Wat er dan zo “super” is aan gisteren? Ik zou het niet weten. Of het moet het toeval zijn dat we op dezelfde dag de rentebesluiten kregen van zowel de Amerikaanse als de Japanse centrale bank. Die bankiers waken over respectievelijk de grootste en de derde economie ter wereld. En ze hebben schrik. Dat bleek gisterenochtend al uit een mededeling van de Bank of Japan. 0% zal voortaan de plafondrente zijn in Japan. Jawel, “plafond” en niet “bodem”. De rente op langlopende staatsleningen in Japan mag maximaal nul procent bedragen. Een negatieve rente mag, maar dreigt de rente er hoger te gaan dan 0%, dan zal de Bank of Japan massaal obligaties kopen zodat de rente weer daalt. In een land waar gezinnen nog meer sparen dan in België doet dat pijn. Maar de centrale bank in Japan durft blijkbaar niet anders. Een stijging van de rente zou het hele financiële systeem door elkaar schudden. En daar is men blijkbaar niet op voorzien.

In de VS worstelt men met hetzelfde probleem. De economische groei is er weliswaar sterker dan in Japan, maar toch vreest men voor de gevolgen van een te snelle stijging van de rente. En dus houdt men er de rente absurd laag. Jaren al verwachten economen dat de kortetermijnrente in dollar zal stijgen, maar op de symbolische renteverhoging van december vorig jaar na, de eerste in meer dan 9 jaar, zagen we nog niks. Ook gisterenavond niet. De beslissing om de rente te verhogen werd uitgesteld. Nog maar eens.

Helpt de lage rente er de economie dan weer bovenop? Ik durf dat te betwijfelen. Japan kampt al 20 jaar met deflatie en een kwakkelende economie. De patiënt krijgt daartegen al 20 jaar een medicijn toegediend dat “lage rente” heet. Maar het medicament is net als antibiotica. Des te meer je ervan slikt, des te minder het helpt. “Is het niet efficiënt? Dan verhogen we de dosis!”, roepen de centrale bankiers in koor. De financiële markten juichen mee. Beleggers beseffen dat er niet snel een einde zal komen aan de koopwoede van de centrale bankiers. Om de rente laag te houden hebben de Japanse, Amerikaanse en Europese centrale bank gezamenlijk al voor meer dan 11.000 miljard euro (!) effecten gekocht. Tot de zeepbel barst, natuurlijk.