Batibouw opent de deuren: dit zijn de grote trends

Vandaag gaat in Vlaanderen nog dagelijks 6 hectare open ruimte verloren aan gebouwen, beton en asfalt. Maar volgens de "betonstop", die de Vlaamse regering ruim een jaar geleden uitdokterde, mag dat tegen 2025 nog maar 3 hectare zijn. Tegen 2040 is het onherroepelijk gedaan met open ruimte aan te snijden. 

Meer doen met minder ruimte: wie nu wil bouwen, moet dat stilaan in het achterhoofd houden, zo weten de standhouders op Batibouw. Die trend is trouwens nu al gaande. Bouwgronden worden almaar duurder: de gemiddelde prijs per vierkante meter liep het voorbije jaar in Vlaanderen op tot 254 euro.

Bovendien daalt de gemiddelde totale oppervlakte per nieuwbouwwoning elk jaar. Volgens gegevens van de FOD Economie lag die oppervlakte in 2009 nog op 200 m² (het gemiddelde van eengezinswoningen en appartementen samen, nvdr). In de voorlopige cijfers van 2017 (van januari tot oktober) ligt dat gemiddelde intussen op 171 m². 

Hoe kan je kleiner en toch comfortabel wonen? Wat zijn de verschillende opties vandaag? In het Immovillage in de Astridhal tonen vastgoedspecialisten hun oplossingen. 

Wie vandaag bouwt of verbouwt, moet en zal groene energie in het achterhoofd houden. Ondanks het verdwijnen van de groenestroomcertificaten blijft het in Vlaanderen financieel interessant om te investeren in zonnepanelen. Doorgaans is zo'n investering op tien jaar tijd terugverdiend. 

Voor wie een minder geschikt dak heeft, is een zonneboiler een mooi alternatief. Met 5 m² aan zonnecollectoren kan je zowat de helft van de warmwaterbehoefte van een gezin dekken. De Vlaamse overheid geeft bovendien een forse premie voor zonneboilers, van 550 euro per m² (tot in totaal maximum 2.750 euro).

En dan zijn er de warmtepompen: die halen warmte-energie uit de bodem of de omgevingslucht en maken verwarming met fossiele brandstoffen als aardgas of stookolie volledig overbodig. Wel zijn warmtepompen nog duur - en is de terugverdientijd dus hoog - en drijft zo'n pomp het elektriciteitsverbruik stevig op. Daardoor is de combinatie van een warmtepomp met zonnestroom aan te raden.

In elk geval zijn warmtepompen gestaag in opmars: in 2016 kreeg ruim een vijfde van de nieuwbouwwoningen zo'n warmtepomp. Dat is ook deels te danken aan de hoge premies die de Vlaamse overheid voorziet. Voor een (doorgaans duurdere) geothermische pomp kan zo'n premie zelfs oplopen tot 4.000 euro. 

Meer weten? In Paleis 6, 10 en 12 bezorgen ze je de nodige info.

De milieueisen voor bouwaanvragen, de zogenaamde EPB-eisen, zijn fors de hoogte ingegaan. Het nieuwe schilpeil (S-peil) is nu een belangrijke norm: dat bepaalt hoeveel energie een gebouw nodig heeft om de binnentemperatuur op peil te houden. Hoe minder energie daarvoor nodig is, hoe lager het S-peil. Nieuwe huizen moeten nu minstens aan S31 geraken, tegen 2021 moeten we zelfs naar S28.

Die nieuwe norm vervangt de voormalige K-waarde en de netto-energiebehoefte (NEB) van een woning en dat heeft heel wat gevolgen. Want het S-peil houdt niet alleen rekening met de isolatie en de vorm van de woning, ook de oriëntatie, de glas-vloeroppervlakte en de luchtdichtheid zijn van belang.

Niet iedereen is er even tevreden over. De bouwfederaties stellen ze dat het strengere S-peil de bouwkost sowieso zal doen stijgen en dat de evenwichtsoefening tussen isolatie en ventilatie bijzonder complex wordt. Concreet betekent dat voor bouwers: nog hardere keuzes maken. Hoe compact wil en kan je bouwen? Waar komen de ramen en deuren? Hoe groot zijn die? Welke isolatie plaats je? Welke vloeren kies je?

In Paleis 4 en 5 vind je daarvoor de experts ter zake.

Radiatorkranen en sloten die je aanstuurt via wifi, verlichting en verwarming die je met je smartphone kunt bedienen en koelkasten die hun eigen inhoud doorsturen: in het huis van 2018 is elk onderdeel 'slim', verbonden met het internet en vanop afstand te besturen. Daaraan valt dit jaar op Batibouw niet te ontkomen.

Zo is er nog altijd de 'klassieke' bekabelde domotica, die garant staat voor veiligheid en zekerheid. Maar gewoon draadloos kan het tegenwoordig ook, voor mensen met een beperkter budget. En hoe behoud je vervolgens het overzicht over al die afzonderlijke apps die je huis en inboedel besturen? Waarmee kan je dat centraliseren? Ook daarop zetten heel wat fabrikanten tegenwoordig in.

Al het nodige over domotica en connectiviteit vind je in Paleis 9. Onze redactie bezocht ook het Loxone-demohuis in Nijlen (zie video).

Batibouw in Brussels Expo opent op 22 februari voor professionele bezoekers. Het grote publiek kan er terecht van 24 februari tot en met 4 maart.