Van "bezorgdheid" tot "een oorlogsverklaring": zo reageert de wereld op Trumps plannen met Jeruzalem

Vanuit alle hoeken van de wereld wordt er gereageerd op de - mogelijke - aankondiging van president Trump om Jeruzalem te erkennen als hoofdstad van Israël. De president heeft al naar verschillende leiders getelefoneerd om hen te informeren over de verhuizing van de Amerikaanse ambassade. De reaties zijn voor het overgrote deel eenduiding: bezorgdheid voert de boventoon.

Zo heeft Boris Johnson, de Britse minister van Buitenlandse Zaken, benadrukt dat hij bezorgd is. Ook bij zijn Duitse ambtscollega is hetzelfde geluid te horen. "Gewelddadige demonstraties en rellen zijn niet uit te sluiten." Duitsland heeft zijn reisadvies ook al aangepast. Ook Frankrijk, China en de Europese Unie sluiten zich aan bij de bezorgdheid. 

Ook onze minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) noemt de beslissing "geen goed idee". Hij zegt dat ze haaks staat op de tweestatenoplossing die internationaal naar voren wordt geschoven voor het Israëlisch-Palestijnse conflict. "We moeten geen provocatie organiseren", zegt Reynders.

De Jordaanse koning Abdullah - normaal toch een bondgenoot van de Verenigde Staten - heeft al laten weten dat de beslissing "de inspanningen om het vredesproces te hervatten ondermijnt". De Egyptische president Abdul Fattah al-Sisi heeft er bij Trump op aangedrongen om de situatie in de regio niet moeilijker te maken. 

Er wordt vanuit verschillende kanten ook beklemtoond dat de nadruk op de dialoog moet liggen. Een speciale gezant van de Verenigde Naties liet al weten dat de toekomstige status van Jeruzalem deel moet uitmaken van de onderhandelingen. "De toekomst van Jeruzalem moet met Israël én de Palestijnen besproken worden, zij aan zij met de directe onderhandelingen", zei Nickolay Mladenov. 

Eenzelfde geluid klonk er bij de paus. "De rechten van alle mensen erkennen in het Heilige Land is een belangrijk voorwaarde voor dialoog." De paus roept op tot "wijsheid" en "voorzichtigheid".

In de ruime regio wordt er bijzonder negatief gereageerd op Trumps plannen. Salman, de koning van Saudi-Arabië, had al aan Trump laten weten dat de verhuizing van de ambassade of de erkenning van Jeruzalem als de Israëlische hoofdstad "een zware provocatie tegenover de moslims wereldwijd" is. 

De Turkse regering benadrukt dat de plannen van Trump zullen leiden tot "een brandhaard zonder einde". "De erkenning van Jeruzalem als hoofdstad van Israël gaat voorbij aan de geschiedenis en de waarheden in de regio. Het getuigt van een groot onrecht, een wreedheid, een kortzichtigheid, een dwaasheid en een waanzin. Het zal de regio en de wereld onderdompelen in een brandhaard zonder einde." Ook president Erdogan heeft al persoonlijk gereageerd. "Het is een rode lijn voor de moslims". Hij dreigt er ook mee om de banden met de Verenigde Staten op te blazen. 

Ook in Syrië en Iran klinkt dezelfde reactie. De Iraanse ayatollah Khamenei haalt uit naar Trumps incompetentie en falen. Iran erkent Israël niet. "De Palestijnse bevolking zal uiteindelijk overwinnen."

Vanuit de Palestijnse hoek komen natuurlijk de felste reacties. De Palestijnse gezant in het Verenigd Koninkrijk noemt de aankondiging van Trump een oorlogsverklaring. "Het zou een doodskus betekenen voor de Tweestatenoplossing", vertelde Manuel Hassissian in een interview met BBC. "Hij verklaart de oorlog in het Midden-Oosten, hij verklaart de oorlog aan 1,5 miljard moslims en honderden miljoenen christenen. Die gaan niet aanvaarden dat hun heiligdommen helemaal onder Israëlisch heerschap komen."

Ook voor toponderhandelaar en raadgever van de Palestijnse president Abbas Nabil Shaath betekent dit de doodsteek voor de vredesonderhandelingen. Shaath haalt zwaar uit naar de Verenigde Staten: "De Amerikanen hebben dan geen rol meer als bemiddelaar. Trump heeft elke kans op een overeenkomst vernietigd."

Verschillende Palestijnse groeperingen hebben al opgeroepen tot protest.