Potvis in Domburg overleed mogelijk door darminfectie

Lonneke IJsseldijk van de universiteit is de doodsoorzaak van de Domburgse potvis momenteel aan het proberen te achterhalen. De onderzoekster hoopt vooral dat het bij één blijft en dat er niet - zoals twee jaar geleden - een hele groep potvissen in Noord-Europa strandt.

De onderzoekster stelt, na de sectie op het karkas,  dat de potvis waarschijnlijk is overleden aan een ernstige darmafwijking. Microscopisch onderzoek van de stukken potvisdarm moet volgende week definitief uitsluitsel geven over de doodsoorzaak. "We weten dus nog niet zeker of hij daaraan is overleden. We kunnen maar een klein deel van de darmen zien, want darmen van een potvis kunnen wel zeventig meter lang zijn", aldus IJsseldijk.

De ruim dertien meter lange potvis, een mannetje, lijkt in de nacht van donderdag op vrijdag levend te zijn aangespoeld op het strand van Domburg. Op het kadaver waren aan de buitenkant bloedende wonden zichtbaar, die wijzen op schaafplekken. Die schrammen kunnen zijn veroorzaakt door mossel- of oesterbanken. Het bloed wijst erop dat het dier nog in leven was toen de huid beschadigd raakte, meldt IJsseldijk. "In de maag zaten wormen die nog leefden. Dat wijst op een doodsstrijd op het strand van Domburg."

Bij het weghalen van de huid en speklaag troffen de onderzoekers geen onderhuidse bloedingen aan. Een botsing met een schip kan daarmee waarschijnlijk wel worden uitgesloten.

Met hulp van kranen en een shovel is het karkas zaterdag hoger op het strand gelegd zodat de werkzaamheden niet meer worden onderbroken door hoogwater. "We doen ons best om voor donker klaar te zijn", zegt IJsseldijk. "Daarna gaan we terug naar Utrecht en maandag verder in het lab met het microscopisch onderzoek. We zien dit soort dieren niet zo vaak en een potvis is voor ons nog steeds heel uniek."

Volgens IJsseldijk is het bekend dat verzwakte walvissen zich afzonderen van hun groep. Ze vindt het dier er nog vers uitzien. De kans is daarom groot dat de potvis levend is aangespoeld. Vrijdagmiddag begint de sectie op het dier waarbij onder meer wordt gekeken naar de organen en maaginhoud. Het skelet wordt mogelijk opgenomen in de nationale collectie van Naturalis.

Het is volgens de onderzoekster aannemelijk dat het om een mannelijke potvis gaat, vrouwtjes blijven met hun kalf in het aangenaam warme water rond de evenaar. "In de hele geschiedenis is maar één vrouwtje aangespoeld in Noord-Europa, in Engeland." Buiten de paartijd gaan de mannetjes in zogeheten 'bachelor groups' naar de zee bij Noorwegen omdat daar meer eten is. Zodra het weer paartijd is, zwemmen ze terug naar de vrouwtjes.

In januari 2016 strandden op Texel zes potvissen, waarna er binnen zes weken nog 24 aanspoelden op de stranden van Engeland en Duitsland. Zij waren volgens de onderzoekster niet ziek of ondervoed, maar waarschijnlijk verdwaald.