Vandeurzen belooft extra plaatsen voor delinquente jongeren in Tongeren, maar er komt meteen kritiek

Eerder vandaag kwam er kritiek op het beleid van minister Vandeurzen nadat gisteren bekend raakte dat drie jonge delinquenten vrijgelaten door plaatsgebrek."Er zijn dingen gebeurd die niet door de beugel kunnen. Het kan niet zijn dat we jongeren moeten laten gaan die een risico vormen voor de veiligheid van de samenleving", erkent minister van Welzijn Jo Vandeurzen.

Na overleg met jeugdrechters, parketmagistraten en het agentschap Jongerenwelzijn heeft de CD&V-minister beslist om in te grijpen. Zo zullen er vier plaatsen worden vrijgemaakt in het Vlaams detentiecentrum in Tongeren. Bedoeling is de capaciteit nadien te verhogen.

Tikkende tijdbom

De keuze voor Tongeren doet bij verschillende parlementsleden de wenkbrauwen fronsen. "In Tongeren is 'de hel van Tanger' opgenomen. De Kinderrechtencommissaris heeft Tongeren een tikkende tijdbom genoemd en de omstandigheden zijn er afschuwelijk", zegt N-VA-parlementslid Lorin Parys. Ook andere parlementsleden zoals Freya Van den Bossche (sp.a) en Elke Van den Brandt (Groen) hebben ernstige vragen bij de keuze voor Tongeren.

Minister Vandeurzen erkent dat Tongeren een soort noodoplossing is en dat de Tongerse jeugdgevangenis "geen toekomst heeft in het jeugddelinquentierecht". Maar Tongeren heeft wel het voordeel dat er snel plaatsen kunnen ingezet worden. Andere pistes vragen lange procedures en bieden geen soelaas op korte termijn. "Nood breekt wet. Tongeren is de snelste oplossing", aldus Vandeurzen.

Jaak Nijs, die in de commissie zit die toezicht houdt op de gevangenis in Tongeren reageert ook fors: "Zo behandel je de mensen van de toekomst niet, zelfs niet als ze criminele feiten op hun teller hebben staan." 

"Het is een gedateerde, oude plek", zegt Nijs. "Het is een van de oudste instellingen van ons land en is destijds gesloten als gevangenis van volwassenen omdat ze niet voldeed aan de infrastructuur. En ze nu een jeugdgevangenis en voldoet nog steeds niet aan de noden. De cellen zijn klein en weinig verlucht met weinig licht." Nijs vergelijkt de cellen met die uit de films van 50 jaar geleden. "Jongeren hebben méér nodig dan alleen een straf, ze moeten ook werken aan hun inzicht en aan het herstel naar de slachtoffers toe." Jeugdrechter Christian Denoyelle spreekt ook van een verkeerdelijke beslissing: "Oude gevangenis van Tongeren is niet geschikt voor jongeren".

Everberg

Eerder kondigde de CD&V-minister al aan dat de capaciteit in Everberg de komende jaren verdubbeld zal worden tot een 80-tal plaatsen. Maar door de huidige 'piek' zijn er ook maatregelen nodig op kortere termijn. Vlaams parlementslid Lorin Parys (N-VA) suggereerde woensdagochtend de plaatsing van modulaire units of containers om het capaciteitsprobleem snel aan te pakken.

Dat het om een ingrijpend probleem gaat, werd dinsdag nog maar eens bewezen in Gent. Een minderjarige die verdacht wordt van het verkopen van drugs moest door de jeugdrechter vrijgelaten worden, omdat er geen plaats was in de Vlaamse jeugdinstellingen. "Het is al een aantal maanden dat jongeren dagelijks vanuit verschillende afdelingen worden aangemeld en dat we geen plaats vinden in een gesloten gemeenschapsinstelling", zegt de Gentse jeugdrechter Anelore Bruneel.

De minderjarige werd veroordeeld voor het verkopen van verboden middelen, zegt VTM Nieuws. "Eveneens in Gent worden nog twee andere jongeren ondertussen in de cel gehouden door het plaatsgebrek. Ze moesten vandaag voor de jeugdrechter verschijnen, maar dit werd uitgesteld naar morgen. Er wordt dan opnieuw bekeken of er plaatsen zijn vrijgekomen." De Gentse afdeling van het parket Oost-Vlaanderen geeft geen commentaar op de zaak.

Kinderrechtencommissaris: "Tongeren niet uitgerust voor geschikte begeleiding"

De jeugdgevangenis van Tongeren is niet uitgerust om delinquente jongeren die niet in Everberg terechtkunnen op een geschikte manier te begeleiden. Dat zegt kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen. "Bij de opvang van de jongeren is het belangrijk om in te zetten op begeleiding en re-integratie op school. We zien wel inspanningen van het personeel en de directie om dat te doen, maar het oude gebouw is gewoon niet uitgerust om jongeren te begeleiden", zegt de kinderrechtencommissaris. "De situatie is absoluut niet te vergelijken met andere gemeenschapsinstellingen, en jongeren die daar terechtkomen beginnen met minder kansen."

Vanobbergen hoopt dan ook dat de opvang van de jeugddelinquenten in Tongeren zeer beperkt zal zijn in tijd, en het Kinderrechtencommissariaat zal daar via zijn Commissie van Toezicht ook op toezien. Daarnaast hoopt hij dat niet wordt teruggekomen op de sluiting van de gevangenis in Tongeren. "Daar zijn momenteel geen aanwijzingen voor, maar minister van Welzijn Jo Vandeurzen besliste eerder ook al om geen 'welzijnsjongeren' meer naar Tongeren te sturen, en daar is hij ook op teruggekomen", klinkt het.