Roberto kreeg levenslang voor twee moorden die hij nooit gepleegd heeft, na 23 jaar komt de pijnlijke waarheid aan het licht

Nadat alle tv-camera's voor de deur verdwenen waren, vond Almodovar een oude foto van zijn dochter terug. Ze droeg daarop als tweejarige een schattige feestjurk. Toen tante Mary hem dat kleedje overhandigde -want ja, ze had dat stuk textiel al die tijd bijgehouden- barstte hij in tranen uit. Voor het eerst drong het tastbaar tot hem door: al die kostbare momenten die hij met Jasmyn gemist heeft, ze zouden nooit meer terugkeren.

Flashback naar 31 augustus 1994: terwijl twee mannen op straat doodgeschoten werden, was Almodovar in het huis van zijn tante stevige ruzie aan het maken met zijn vriendin. Twee getuigen zouden hem er echter als dader uitpikken tijdens een line-up. Een van hen verklaarde later dat Guevara druk op hem uitgeoefend had om Almodovar erbij te lappen.

Alibi telt niet
Voor de rest was er niets dat in zijn richting wees. Sterker nog, een buurman verklaarde dat hij Almodovar op dat moment binnenshuis horen kibbelen had. En toch werd hij door een jury veroordeeld tot levenslang, zonder de mogelijkheid om in beroep te gaan.

Drie tantes zouden daarna 23 jaar lang strijden om de waarheid boven water te halen. Ze ontdekten dat er nog veel meer onderzoeken waren waarin Guevara een kwalijke rol gespeeld heeft. Toen Buzzfeed het nieuws uitbracht, kwam de zaak in een stroomversnelling terecht. Alle beschuldigingen werden ingetrokken, Almodovar mocht als een vrij man de gevangenis van Cook County (Illinois) buiten wandelen. Zijn dochter sprintte meteen recht in zijn armen.

Groot gat op CV
Eind goed al goed? Niet bepaald. Naast de vele familieleden en vrienden stonden immers ook vijf onbekende mannen hem op te wachten. Ze waren stuk voor stuk onterecht naar de gevangenis gestuurd door Guevara en kenden dus als geen ander de lijdensweg die hem nog te wachten zou staan. Depressies en angstaanvallen, de financiële zorgen, de privésituatie die nooit meer vertrouwd aanvoelt,... 

Leg bijvoorbeeld aan werkgevers maar eens dat grote gat op je CV uit. Wat antwoord je als je kind vraagt waarom je altijd zo droevig bent? En vertrouwen is een vaag begrip geworden, je zal altijd angstig over je schouder blijven kijken. Nee, de gevangenis verlaten is heus niet hetzelfde als vrij zijn. "Het voelt alsof ik nog steeds opgesloten zit", verwoordt een van het.

Geen ID
Almodovar ondervindt de ware betekenis van hun woorden nu aan den lijve. Hij wilde bijvoorbeeld een identiteitskaart regelen, maar had enkel nog een geboortecertificaat teruggevonden. De voorpagina van de Chicago Tribune -waarop zijn verhaal neergepend stond- volstond niet om de ambtenaar van dienst te overhalen. Een loonbriefje, elektriciteits- of tv-factuur? Had hij allemaal niet en dus kon hij naar zijn ID fluiten.

Een job vinden in die omstandigheden is zo mogelijk nog een lastigere opgave. Hij blijft immers een 42-jarige met slechts twee jaar werkervaring. En als er al een werkgever in zijn onschuld gelooft, durft die de stap niet wagen omdat hij vreest dat Almodovar er mentaal niet klaar voor is. Het trauma blijkt alvast nog niet verwerkt: in de pashokjes van een kledingwinkel kreeg hij een paniekaanval omdat de geur hem deed denken aan de verstopte toiletten in de gevangenis.

