Einde oorlog tussen Noord- en Zuid-Korea in zicht: beide landen gaan nog dit jaar voor vredesakkoord

LEES OOK:  Na twee jaar proberen mag VTM-reporter Robin Ramaekers naar Noord-Korea, en hij ziet een nieuwe wind: een dolfijn & een raket, meer heeft Kim Jong-un niet nodig voor z’n imago (HLN+)

Kim Jong-un is de eerste Noord-Koreaanse leider die sinds de oorlog van 1950-1953 de grens naar het zuiden oversteekt. "De lente is misschien aangekomen op het Koreaanse schiereiland", zei Moon voor aanvang van de gesprekken. De twee schoven ook aan voor een diner samen.

De twee leiders willen een einde maken aan het militaire conflict tussen de twee landen, stellen ze in een gezamenlijke verklaring. De twee naties zijn officieel nog altijd in oorlog. Wel is er sinds 1953 een wapenstilstand, maar tot een vredesakkoord kwam het voorlopig niet. Daar willen de twee Koreaanse leiders nu dus verandering in brengen. "Er is geen reden waarom we met elkaar zouden moeten vechten. We zijn één natie", zei Kim Jong-un op de historische top. De bedoeling is om China en de VS bij de gesprekken te betrekken om een "solide" en "permanente" vrede te bewerkstelligen. Beide landen beweren ook daarbij te streven naar een Koreaans schiereiland zonder kernwapens. Ze plannen een tweede ontmoeting in de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang in de herfst.

China en de VS loofden al de topontmoeting tussen de Koreaanse leiders. "China juicht de historische stap van de twee leiders toe. We bewonderen de moed en de politieke vastberadenheid die ze hebben getoond", zei Hua Chunying, de woordvoerster van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken. Hua citeerde ook een gedicht van de Chinese schrijver Lu Xun uit de twintigste eeuw. "Na alle perikelen te hebben weerstaan, blijven we broers. Als we elkaar zien, verjaagt een glimlach de wrok."

Ook de Amerikaanse president Donald Trump is opgetogen. Waar anders dan op Twitter schreef hij: "Na een furieus jaar van raketlanceringen en nucleaire testen, vindt er nu een historische ontmoeting plaats tussen Noord- en Zuid-Korea. Er staan goede dingen te gebeuren, maar alleen de tijd zal het uitwijzen!" En in een volgende tweet klinkt het: "Einde Koreaanse oorlog in zicht! De VS en haar hele fantastische bevolking mag erg trots zijn over wat er momenteel in Korea aan het gebeuren is!"

Het historische moment waarop Kim Jong-un de grens met Zuid-Korea overstapte werd live uitgezonden. Alsof de eerste stap op de maan werd gezet, zo beladen leek de stap die Kim zette over een betonnen richel. Aan de andere kant van de grens stond de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in de Noord-Koreaanse leider op te wachten. Beide leiders schudden elkaar zoals strikt was afgesproken de hand en Kim stak daarop de grens over, waarna er toch even van het script werd afgeweken. 

Kim nodigde Moon namelijk uit ook even naar het noorden te stappen. Volgens een woordvoerder van de Zuid-Koreaanse president vroeg hij aan Kim: "Wanneer mag ik Noord-Korea eens bezoeken?" Kim zou daarop geantwoord hebben: Waarom kom je nu niet even bij ons?" 

Na de korte passage wandelden de twee weer terug naar het zuiden. Daar stond een erehaag hen op te wachten. De goed geluimde Kim liet weten "te zijn overmand door emoties" en maakte zelfs nog een grap toen hij zei dat hij ervoor zou zorgen president Moon niet meer 's nachts wakker te maken. Een referentie aan de Noord-Koreaanse gewoonte de wereld op te schrikken met atoom- en raketproeven in de vroege ochtend. Kim liet ook weten naar Seoel te zullen komen als hij werd uitgenodigd. 

Een van de belangrijkste onderwerpen tijdens de historische bijeenkomst was het nucleaire programma van Noord-Korea, de grootste bron van spanning tussen beide landen. In de aanloop naar de top kondigde Pyongyang aan dat het zijn kernproeven en rakettentests zou beëindigen, een bekendmaking die evenwel op scepticisme onthaald werd door experts, die twijfelen aan de reële bedoelingen van Kim Jong-un. 

