Zonnen om te bruinen, ja. Maar we doen het enkel nog met minstens factor 30
De Belg beschermt zich beter dan ooit tegen de zon. Tenminste, dat moet blijken uit de verkoopcijfers van apothekers. Zij brachten nooit eerder zoveel producten met factor 30 en 50 aan de man. "Het werd tijd", zeggen dermatologen.
Een zonneproduct met factor 8, 10 of 15? De kans is klein dat u iemand in de apotheek er nog naar hoort vragen. Cijfers die de sector bij zo'n tweeduizend Belgische zaken verzamelde leren dat vooral crèmes en sprays met een hoge bescherming over de toonbank gaan.
"Ik denk niet dat we ooit zoveel producten met factor 30, 50 en 50+ hebben verkocht als het afgelopen jaar", vat Lieven Zwaenepoel van de Apothekersbond samen. Wat factor 50+ betreft, is de verkoop tussen 2010 en 2017 verdubbeld, van 350.000 verpakkingen naar 700.000. Ook factor 50 en 30 zitten in een stijgende lijn, en gaan respectievelijk van 80.000 naar 325.000 en 200.000 naar 325.000 flesjes. "Tegelijkertijd zien we de verkoop van producten met de laagste bescherming (8, 10, 15, FVG) quasi kelderen."
'Vroeger was uren in de blakende zon liggen een teken van vrijheid, nu zien velen het toch eerder als iets ongezonds"
Volgens Zwaenepoel een duidelijke indicatie dat de Belg de weg naar de betere bescherming gevonden heeft. Of grootwarenhuizen, die ook een groot aanbod hebben, eenzelfde trend opmerken, is onduidelijk. Zij houden hierover geen data bij, zegt Hans Cardyn van Comeos.
Overtuigende bewijzen
In de praktijk merken wel meer mensen op hoe vanzelfsprekend het smeren is geworden. In kinderdagverblijf Het Muizeneiland in Mechelen, bijvoorbeeld. Daar brengen ouders bijna standaard 50 of 50+ in een flesje mee bij mooi weer. "Tien jaar geleden zag je dat niet. Een factor 20 of 25 misschien. Maar vaak ook niks. Ouders vroegen toen op het einde van de dag of we hun zoon of dochter hadden ingesmeerd", zegt Luc Borremans. Nu ziet hij hoe zelfs kindjes bij het ophalen 's avonds opnieuw worden ingesmeerd, "omdat ze eventjes op de fiets moeten."
Voor professor dermatologie Lieve Brochez (UZ Gent) klinkt het herkenbaar. Ze ziet hoe, naast minderjarigen, ook volwassenen steeds vaker hun voorzorgen nemen, op vakantie maar evengoed op een voetbal- of tennisveld. "Onze perceptie van zonnen is ook veranderd. Vroeger was uren in de blakende zon liggen een teken van vrijheid, nu zien velen het toch eerder als iets ongezonds."
De toegenomen kennis over zonnebrand en de risico's die daarmee gepaard gaan, liggen aan de basis, meent ze. "Sensibiliseringscampagnes over huidkanker spelen een rol, maar ook het groeiend aantal wetenschappelijke studies. De link tussen zonnebrand en kanker is pas in de jaren 80 voor het eerst aangetoond, maar nu worden de data hierover steeds overtuigender."
'We hebben niet meer alles over voor een gebronsde huid'
Huidkankerepidemie
"Het werd tijd dat er iets veranderde", reageert Thomas Maselis, dermatoloog en stichtend lid van Euromelanoma. "We hameren al twintig jaar op het gebruik van een hoge factor." Dat de Belg die boodschap nu ter harte neemt, heeft volgens hem te maken met de huidkankerepidemie die plaatsvindt. "Waren er in 2004 nog 8.000 gevallen per jaar, dan zijn er dat nu 37.000. Iedereen kent intussen wel iemand die ermee te maken heeft."
Bovendien, zegt Maselis, kijken we vandaag anders naar een kleurtje krijgen. De rage van het bruinen situeert hij vooral rond de jaren 60 en 80, toen we allemaal onder de zonnebank wilden. "Daar betalen veel mensen een tol voor. We weten intussen ook dat bruinen de huid veroudert. Dat zorgt ervoor dat de pendel weer de andere richting uitgaat."
Brochez gelooft dat een gebronsde huid nog altijd aantrekkelijk wordt gevonden. "Maar we hebben er niet meer alles voor over. Iemand die een licht huidtype heeft, beseft dat vele uren in de zon liggen niet echt een verschil zal maken."
Het is trouwens niet zo, omdat we met z'n allen factor 50 of 50+ kopen, dat we per definitie beter bezig zijn. De voorkeur gaat nog altijd naar uit de zon blijven en beschermende kledij dragen, benadrukken de experts. Als er gesmeerd of gesprayd moet, dan liefst met factor 50 en om de twee uur. Maselis: "Je moet weten dat van die factor 50, bij het smeren of sprayen nog maar zo'n 15 overblijft, omdat we steevast te weinig van het product gebruiken."