Graaft Facebook zijn eigen graf?
De negatieve berichten over Facebook stapelen zich op. Is de gigant het grote vertrouwen dat hij kreeg van de gebruikers, in ijltempo aan het verliezen? "Kan ook een moderne Icarus met blauwe vleugels hard vallen?", vraagt specialist Matthias Dobbelaere-Welvaert zich af.
Het sociale netwerk Facebook verkeert in turbulente tijden. Niet alleen heeft Mark Zuckerberg grote problemen om (vooral jonge) gebruikers blij te houden, het heeft ook alsmaar meer te maken met juridische obstakels, zoals de zaken in Oostenrijk, Duitsland maar evengoed België. De bekendste opponent is Max Scherms, een Oostenrijkse advocaat die reeds als student zijn kruistocht tegen de blauwe gigant inzette.
Enkele maanden geleden sloeg Zuckerberg nog publiek mea culpa voor de invloed van Facebook op de Amerikaanse verkiezingen. Er zouden te veel bots (automatische programma’s) aanwezig zijn op het netwerk, die via de advertentiefunctie gebruikers willen manipuleren om frauduleuze diensten af te nemen, of het stemgedrag van kiezers te beïnvloeden.
Facebook wijzigde het algoritme grondig, zodat het netwerk weer lijkt op dat van in de begindagen: meer foto’s van baby’s en katten dus, en minder commerciële boodschappen van pagina’s. Het bleek voorlopig een maat voor niets.
Facebook wijzigde het algoritme grondig. Het bleek voorlopig een maat voor niets.
Zaterdag bracht The Guardian het verhaal van het jaar. Na klokkenluiders Edward Snowden en Julien Assange, zal ook Christopher Wylie zijn plek opnemen in het weinig benijdenswaardige rijtje. Wylie, een van oorsprong Canadese ex-werknemer bij het databedrijf ‘Cambridge Analytica’ (de naam was een idee van Steve Bannon, ex-strategiechef van Trump), legde zaterdag een verhaal bloot dat Facebook met de billen bloot zette.
In 2015 werden maar liefst 50 miljoen Facebook-profielen geaggregeerd om het stemgedrag in de Verenigde Staten te beïnvloeden in het voordeel van de toen nog presidentskandidaat Donald Trump. Er werd maar liefst 1 miljoen euro uitgegeven aan de aggregatie van de Facebook-profielen. Hetzelfde databedrijf werkte niet alleen voor Trump, maar ook voor de brexitcampagne.
Het databedrijf werkte met een applicatie ‘thisisyourdigitallife’, gebouwd door Aleksandr Kogan, een academicus van Cambridge University. Het bedrijf van Kogan, GSR of ‘Global Science Research’, betaalde honderdduizenden gebruikers om hun persoonlijke data vrij te geven voor strikt academisch gebruik.
Wat de gebruikers niet wisten, is dat niet alleen hun data werden misbruikt, maar evengoed de data van hun ‘Facebook-vrienden’, zodat de totale data-inbreuk werd verveelvoudigd tot 50 miljoen Facebook-gebruikers.
Hoewel Facebook op zondag Wylie al van Facebook verbande, kan het voor het bedrijf geen verrassing geweest zijn. Het ontdekte immers al in 2015 dat via een applicatie de persoonlijke gegevens (waaronder statusupdates, vriendenlijsten, relatie- en persoonlijke voorkeuren en in sommige gevallen zelfs private berichten tussen gebruikers onderling) van 50 miljoen gebruikers werden gestolen.
Facebook liet opzettelijk na om gebruikers op de hoogte te brengen van deze grootste datadiefstal in de socialemediageschiedenis, en nam slechts beperkte stappen om de schade recht te zetten. Dat is des te schokkender, aangezien zowel Facebook als de CEO van Cambridge Analytica (Alexander Nix) aan een parlementaire onderzoekscommissie op eer verklaarden dat het bedrijf ‘geen persoonlijke Facebook-gegevens gebruikt’.
De vraag rijst hoeveel schade Facebook nog kan incasseren. Het sociale netwerk is wellicht door blinde ambitie en weinig ethisch besef geëvolueerd naar een databedrijf van ongeziene proporties, waar enkel de Googles van deze wereld nog mee kunnen concurreren (en geen enkele speler in dit veld is onbesproken).
De vraag rijst hoeveel schade Facebook nog kan incasseren.
Toen Mark Zuckerberg vorig jaar op zijn bijna presidentiële tour door de Verenigde Staten trok, was het hem duidelijk dat het met zijn bedrijf niet de juiste weg opging. Facebook is echter nog steeds de absolute koning van de sociale media, met 2.167 miljoen gebruikers, voor YouTube en Whatsapp .
Schrijven dat Facebook ten dode opgeschreven is, zou dan ook weinig genaunceerd zijn. Het danst zeker wel op een slappe koord van zijn voortbestaan, want de online klant is weinig loyaal. Zelfs Facebook, waar het nu ondertussen zowel intern rommelt, extern (de verrassend massieve algoritmewijziging) en de laatste jaren ook nog eens juridisch, kan niet op elk front blijven vechten tegen het hoge tempo van verandering waar het niet altijd op voorbereid blijkt te zijn.
Want ook een moderne Icarus met blauwe vleugels kan hard vallen.
--
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.