Technologie

Kan een zelfrijdend voertuig winkels en horeca bevoorraden? In Mechelen hebben ze het getest

Demonstratie van een zelfrijdend voertuig in een winkelstraat in Mechelen.Beeld Tim Dirven

In Mechelen reed er voor een dag een zelfrijdend bestelbusje door de drukste winkelstraat van de stad. Het Vlaamse innovatieplatform voor de logistieke sector (VIL) gelooft dat zulke busjes op termijn een antwoord kunnen zijn op de logistieke problemen van steden. "Dit project moet de geesten doen rijpen."

Freek Evers 26 mei 2018, 06:00

"Schrik? Ik? Neen gij", zegt Sonja De Boeck terwijl ze midden in de drukste winkelstraat van Mechelen een zelfrijdende kubus op vier wielen nastaart die aan een slakkengangetje passeert. "Dat rijdt vanzelf. Da's toch chique, meneer."

De vier bakvissen uit Poperinge die er net een schooluitstap naar de Dossinkazerne hebben opzitten, vergeten bijna dat ze bij 27 graden tijdig van hun ijsje moeten likken. "Wow, cool. En dat past hier eigenlijk wel. Op die manier mogen pakjes die ik online bestel ook bij mij thuis worden afgeleverd."

Het voertuig, van de Franse constructeur Easymile, baant zich een weg door De Bruul in het kader van een proefproject van VIL, het Vlaamse innovatieplatform voor de logistieke sector. Zij willen aantonen dat zelfrijdende voertuigen veel potentieel hebben om logistieke problemen in een stedelijke omgeving op te lossen.

Daar heerst meestal een onoverkomelijke tegenstelling. Iedereen wil een leefbaar stadscentrum, maar een winkel die een bepaald kleedje niet meer voorradig heeft, verdragen we niet. Dan bestel je het toch gewoon online?

'Op die manier mogen pakjes die ik online bestel ook bij mij thuis worden afgeleverd'

Tiener op schooluitstap in Mechelen

Gevolg? Witte bestelwagens die tussen 9 en 11 uur 's ochtends halsbrekende toeren uithalen om overal op tijd te leveren. Ze vormen niet alleen in de drukste winkelstraat van Mechelen een probleem. En neen, online bestellen lost dat probleem niet op. Op die manier rijden er alleen maar meer halfvolle bestelbussen rond.

IJskar

"Met een zelfrijdend, elektrisch voertuig, dat constant een bepaald traject aflegt en zich veilig door de stad beweegt, kun je die twee uitdagingen samen aanpakken", zegt VIL-projectleider Kris Neyens. De voordelen: geen uitstoot, leveringen die 24 uur per dag, 7 dagen per week kunnen gebeuren waardoor het geen heksenketel is in de ochtend.

Met dank aan verschillende sensoren en lidar-technologie – dat is een laser die de hele omgeving rond het busje scant – hoeven fietsers en voetgangers zich geen zorgen te maken. Bij de minste onverwachte beweging vertraagt het voertuig. Het valt op dat de meeste voorbijgangers zelfs niet door hebben dat het ding zich volledig autonoom door de chaos van de winkelstraat beweegt.

"Ik dacht dat het een ijskar was", zegt een dame die net de Hema komt buitengelopen. Een elektrisch voertuig beschikt nu eenmaal niet over een brullende verbrandingsmotor, dus kozen de Franse ontwerpers voor iets wat heel erg lijkt op het geluid van een ijsboer om de aandacht van mensen te trekken.

'Nu zit er nog iemand in het busje die een noodstop kan uitvoeren'

Kris Neyens, VIL

"Op dit moment zit er nog iemand in het busje die een noodstop kan uitvoeren", zegt Neyens. Maar dat zou op termijn niet meer nodig zijn. Easymile vervoert met zijn busjes op verschillende plekken al mensen. "Ze hebben allemaal samen al 200.000 kilometer in de wielen en hebben al 200.000 mensen vervoerd." Voor logistieke opdrachten is het nog niet uitgerust.

Vingerafdruk

Vandaar dat het vier meter lange en twee meter brede testbusje nog voorzien is van zitbanken in plaats van een efficiënte opslagruimte. Maar in de toekomst zou een bestelling voor een handelszaak in het centrum er ongeveer zo uitzien:

"Zodra het busje met de levering perfect voor de deur stopt, gaan de deuren open. Enkel de handelaar kan met behulp van zijn smartphone of een vingerafdruk de juiste locker openen en zijn bestelling in ontvangst nemen", zegt Neyens. Toen VIL een oproep deed aan het proefproject, stonden de handelaren te springen voor het idee. "Ze wilden meteen een demo zien hoe het echt zou werken, maar dat is nog niet haalbaar."

'Enkel de handelaar kan met behulp van zijn smartphone of een vingerafdruk de juiste locker openen en zijn bestelling in ontvangst nemen'

Kris Neyens, VIL

Om dit soort busje in de toekomst efficiënt door de stad te sturen moet de hele logistieke bevoorrading van de stad herbekeken worden. "Met dit project willen we vooral de geesten doen rijpen en steden zoals Mechelen daar over doen nadenken", besluit Neyens.

Ondertussen filmt de treinconducteur Jerome Caro de passerende Easymile. Hij vindt het fantastische technologie, maar hoopt dat ze niet te snel écht een plek in de stad zal opeisen. "Welke job gaan we aan de koeriers geven?"

Het project in het kort

Het ALEES-project (Autonome Logistieke Elektrische Eenheden voor Steden) onderzoekt de mogelijke rol die zelfrijdende voertuigen kunnen spelen in logistieke trajecten in Vlaamse steden. In dat project worden alle mogelijke randvoorwaarden onderzocht. Van de manier waarop zulke voertuigen zich gedragen, over de logistieke infrastructuur die nodig zou zijn tot de software die vereist is om zo'n platform efficiënt te installeren.

EasyMile heet al zelfrijdende busjes rondrijden in twintig landen. Die worden nu vooral ingezet voor personenvervoer, vooral op plekken zoals industrieparken en luchthavens. In Mechelen werd de EasyMile voor het eerst in zo'n drukke winkelstraat gedropt.