Mysterie verklaard: waarom Turkse 'poort naar de hel' zo dodelijk is
Wetenschappers hebben het mysterie ontrafeld rond een tempel voor Pluto in de oude stad Hiërapolis, vlak bij Pamukkale in het huidigeTurkije. Dieren die te dicht bij deze 'poort naar de hel' kwamen, overleefden het niet, priesters wél. Een nieuwe studie wijst uit dat de giftige dampen die uit de offergrot opstegen vooral uit dodelijk geogenische koolstofdioxide bestonden.
Ook het laatste decennium nog vielen vogels die te dicht bij Ploutonion ('poort naar de hel') vlogen dood neer. De overlevering wil dat de adem van Hades - de Griekse naam voor Pluto, god van de onderwereld - dodelijk was. In de Griekse en Romeinse oudheid werd ook beweerd dat mensen bedwelmd werden door de giftige dampen. Maar priesters konden blijkbaar wel overleven op de heilige plek.
Onderzoekers ontdekten dat de dampen voornamelijk bestaan uit dodelijke concentraties CO2-gassen, die opborrelen uit de aardkorst. De nieuwe studie werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Archaeological And Anthropological Sciences.
Meer dan 2.000 jaar geleden schreef de Griekse historicus en geograaf Strabo al: "Deze ruimte is gevuld met dampen, zo mistig en dicht dat je nauwelijks de grond kunt zien. Elk dier dat binnenkomt, valt onmiddellijk dood. Ik gooide er mussen in en ze bliezen meteen hun laatste adem uit en vielen neer."
Het heiligdom werd in 2011 door Italiaanse archeologen opnieuw blootgelegd. Tijdens de opgravingen stelden ze al vast dat de dampen verscheidene vogels hadden gedood. In de kleine tempel offerden priesters stieren aan Pluto, terwijl ze zelf lichtjes hallucineerden door de giftige dampen. Die blijken nu op te stijgen uit een onderaardse kamer waar een warmwaterbron boven een breuklijn ligt.
In de grot zelf kon de CO2-concentratie oplopen tot 91 procent, wat dodelijk is voor mens en dier. Rond de tempel konden priesters het hoofd hoog genoeg houden om zelf niet te bezwijken. Daar waren de concentraties veel lager. Vandaag ontsnappen volgens het onderzoek nog altijd kleinere gifwolken uit de grot, "die verbazingwekkend genoeg fataal kunnen zijn voor insecten, vogels en zoogdieren".
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Duizend vrouwen gezocht die vagina ter beschikking willen stellen van wetenschap
-
PREMIUM
Aan tafel in het rusthuis van Erps-Kwerps weten ze niet dat Jean Meeus (95) een sterrenkundig genie is
“Een genie in de hemelmechanica. Een gigant op wiens schouders alle wiskundige astronomen van vandaag staan.” Dat is Jean Meeus (95) volgens NASA. Jean wie? Zelfs zijn mederusthuisbewoners in Erps-Kwerps weten niet dat hun zwijgzame tafelgenoot zonder overdrijven één van de grootste levende rekenbreinen is.Erps-Kwerps -
Livios
‘Gebruik in dat geval nooit azijn’ en ‘pas op met hogedruk’: zo ga je wél voor een brandschoon terras
Kan je terras nog een opknapbeurt gebruiken vooraleer je er heerlijk kan vertoeven? Dan is het reinigen een mooie eerste stap. Met deze onderhoudstips van bouwsite Livios ben jij helemaal klaar voor de lentezon. -
-
9
Eclipsgekte in Noord-Amerika: “Nog ergere files verwacht dan bij zonsverduistering van 2017”
-
PREMIUM
El Niño is officieel ten einde: zal dit een impact hebben op onze lente en zomer?
Volgens het Australische Bureau voor Meteorologie is ‘El Niño’ voorbij. Dit natuurfenomeen zorgde er samen met de klimaatverandering voor dat 2023 wereldwijd het warmste jaar ooit gemeten werd. Maar wat is El Niño precies? En wat zal de impact zijn op het weer in ons land nu het fenomeen achter de rug is? HLN-wetenschapsexpert Martijn Peters beantwoordt jouw vragen. -
Livios
Zo gebruik je je wasmachine en droogkast slimmer: “Het kost je iets meer, maar je bespaart ermee op de lange termijn”
Wie besparingen op de energiefactuur zoekt, neemt best een kijkje in de waskamer. We gebruiken de wasmachine en de droogkast vaak en die toestellen vertegenwoordigen dan ook een noemenswaardig deel van je energieverbruik. Hoe gebruik je ze op de meest energiezuinige manier? Bouwsite Livios vroeg het aan Arjan Hoffer van Bosch en Siemens. -
Gouden Giro1
Van Pogacar over Uijtdebroeks tot Piganzoli: de Gouden Giro-ploeg van Michel Wuyts
-
PREMIUM
Grootste stap voorwaarts sinds de jaren 70: onderzoekers vinden manier om gevaarlijke infecties klein te krijgen
-
178
Daar is het zomeruur weer: wat betekent dat juist en wanneer schakelen we over?
Twee keer per jaar verzetten we de klok. In het najaar een uur achteruit, in het voorjaar een uur vooruit. Wanneer gaat de zomertijd in 2024 in? Waarom gaat de klok eigenlijk een uur vooruit? Wat levert het ons op? En wat doet de rest van de wereld? -
PREMIUM
Steeds meer koraalriffen verbleken door klimaatopwarming: welke gevolgen heeft dat voor ons?
Al maandenlang zijn de oceanen wereldwijd ongezien warm. In heel wat tropische regio’s gaat het om 2 tot 4°C boven de normale watertemperaturen. Dat is nefast voor koraalriffen die hierdoor massaal verbleken. Maar wat is koraalverbleking precies? Hebben de riffen nog een toekomst? En welke impact zou het op ons hebben als ze zouden verdwijnen door de klimaatopwarming? Klimatoloog Samuel Helsen legt uit. “De impact is niet alleen ecologisch, maar ook economisch.” -
PREMIUM
Baanbrekend onderzoek ontdekt hoe we astma mogelijk kunnen voorkomen in de toekomst: jouw belangrijkste vragen beantwoord
24 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerjan theys
Robert De Fruytier
jan theys
Robert Bruyland
Fenasi Kerim