Macedonië is het Macedonië uit de Oudheid niet, of toch?

U kent wellicht nog genoeg klassieke geschiedenis om te weten dat de Macedonische koningen Filippos II en zijn zoon Alexander de Grote op het einde van de 4e eeuw voor Christus de verdeelde Griekse stadstaten onder de voet liepen. De oude Grieken beschouwden de Macedoniërs als halve wilden, maar wilden wel mee genieten van de glorie toen Alexander de Grote kort daarop hun oude vijand, het Perzische rijk van de Achaemenieden onder Darius III, veroverde.

Dat rijk van Alexander viel al snel uit elkaar en Macedonië werd tenslotte samen met Griekenland opgenomen in het Romeinse en nadien Byzantijnse rijk. Vanaf de 7e en 8ste eeuw na Christus vestigden zich Slavische volkeren in delen van het oude Macedonië. In het zuidelijk deel bleef een soort Grieks de voertaal.

Fast forward naar 1991 toen de Federatieve Republiek Joegoslavië van wijlen maarschalk Tito uit elkaar viel. De zuidelijke deelstaat Macedonië werd toen onafhankelijk, maar Griekenland verzette zich het gebruik van de naam "Macedonië" en tegen allerlei symbolen die verwezen naar de Oudheid.

Sindsdien bekvechten Griekenland en Macedonië in tal van internationale en regionale organisaties over namen en symbolen. De Grieken vrezen dat Macedonië op termijn de noordelijke Griekse provincie met dezelfde naam zouden claimen, op basis van historische gronden. Anderzijds voelen ze hun culturele trots aangetast omdat Macedonië inderdaad veel verwees naar het rijk van Alexander de Grote.

De huidige grens loopt dwars doorheen het oude koninkrijk van Filippos II. Ten noorden daarvan wonen de huidige Macedoniërs die wellicht niet zo veel te maken hebben met die van Alexander. De Macedonische taal is Slavisch en verwant aan het Bulgaars. Het land heeft overigens een grote Albanese minderheid. Religieus zijn de meeste Macedoniërs lid van de autonome Macedonische orthodoxe kerk, de Albanezen zijn meestal moslim.

Cultureel gebruikte het nieuwe Macedonië wel symbolen van het oude rijk om zich een identiteit te geven. Zo prijkte de 16-puntige "ster van Vergina" aanvankelijk in de vlag van Macedonië. Dat symbool werd gevonden in tombes van oude Macedonische koningen en werd ook gebruikt als zonnesymbool door de oude Grieken. Nu is die vlag intussen wel veranderd en begin dit jaar beloofde de regering in Skopje om niet langer naar de Oudheid te verwijzen als "roots" voor het land. Internationaal werd het probleem omzeild door het land te omschrijven als "de vroegere Joegoslavische republiek Macedonië", maar dat is natuurlijke een idiote en tijdelijke benaming.

Macedonië is een erg arm land en wil graag toetreden tot de EU en de NAVO, maar dan moet wel een Grieks veto omzeild worden. Skopje wil dus veel water in de wijn doen, maar dan moet er ook een concreet pad naar lidmaatschap van die organisaties op poten staan. Er is daar ook wat haast bij, want Macedonië met zijn interne politieke en etnische spanningen zou best wat vooruitgang en stabiliteit kunnen gebruiken.