Meerderheid bakkeleit over huiszoekingen bij mensen zonder papieren

Eerst de aanleiding. Op 6 juni van dit jaar dringt de politie in Borgerhout de woning binnen van een Tsjetsjeense vrouw zonder papieren. Zonder huiszoekingsbevel. De agenten nemen haar mee naar het gesloten centrum in Steenokkerzeel, waarop ze vrijwillig naar haar land terugkeert. Het verhaal staat te lezen in De Morgen.

Is hier een juridische grens overschreden? Want de agenten hadden géén toestemming van een rechter om het pand in Borgerhout te betreden. Hoeft ook niet, zegt minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon.

“Ondanks de onschendbaarheid van de woning", zo zei hij woensdag al in de Kamercommissie Binnenlandse Zaken, "blijft de politie bevoegd om wanbedrijven en misdrijven die op heterdaad gepleegd worden, vast te stellen." En nog: "Het illegaal verblijf is een voortdurend misdrijf, met als gevolg dat de woning 24 op 24 uur betreden kan worden zonder huiszoekingsbevel of toestemming van de inwoner."

Overigens is dit ook de wens van de dienst Vreemdelingenzaken, die in 2014 al een regeling vroeg waarmee agenten zonder huiszoekingsbevel sans-papiers thuis kunnen oppakken.

CD&V-Kamerlid Nahima Lanjri is behoorlijk boos om die interpretatie van de minister. Volgens haar kan er absoluut geen sprake zijn van heterdaad als het erover gaat om mensen die illegaal in het land verblijven op te pakken.

Een betrapping op heterdaad doet zich bijvoorbeeld voor wanneer de politie een misdrijf vaststelt op straat en de persoon in kwestie vervolgens wegvlucht in zijn of haar woning. Zo kan het gaan om iemand die na een identiteitscontrole wegvlucht omdat hij of zij geen geldige verblijfspapieren heeft, maar betrapping op heterdaad is evenzeer van toepassing op pakweg een drugsdealer of winkeldief."

Volgens haar betekent Jambons logica dat je ook bij pakweg fiscale fraude - óók een voortdurend misdrijf - net zo goed huiszoekingen zonder bevel kunt organiseren. Volgens haar is dat in strijd met de grondwet, en hoort dit niet thuis in een democratie.

Lanjri zegt heel duidelijk dat Jambons interpretatie niet strookt met de grondwet. Ze is zelfs in strijd met eerdere uitspraken van Jambons partijgenoot Theo Francken. Die zei eerder al dat de politie niet zomaar een woning binnenmag zonder mandaat van de rechter, en daar is ook rechtspraak over.