"Niet de bedoeling dat er misbruik gemaakt wordt"
En dan zijn er nog de zogezegde vrienden: een van hen had opgevangen dat Almodovar misschien zijn studies wilde hernemen. De man werkt voor een online onderwijsinstelling en heeft hem daar -zonder zijn toestemming- voor ingeschreven. Nu zit Almodovar dus opgezadeld met een cursus crisisbegeleiding en een studentenlening van 6.000 dollar (5.100 euro). "Hij moet daar een E-boek voor hebben, terwijl hij amper weet hoe hij moet mailen", sakkert Mary. "Ze weten dat hij daar allemaal niets van kent, waarom doen ze hem dat dan aan? Het is de bedoeling dat hij geholpen wordt, niet dat er misbruik van hem gemaakt wordt."

Mary ziet het verschil zelf ook heel duidelijk in de dagelijkse omgang. "Vroeger toonde hij altijd respect, nu is hij norser geworden. 'In de gevangenis moet je directer zijn', zegt hij dan. Maar wij zijn toch geen gevangenen?"

Af en toe vertelt Almodovar ook over de gruwelverhalen die hij meegemaakt heeft. Zoals die keer dat een gevangene de ogen van een celgenoot uitstak tijdens een gevecht. Of die andere keer dat de cipiers iets wilden uittesten: zou een van de criminelen echt zijn nieuwe celgenoot vermoorden, zoals hij zelf altijd beweerde? Blijkbaar wel dus... Het slachtoffer had naar verluidt enkele dagen later moeten vrijkomen.

Zoek het zelf maar uit
Gevangenen die hun straf uitgezeten hebben, krijgen nadien professionele begeleiding om hun leven weer op orde te krijgen. Wie plots vrijgepleit wordt, moet het echter zelf maar uitzoeken. "Het enige waar ik op kan terugvallen, is mijn familie. Als zij er niet waren, moest ik nu gaan bedelen", aldus Almodovar. Hij slaapt nu in een gerestaureerd deel van Mary's kelder.

De beloofde 200.000 dollar (170.000 euro) schadevergoeding heeft hij nog steeds niet in handen. Zijn advocate overweegt nu om de stad voor de rechter te slepen vanwege al het leed dat hem aangedaan is.

"Probeer mijn angsten te overwinnen"
Natuurlijk zijn er ook leuke momenten geweest. Zo is hij met vrienden en familie al twee keer naar de Cubs (een baseballteam; nvdr) gaan kijken en is hij -voor het eerst- op een vliegtuig gestapt. Bestemming: New York. "Ik probeer mijn angsten te overwinnen. Ik merk ook dat heel wat mensen zo gejaagd leven, ze nemen de tijd niet om van de kleine dingen te genieten."

Maar die 23 jaar zonder Jasmyn, dat blijft zonder twijfel het grootste gemis. Op de dag van zijn vrijlating beloofde zijn dochter hem dat ze van alles samen zouden doen: ze zou hem leren hoe hij een computer moest gebruiken, ze zouden hotdogs gaan eten bij Portillo's en op Halloween zouden ze zich verkleden als The Joker en Harley Quinn. In de praktijk blijkt dat echter allemaal iets moeilijker te liggen. "Hij ziet haar enkel als het in haar schema past", aldus Mary. "Ze leerde hem met een gsm werken, maar meestal botst hij op haar voicemail."

Jurk van schoolbal
Al deed Jasmyn wel nog haar best tijdens een feestje om zijn thuiskomst te vieren: ze speelde de belangrijkste momenten in haar leven na, door bijvoorbeeld de jurk van stal te halen die ze op haar schoolbal gedragen had. Samen dansten ze de nacht in. Maar na de euforie volgde opnieuw de bittere vaststelling: Jasmyn heeft nu haar eigen leven -met vrienden en liefjes- waar Almodovar niet langer in past.

Rest hem nu nog vooral de bijeenkomst van de 'slachtoffers van Guevara'. Zij zijn de enige personen die begrijpen hoe zo'n onterechte gevangenisstraf aanvoelt, minstens één keer per maand gaan ze dan ook samen iets eten of bowlen. Vorige maand stond het hele gezelschap Jose Maysonet op te wachten. U raadt het al: ook hij kreeg af te rekenen met Guevara en werd onterecht veroordeeld voor een dubbele moord. Na 27 jaar is het zijn beurt om aan een nieuw hoofdstuk in het leven te beginnen.