Hoe is flesje vergif binnengeraakt in streng beveiligd Joegoslaviëtribunaal?
Wat op de laatste dag van het Joegoslaviëtribunaal is gebeurd, had zo uit het scenario van een film kunnen komen. Oorlogsmisdadiger Slobodan Praljak hoort het verdict aan en neemt dan vergif in. Hoe kon dat vergif binnenkomen in het streng bewaakte oorlogstribunaal in Den Haag?
Pas uren na de feiten kwam het Joegoslaviëtribunaal in Den Haag met een -kort- officieel statement, waarin het bevestigde dat Slobodan Praljak in het ziekenhuis overleed nadat hij vergif had ingenomen. Over hoe het drankje in de zittingzaal was terechtgekomen, werd nog met geen woord gerept, maar dat is wel de vraag waar het onderzoek zich op zal toespitsen.
VRT-collega Stefan Blommaert woonde meermaals zittingen van het Joegoslaviëtribunaal bij. Hij was er vorige week nog toen de Servische generaal Mladic tot levenslang werd veroordeeld. "De veiligheidsmaatregelen daar zijn enorm", zegt hij. "Je moet twee keer door een scanner en wordt ook nog op andere plaatsen gecontroleerd. Er zijn ook heel veel regeltjes over gedragingen, die natuurlijk des te meer gelden voor de beklaagden die moeten verschijnen. Zij worden ook voortdurend bewaakt door twee bewakers van het oorlogstribunaal."
Dat een flesje gif zomaar het tribunaal binnen raakt, lijkt dus op het eerste gezicht ondenkbaar. Anderzijds is het ook weer niet zó vreemd. "Waarop controleren die scanners? Op metaal. Medicatie -niet zo ongewoon want veel beklaagden zijn op leeftijd- mag wél mee in de rechtszaal."
Blommaert vermoedt dat het flesje gif op die manier in de zaal is terechtgekomen. Maar dan blijft natuurlijk de vraag: hoe is dat gif, een zeer dodelijke substantie, in het flesje terechtgekomen? "Dat kan alleen maar hetzij via vrienden en familie, die óók gecontroleerd worden, hetzij via een van de advocaten van Praljak. In dat laatste geval zou het natuurlijk een veel grotere zaak zijn."
Dit kan zeker nog een politiek staartje krijgen
Het incident op de allerlaatste zittingdag is een bijzonder pijnlijke afsluiter van het van het Joegoslaviëtribunaal.
"Des te meer omdat er na de veroordeling van Ratko Mladic vorige week -de laatste échte grote zaak- bijna een feestelijke sfeer heerste", zegt Blommaert. Alle 161 aangeklaagden zijn voor het tribunaal moeten verschijnen, en de grote vissen zijn ook veroordeeld.
"Het is heel erg dat het tribunaal er niet in geslaagd is om de beklaagde niet tegen zichzelf te beschermen. Het kan ook politieke gevolgen hebben, want alle beklaagden, of het nu Serviërs of Kroaten zijn, hebben in eigen land nog hun aanhang. Vanmiddag zei de Kroatische premier al dat deze zaak een schande is. Het kan zeker nog een politiek staartje krijgen."