Videospeler inladen...

De wapenlobby NRA, een echo van het oude "Westen"

De machtige National Rifle Association noemt zich geen wapenlobby, maar "de oudste burgerrechtenorganisatie in de Verenigde Staten". Lidmaatschap kan ook erg lucratief zijn, zoals de NRA zelf aangeeft op zijn website.

De NRA werd in 1871 in New York opgericht door kolonel William Conant Church en kapitein George Wood Wingate, twee veteranen van de Burgeroorlog tussen Noord en Zuid. Aan de basis lag ergernis van veel officieren over de gebrekkige schietkunst van veel soldaten tijdens die oorlog en dat moest beter kunnen via opleiding en praktijk. Een van de eerste initiatieven was dan ook de opening van een schietstand in Long Island.

De tijdsgeest was de NRA gunstig gezind: onder meer noordelijk generaal en later president Ulysses Grant was een tijdje voorzitter, net als Philip Sheridan, een andere veteraan van de oorlog tegen de South en tegen de Indianen. In de woelige tijden van de kolonisatie van het Westen en het moeilijke handhaven van "law and order" was wapenbezit een natuurlijk gegeven.

In de loop der jaren heeft de NRA zich aan de tijden aangepast. Zo ging de groep begin de jaren 30 akkoord met een aantal wetten die het bezit van machinegeweren, geweren met afgezaagde loop en andere wapens aan banden moest leggen. Dat moest toen het gewelddadige gangsterisme aan banden leggen, niet in "the West", maar wel in de grote steden zoals New York en Chicago, waar figuren als Al Capone toen terreur zaaiden. Het was ook de tijd van "New Deal" waarin federaal overheidsingrijpen in de economie en de maatschappij beter getolereerd werd dan nu.

A well regulated Militia, being necessary to the security of a free State, the right of the people to keep and bear arms, shall not be infringed.

2e amemdement van de Bill of Rights op de grondwet van de VS, 1789

Van rechten naar politieke drukkingsgroep

Dat bleef echter niet zo: toen in de jaren 60 de roep om het wapenbezit aan banden te leggen harder werd, wierp de NRA zich op als de grootste -zij het niet de enige- beschermer van het 2e amendement op de grondwet dat de burger het recht geeft om wapens te dragen.

De NRA is een erg invloedrijke politieke drukkingsgroep met erg conservatieve inslag die weegt op zowel Republikeinse als Democratische politici. Jaarlijks krijgen die een "rating" in hoeverre ze wapenbezit steunen of niet en dat is voor veel kiezers een argument. In de opeenvolgende "mass shootings" in scholen zoals in Columbine, Sandy Hook of recent in Florida of andere massamoorden zoals vorig jaar in Las Vegas staat de NRA pal achter het recht op wapendracht.

Meer wapens is net meer veiligheid, is de redenering, anders zijn de burgers overgeleverd aan de "bad guys" die hoe dan ook wapens zullen hebben, of aan de federale overheid. De NRA verwijst dan graag naar de leden van de koloniale milities die de kern vormden van de opstand van de jonge VS tegen de Britten tussen 1776 en 1783.

Concreet leidde de steun van de NRA ertoe dat president George W. Bush in 2004 de tien jaar oude wet van zijn voorganger Bill Clinton die oorlogswapens aan banden legde, liet verjaren en dus verviel. Een jaar later werd dan weer -met steun van de NRA- een wet goedgekeurd, waardoor wapenproducenten niet aansprakelijk kunnen gesteld wordt voor wat er met hun producten gebeurt.

AP2004

"It pays to be a member"

Well, it surely does! Lidmaatschap kost 40 dollar per jaar, maar je kan inderdaad heel wat geld uitsparen. De NRA verdedigt niet enkel je recht op wapendracht, maar organiseert op lokaal vlak ook schietclubs, competities of gewoon andere sociale activiteiten waar je tussen pot en pint gelijkgezinde mensen kunnen tegenkomen.

Financieel kan je als lid kortingen krijgen, niet enkel op wapengerelateerde aankopen of jacht- of sportuitgaven, maar ook op zaken zoals vliegtuigtickets, autoverhuur, hotelverblijven (tot 65%), allerhande verzekeringen en er is zelfs een heuse wijnclub met proeverijen en kortingen op aankopen. Net dat sterke punt wordt bedreigd nu grote bedrijven als Delta en United Airlines, Avis en Hertz hun programma's stopzetten.

De NRA is een "501 (c) organisation", een non-profitorganisatie die bij wet vrijgesteld is van federale inkomensbelastingen.  In 2016 haalde de groep meer dan 433 miljoen dollar binnen. Zowat 163 miljoen daarvan kwam uit lidgelden en 171 miljoen uit giften. Het klopt dat de NRA vooral leeft van gewone leden, waarvan 90% jaarlijks niet meer dan 200 dollar geeft, zoals CNN Money berekend heeft. Dat ander deel zijn giften van bedrijven, waaronder wapenproducenten zoals Beretta, Smith & Wesson, Browning, maar ook andere ondernemingen en er is uiteraard de online shop. De NRA haalt ook inkomsten uit een investeringsportefeuille van 173 miljoen dollar in aandelen, obligaties en vastgoed. Opvallend is overigens dat de giften aan de NRA stijgen na grote schietpartijen. Wellicht vrezen wapenbezitters dat de politici in het Congres dan "het geweer van schouder zouden veranderen".

(lees voort onder de grafiek)

Waar gaat dat geld naartoe?

Naar eigen zeggen ging 288 miljoen dollar daarvan naar "diensten" aan leden. Dat is nogal vaag, maar zou gaan om training, activiteiten, opleiding, het museum en salarissen. Topman Wayne LaPierre zou jaarlijks een miljoen dollar aan salaris en vergoedingen opstrijken.

Meer berucht zijn de donaties om politici te beïnvloeden. Sinds 1998 zou het gaan om meer dan 230 miljoen dollar. Republikeinse politici zoals Senaatsvoorzitter Mitch McConnell, senator Marco Rubio en Paul Ryan staan op de "loonlijst". President Donald Trump zou iets meer dan 30 miljoen dollar gekregen hebben voor zijn kiescampagne in 2016. Ook Democraten krijgen geld, want zo werkt lobbyen nu eenmaal, maar minder dan Republikeinen. Het is ook de bedoeling om "weapon minded" politici te steunen in beide partijen.

Nu is de bijdrage van de NRA aan de politiek relatief beperkt als je die vergelijkt met economische sectoren zoals defensie, IT, financiën en dergelijke. Toch is de NRA erg invloedrijk als "one issue group" omdat die vorig jaar 10 miljoen dollar besteedde aan het steunen van politici en de wapenindustrie deed daar zelf nog eens 1,4 miljoen bovenop. Dat steekt schril af tegen de groepen die wapenbezit willen beperken en nog geen twee miljoen dollar beschikbaar hadden.

Copyright 2017 The Associated Press. All rights reserved.

Meest gelezen