Europese Commissie houdt been stijf: benoeming Selmayr "volgens de letter van de wet"

Selmayr, die sinds 2014 als kabinetschef van voorzitter Jean-Claude Juncker diende, solliciteerde begin dit jaar voor de functie van vice-secretaris-generaal. De Duitser volgde alle etappes in die procedure. Enkele minuten na zijn benoeming kondigde Juncker op 21 februari op de wekelijkse bijeenkomst van de eurocommissarissen aan dat secretaris-generaal Alexander Italianer met pensioen zou gaan. Prompt stelde Juncker voor om Selmayr meteen door te promoveren.

De flitsbenoeming zorgt al weken voor deining in de Europese wijk. Nadat eurocommissaris voor Personeelsbeleid Günther Oettinger eerder deze maand al eens spitsroeden mocht lopen in de plenaire vergadering van het Europees Parlement, werd hij vanmiddag opnieuw op de rooster gelegd in de commissie begrotingscontrole, die hem liefst 134 vragen had doorgestuurd over de omstandigheden van de benoeming en het respect voor de interne regels. 

Oettinger herhaalde opnieuw dat de beslissing "juridisch waterdicht" was, "naar de letter van de wet". De regels laten volgens Oettinger verschillende procedures toe. Zo is het mogelijk om personeelsleden naar vacante functies te verplaatsen zonder dat de vacature wordt bekendgemaakt. "Elke instelling heeft het recht en de plicht om de beste kandidaat te kiezen, en de instellingen moeten elkaar respecteren in deze benoemingen".

Valerie Montebello van de juridische dienst van het Europees Parlement, die ruim zeventig zaken bij het Europese Hof van Justitie had nageplozen, stelde dan weer dat interne mutaties zonder publicatie van de vacature gerechtvaardigd moeten worden "in het belang van de dienst". Ook Bart Staes (Groen) vroeg zich af wat welke "ernstige" en "urgente" situatie vereiste dat er geen gangbare sollicitatieprocedure werd voorzien. Oettinger reageerde met de bedenking dat ook de drie voorgangers van Selmayr -David O'Sullivan, Catherine Day en Italianer- werden benoemd zonder bekendmaking van de vacature. 

Net als Staes wees ook de Nederlandse liberaal Gerben-Jan Gerbrandy op de reputatieschade die de Commissie en bij uitbreiding de hele Europese Unie lijdt als gevolg van deze benoemingssaga. Hij had het over een "minutieus voorbereide politiek-administratieve coup" op basis van een gedetailleerd script van Juncker en Selmayr. Oettinger bevestigde dat het tweetal al sinds 2015 wist dat Italianer slechts een drietal jaar wou aanblijven en dat hij begin dit jaar nogmaals had laten verstaan aan Juncker dat hij wou vertrekken. Oettinger zelf werd pas een dag voor de beslissing op de hoogte gebracht. 

Ondanks de heisa lijkt het er niet op dat Juncker op ruim anderhalf jaar voor het verstrijken van zijn mandaat nog in de problemen komt. De socialistische fractie, na de EVP van Juncker de grootste in het halfrond, stelde na afloop van de hoorzitting dat het "een fatale fout zou zijn om de Europese Commissie te boycotten in dit heel delicate historische moment voor de Europese Unie, met enorme uitdagingen als brexit, migratie, terrorisme en de economische crisis". 

De begrotingscontrolecommissie buigt zich binnenkort wel over een ontwerpresolutie die oproept tot een grondige herziening van de regels over de benoeming van topambtenaren in de Europese instellingen. Ze sturen ook nog een aantal bijkomende vragen naar Oettinger, die bekende dat hij "achteraf wel aan een aantal voorbeelden kan denken waarvan ik het draaiboek zou willen herschrijven". De resolutie wordt in april ter stemming voorgelegd in de plenaire vergadering van het halfrond.