaal niet van eten! Dat veranderde pas aan het einde van mijn tienerjaren. Bakken vond ik wel altijd al leuk om te doen. Ik hou wel van zoete dingen, maar een echte zoetekauw ben ik niet – het zou niet in mijn hoofd opkomen op elke dag een toetje te maken. Dat doe ik vooral als er vrienden komen eten."

"Ik hou van pittig eten, hoe pittiger hoe beter. Sommige mensen kunnen als ze oud zijn geen scherp voedsel meer verdragen. Dat is mijn grootste angst: dat ik al die lekker pittige sausjes niet meer kan eten."

"Maar toen ik laatst mijn eerste kookboek erop nasloeg, zag ik grappig genoeg dat ik ook daarin al dingen gebruikte als miso, granaatappel en zoutige dingetjes. Ik hou erg van zeezout. Als je goed en vers voedsel op de goede manier zout, is dat toch echt anders dan fabrieksvoedsel waar veel zout in zit."

"Maar ik besef ook heel goed dat ik bevoorrecht ben dat ik mezelf producten van goede kwaliteit kan veroorloven. Niet iedereen heeft die keuze, en ik zou anderen nooit willen opzadelen met een slecht gevoel omdat zij zichzelf dat niet kunnen permitteren."

Voor veel mensen is eten een vorm van troost.
"En om iets te vieren! Laten we vooral positief blijven."

U heeft een paar moeilijke jaren achter de rug in uw privéleven. Biedt eten voor u ook troost?
"Voor mij is koken meer een vorm van troost dan eten. Troosteten is een verkeerde benaming – niemand voelt zich er werkelijk beter door. Maar koken is wél een geweldige manier om malende gedachten in je hoofd tot stoppen te brengen.
Iedereen heeft het tegenwoordig over mindfulness, dat maakt je aanwezig in het hier en nu en bewuster van zintuiglijke ervaringen. Dat is precies wat koken ook doet. De geur van geraspte citroen, de vorm van de tomaat. Voedsel is prachtig. En schoonheid is wél een grote troost in het leven."