Ligt het nieuwe Calais in Parijs?
Franse media dopen Parijs het nieuwe Calais, nu naar schatting drieduizend vluchtelingen hun tenten hebben opgeslagen in de Franse hoofdstad. "Hier laat de politie je relatief met rust."
Plus personne dans la rue avant la fin de l'année. Oftewel: geen mens die nog op straat moet slapen tegen het eind van het jaar. Zo klonk de belofte van de Franse president Emmanuel Macron afgelopen zomer.
Hij heeft ze niet kunnen waarmaken, blijkt uit onder meer artikels in Le Parisien. De krant maakte een balans van het aantal migranten in de hoofdstad op. Zo'n tachtig zouden er elke dag aankomen. Ze komen lang niet allemaal in opvangcentra terecht, maar vooral in iglotenten langs kanalen.
Aubervilliers, in de noordelijke rand, blijkt wat dat betreft het populairst. Vlak bij het winkelcentrum Le Millénaire zouden zo'n 2.500 migranten bivakkeren. Ook in de buurt van de metrostations Stalingrad en Porte-de-la-Chapelle slapen honderden mensen.
'Er zijn mensen die al jaren rondtrekken en het Verenigd Koninkrijk als eindbestemming hebben opgeven'
Ze getuigen over de moeilijke leefomstandigheden: het gebrek aan hygiëne, het gevaar van een kanaal dichtbij, de kou. "Ik doe hier al drie weken niets, behalve naar de voedselbedelingen gaan", zegt een vrouw die door Le Parisien geïnterviewd werd.
Brussel
Waarom zo veel vluchtelingen net in Parijs halt houden, verduidelijken de Franse media niet. "Elke vluchteling heeft zijn eigen verhaal. Maar wellicht komen veel van deze mensen uit Calais", stelt Marta Welander, directrice van Refugee Rights Europe.
De 'jungle', zoals het enorme vluchtelingenkamp aan de Franse kust gedoopt werd en waar veel mensen verbleven om in het Verenigd Koninkrijk te raken, werd anderhalf jaar geleden ontruimd. "Sindsdien wordt er streng gecontroleerd en is het nagenoeg onmogelijk geworden om van daar uit de oversteek te maken", stelt Welander.
Volgens haar dreef de ontruiming van Calais niet alleen meer mensen naar Parijs, maar ook naar Brussel. "Het is vanuit die twee hoofdsteden dat nu vaak nieuwe pogingen ondernomen worden om naar het Verenigd Koninkrijk te gaan. Omdat er meer verkeer in die richting is. Maar ook omdat de situatie er kalmer is dan in Calais. Sommigen gaan op en af om even op adem te komen."
Uit een bevraging onder migranten blijkt dat 61 procent in Frankrijk wil blijven
Dat merkte ook Saar Depuydt op, een Vlaamse die zich in Calais over het lot van de vluchtelingen bekommert en die tijdens de paasvakantie ook naar kampen in Parijs trok. "Daar ben ik twee Sudanezen tegengekomen die ik kende uit Calais."
De mannen, een dertiger en een veertiger, verblijven al een maand in tentjes onder een brug bij de Porte-de-la-Chapelle. Ze belandden daar nadat ze allebei in het Verenigd Koninkrijk asiel hadden aangevraagd maar uitgewezen werden. "Vanuit Parijs gaan ze het opnieuw proberen."
Dat is volgens hen veiliger dan vanuit Calais. "In Parijs laat de politie je relatief met rust." Het is onduidelijk hoe de twee Sudanezen een nieuwe poging zullen ondernemen. Sommigen stellen dat mensensmokkelaars nu ook vervoer vanuit Parijs regelen.
Engeland opgegeven
In de Franse hoofdstad verblijven volgens Refugee Rights Europe vooral Afghanen, Sudanezen en Eritreeërs. "Een bevraging van 283 vluchtelingen leerde dat ze niet allemaal van het Verenigd Koninkrijk dromen. Een meerderheid van 61 procent gaf in januari aan in Frankrijk te willen blijven."
Daar zijn verschillende redenen voor. "Er zijn mensen die al jaren rondtrekken en het Verenigd Koninkrijk als eindbestemming hebben opgeven", zegt Welander. Ook leeft volgens haar het idee, vooral bij Franstalige Afrikanen, dat de gemeenschappelijke taal hun asielkansen in Frankrijk vergroot. "Maar eerlijk: we weten niet of dat zo is."
Peter Giesen, Frankrijk-correspondent voor de Volkskrant, verklaart de toename in Parijs onder meer door het strengere beleid in Duitsland. "Ik denk dat mede daardoor de reputatie van Frankrijk veranderd is. Er was een tijd dat het land door de lange, moeilijke procedures en de slechte opvang alleen maar een slechte naam had bij asielzoekers. Nu lijkt Frankrijk voor sommigen iets gastvrijer."
In de praktijk merkt Giesen weinig van die gastvrijheid. Hij ziet nog steeds mensen in slaapzakken op straat, in de hoop dat ze als eerste een afspraak voor een asielaanvraag kunnen maken bij de prefectuur. "Als ze daarin slagen, moeten ze zich nog minstens veertig dagen op straat zien te redden."
'Ik ben in Parijs twee Sudanezen tegengekomen die ik kende uit Calais'
In Frankrijk werd enkele dagen geleden een nieuwe migratiewet goedgekeurd in de Assemblée. Die moet er volgens de regering-Macron toe leiden dat vluchtelingen beter opgevangen worden of sneller worden uitgewezen. Niet alleen in Macrons partij waren mensen gekant tegen de wet. Ook Refugee Rights Europe benadrukt zijn bezorgdheid. "In de praktijk zal deze wet de toegang van vluchtelingen tot asiel verslechteren."