Wie op een weekdag tijdens de ochtendspits over de E17 richting Antwerpen rijdt, zal in 83 procent van de gevallen op file aan de Kennedytunnel stoten. De Brusselse binnenring ter hoogte van Groot-Bijgaarden kampt 78 procent van de tijd met vertragingen, waardoor het verkeer er minder dan 48 kilometer per uur vooruit beweegt. Maar de sterkste toename van de filedruk situeert zich dezer dagen op het onderliggende wegennet: ringwegen en verbindingswegen in stedelijke regio’s.

‘De doorstroming daarop neemt elk jaar verder af’, zegt Nathalie Moerman van Be-Mobile op basis van de nieuwste ‘traagheidsindex’. Die is gebaseerd op data over de snelheid van 750.000 voertuigen, die met een gemiddelde frequentie van een keer per minuut hun positie doorsturen. Zo beschikt Be-Mobile over informatie over de snelheid op 280.000 kilometer Belgische wegen, verzameld tijdens weekdagen in het begin van 2018.

Zijn er op snelwegen vooral vertragingen tijdens de piekuren en neemt die af tijdens daluren, dan houden files op het onderliggende wegennet vaak de hele dag aan. Dat leidt ertoe dat je zelfs buiten de spitsuren op de Brugmannlaan in Ukkel 89 procent kans loopt om te moeten aanschuiven.

De daluren dan maar

De files breiden zich uit in ruimte en in tijd. Dat is een algemene tendens in stedelijke regio’s in België, maar Antwerpen ‘verstevigt zijn dominantie’ in de statistieken. ‘De meest filegevoelige plaatsen situeren zich almaar vaker rond die stad’, zegt Moerman. De top drie van filegevoelige locaties tijdens daluren bestaat uitsluitend uit snelwegen richting Antwerpen, net als de top drie onderliggende wegen, tijdens de spits.

‘Als de spitsuren al volledig verzadigd zijn, is het niet verwonderlijk dat automobilisten ook meer naar daluren gaan kijken om zich te verplaatsen’, zegt Moerman. ‘Chauffeurs zoeken ook andere, kleinere wegen op, als de snelwegen vol file staan. Maar de voornaamste verklaring is wellicht toch de algemene toename van het verkeer.’