Draconische veiligheidsmaatregelen voor proces Abdeslam dat meteen uitgesteld wordt

De autoriteiten hadden draconische veiligheidsmaatregelen genomen: wie het Justitiepaleis binnen wou, moest daarvoor een eerste keer door een metaaldetector, wie de zittingzaal wou betreden en het proces bijwonen, werd voor de tweede maal gecontroleerd met een metaaldetector. Tientallen agenten, van wie minstens een deel leden van de speciale eenheden van de federale politie, patrouilleerden in en rond het gerechtsgebouw.

Met Salah Abdeslam en Sofien Ayari staan twee terroristen terecht die niet alleen betrokken waren bij de schietpartij in de Driesstraat, maar ook een rol hebben gespeeld bij de aanslagen van 13 november 2015 in Parijs. De kersverse advocaat van Salah Abdeslam, meester Sven Mary (foto onder, naast Salah Abdeslam) had uitstel gevraagd. Het was dan ook al duidelijk dat de zitting zich zou beperken tot akte verlenen van dit uitstel en een nieuwe datum vastleggen.

Dat wordt dus 5 februari. Het proces zal een week duren. Meester Sven Mary krijgt nu anderhalve maand de tijd om het dossier, dat uit twaalf kartons bestaat, in te studeren. De twee hoofdrolspelers, Abdeslam en Ayari, waren niet aanwezig.  

Mary vroeg aan de rechtbank niet alleen een uitstel maar ook de nodige faciliteiten om zijn cliënt in de aanloop van het proces te bezoeken, en om hem tijdens de duur van het proces, tijdens de middagpauze en na de zitting, te kunnen spreken. Het federaal parket beloofde dat daarvoor gezorgd zou worden.

"Salah Abdeslam heeft, net zoals elke andere verdachte, recht op een advocaat en die heeft het recht om het dossier voor te bereiden", zei meester Maryse Alié, een van de advocaten van de burgerlijke partijen, na afloop van de zitting. "Wij hebben ons dus niet verzet tegen dit uitstel. Ik hoop dat Abdeslam op elke zitting aanwezig zal zijn en dat hij ook de nodige uitleg zal verschaffen en op alle vragen zal antwoorden."

Meester Sven Mary legde na de zitting geen verklaringen af. Ook de advocaten van Ayari legden geen verklaringen af.  

 Op 15 maart 2016 wilden leden van het gemeenschappelijk onderzoeksteam (JIT), het Frans-Belgische team dat de aanslagen in Parijs onderzocht, een huiszoeking uitvoeren in de Driesstraat. De zes agenten, die hadden verwacht niemand aan te treffen in het appartement, werden onmiddellijk onder vuur genomen. Drie van hen raakten daarbij gewond. 

Bij de schietpartij kwam de Algerijnse terreurverdachte Mohamed Belkaid om het leven (36). Belkaid, ook bekend onder de schuilnaam Samir Bouzid, werd ervan verdacht een coördinerende en voorbereidende rol te hebben gespeeld bij de aanslagen in Parijs van 13 november 2015.   

Twee andere aanwezigen in het appartement ontsnapten. Uit onderzoek bleek dat een van hen Salah Abdeslam was. De politie pakte Abdeslam drie dagen later op, enkele kilometers verder in de Vierwindenstraat in Molenbeek. De tweede man die uit het appartement ontsnapte, was Sofien Ayari, ook bekend onder de valse namen Amine Choukri en Monir Ahmed Alaaj.     

Sofien Ayari zit in afwachting van zijn proces in de gevangenis van Lantin, terwijl Salah Abdeslam werd overgeleverd aan Frankrijk. Daar verblijft hij in een zwaarbewaakte gevangenis in de Parijse voorstad Fleury-Mérogis, maar voor de duur van het proces over de schietpartij zal hij overgebracht worden naar de gevangenis van Vendin-le-Vieil, zowat 25 km ten zuidwesten van Rijsel.

Iedere advocaat kan uitstel vragen aan de rechtbank. Een veel voorkomende reden om uitstel te vragen is wanneer een advocaat pas heel laat geraadpleegd wordt door een cliënt. Dat is in de rechtszaak over de schietpartij in de Driesstraat in Vorst ook het argument van Sven Mary. Hij heeft niet genoeg tijd gehad om het dossier te lezen en bestuderen, zegt hij. De rechter is niet verplicht om een uitstel sowieso toe te kennen. Hij oordeelt daar zelf in alle onafhankelijkheid over. Je zou dus kunnen zeggen dat het geen recht is, maar een gunst.

Dat Mary uitstel zou krijgen, werd door niemand betwijfeld. Zeker in een gevoelige terreurzaak als deze was de kans klein dat een rechtbank het uitstel zou weigeren. Niemand zou het risico durven nemen Salah Abdeslam en zijn advocaat een middel in handen te geven om een schending van het recht op verdediging te pleiten.

Wat wel opvallend is, is dat de rechtbank afgelopen vrijdag het uitstel al zelf communiceerde. "Het komt misschien wat vreemd over, maar het is een beslissing ingegeven door goed management", zei Luc Hennart, de voorzitter van de Franstalige rechtbank van eerste aanleg in Brussel hierover. "Vanwege de enorme internationale persbelangstelling en aangezien al duidelijk is dat noch Salah Abdeslam, noch de tweede verdachte naar het proces zal komen, heb ik de beslissing genomen het uitstel nu al mee te delen. Dat bespaart iedereen de verplaatsing."

Een rechter kan een uitstel wel alleen maar toekennen op de zitting zelf. Dat is de reden waarom de advocaten en het federaal parket vanochtend toch verwacht werden in het Brusselse Justitiepaleis.