Beide leiders hebben een "serieus en eerlijk" gesprek gehouden over denuclearisatie, zei Moons woordvoerder na afloop van de ontmoeting. "Op de top hebben de twee leiders serieuze en eerlijke gesprekken gevoerd over de manieren om het Koreaanse schiereiland te denucleariseren, permanente vrede tot stand te brengen en Noord-Zuid-Koreaanse relaties te ontwikkelen."

Een ander discussiepunt was het terugbrengen van de gedemilitariseerde zone in de oorspronkelijke staat. De vier kilometer brede zone niemandsland loopt langs de lijn waar de Koreaanse Oorlog eindigde in een wapenstilstand.

"De lente is misschien aangekomen op het Koreaanse schiereiland", zei Moon voor aanvang van de gesprekken. Net daarvoor pende Kim nog  "een nieuwe geschiedenis begint nu - op het startpunt van geschiedenis en het tijdperk van vrede" neer in het gastenboek van het zogenaamde vredeshuis in Panmunjeom.

Bij aanvang de gesprekken aan de ovale tafel in het vredeshuis namen beide leiders beurtelings het woord. Kim gaf te kennen dat de ontmoeting "verloren tijd kon inhalen" en dat hij hoopt dat de gesprekken tot iets leiden. Hij grapte ook over de noedels die hij uit Pyongyang had meegebracht voor het diner.  

De twee leiders nuttigen aan het slot van hun historische topconferentie inderdaad onder meer een koud gerecht van boekweitnoedels en soep uit de Noord-Koreaanse hoofdstad Pyongyang komt. Het heet 'naengmyeon Pyongyang' en is ook in het zuiden een erg populaire hap. Volgens het Zuid-Koreaanse persbureau Yonhap leidde dit tot een stormloop op eettenten in Seoul, waar de Noord-Koreaanse 'naengmyeon' wordt bereid en verkocht.

Op het menu van de leiders staat ook Zwitserse rösti met een Koreaanse twist, omdat het aardappelgerecht verwijst naar de jeugd die Kim voor een deel in de Alpen zou hebben doorgebracht. Voorts staat er zonnevis op het 'topmenu' en die doet mogelijk Moon aan zijn jeugd in de havenplaats Busan denken. De heren zullen de gerechten onder andere kunnen wegspoelen met speciale wijn gemaakt van azalea's, liet 'het Blauwe Huis', het hoofdkwartier van Moon, voorafgaande aan de top weten.

Moon noemde de beslissing van Kim om de grens over te steken "moedig" en een "symbool van vrede". Hij uitte zijn hoop op "eerlijke gesprekken" die leiden tot een "moedige overeenkomst".

De ontmoeting tussen de leiders van Noord- en Zuid-Korea - die technisch gezien dus nog steeds in oorlog zijn - is nog maar de derde dergelijke topbijeenkomst sinds 1953. Het belangrijkste onderwerp tijdens de historische bijeenkomst is het nucleaire programma van Pyongyang.

De Zuid-Koreaanse regering maakte gisteren al de details bekend van de bijeenkomst. 

Kim en Moon ontmoetten elkaar om 10.30 uur (3.30 uur Belgische tijd) in Panmunjeom, het dorp in de gedemilitariseerde zone waar in 1953 de niet-geformaliseerde wapenstilstand tussen beide Korea's werd ondertekend. Na hun onderhoud lunchten beide leiders elk apart aan hun kant van de grens, waarbij Kim opnieuw naar Noord-Korea reed terwijl zijn bodyguards met de limousine mochten meelopen.

In de namiddag (9.30 uur Belgische tijd) stak Kim de grens opnieuw over en plantten de twee leiders samen een herdenkingsboom. 

Om 18.30 (11.30 uur Belgische tijd) uur zal het duo samen dineren en een afscheidsceremonie bijwonen. Op het einde van de top zullen beide partijen dan nog met een gezamenlijke verklaring komen, waar momenteel nog aan gewerkt wordt. 

De Koreaanse top komt er in de aanloop naar een ontmoeting tussen Kim Jong-un en Amerikaans president Donald Trump, in mei of begin juni. Het Witte Huis juichte de bijeenkomst tussen Moon en Kim alvast toe en wenste de Koreanen "veel succes" toe in een mededeling. "We hopen dat de gesprekken vooruitgang zullen boeken richting een toekomst van vrede en welvaart voor het hele Koreaanse schiereiland", luidde het. 

Het Witte Huis gaf vlak voor de inter-Koreaanse top ook foto's vrij van de geheime ontmoeting die Mike Pompeo had met Kim Jong-un tijdens het paasweekend. De pas benoemde Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken was daar toen nog in de hoedanigheid van CIA-directeur.