Wat zijn fosfaten en waarom zitten ze in onze voeding?
Een nipte meerderheid van Europarlementsleden stemde woensdag voor het gebruik van fosfaten in kebabvlees. De stemming roept vragen op over het gebruik in het algemeen van fosfaten in onze voeding.
Veel voedingswaren bevatten van nature fosfaten, ook wel organische fosfaten genoemd. Die zijn onschadelijk. Het lichaam neemt op wat het nodig heeft en scheidt de rest uit. Het is anders gesteld met de anorganische fosfaten die bij het bewerken van voedsel worden toegevoegd. Volgens onderzoek van de Duitse professor Eberhardt Ritz kunnen hoge concentraties van die fosfaten in de mens leiden tot sterfte bij nierpatiënten. Ze zouden ook hart-en vaatziekten veroorzaken. Daarom pleit hij voor voorzichtigheid, zeker omdat we alsmaar meer van die fosfaten in de voeding terugvinden.
Fosfaten in soorten en maten
De reden waarom we het meestal hebben over ‘fosfaten’ in het meervoud, is dat er heel wat soorten van die additieven bestaan. Er zijn fosfaten die het vocht vasthouden in gemalen vleeswaren zodat die compact blijven. Er zijn fosfaten die het voedsel beter bewaren, die de zuurtegraad regelen, die verhinderen dat poeder klontert en die zelfs verhinderen dat coladrankjes niet zwart worden. Fosfaten zitten dus in sterk bewerkt voedsel zoals fastfood, sardines in blik, smeltkaas, oploskoffie en frisdranken.
Additieven: een zaak van Europa
“De erkenning van de additieven is een Europese zaak”, zegt Jan Eyckmans van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid. “Maar er is er een nauwe samenwerking met de wetenschappers uit alle lidstaten. Het Europees Voedselagentschap EFSA geeft advies aan de politiek en houdt ook regelmatig het meest recente onderzoek onder de loep.” Dat gebeurt nu ook met fosfaten. Eind volgend jaar zal EFSA met een update komen.
Knipperlichten
Sinds de jaren 90 is de geschatte consumptie van toegevoegde fosfaten verdubbeld van 500 mg per dag naar 1.000 mg. Dat heeft te maken met de stijging van het aantal additieven in de voeding. Maar er zijn ook verschillen. Vooral in de lagere sociale klassen, die vaker fastfood eten, is het probleem het grootst. Daarom pleit Eberhard Ritz voor een betere etikettering. Nu staat alleen vermeld welke fosfaten in een product zitten (sommige E-nummers), maar niet de hoeveelheid. Dat euvel zou kunnen worden weggewerkt met een code groen, oranje en rood bij elk additief. Ritz roept overheden, ziekteverzekeraars, consumentenorganisaties en voedingsbedrijven op om hierover het debat te openen in het belang van de volksgezondheid.
Andere wetenschappers zijn ondertussen op zoek naar alternatieven voor de fosfaten. Ook zij hebben de knipperlichten al zien branden.
Lees hier het volledige onderzoek