Vier maand geleden kondigde Eandis, de grootste beheerder van stroom- en gasnetwerken in Vlaanderen, met trots een grote kapitaalsinjectie aan. Energiegigant State Grid Company of China zou 830 miljoen euro neertellen voor een minderheidsparticipatie van 14 procent. Dat is veel meer dan de 500 of 600 miljoen euro die anderen kandidaten boden. De aandeelhouders van Eandis, 229 Vlaamse gemeenten en steden, hoorden de kassa al rinkelen.

Waarom was Eandis zo nodig op zoek naar een partner?

Omdat Eandis dringend meer dan 400 miljoen euro zoekt om de nodige vernieuwingen aan het netwerk te kunnen uitvoeren en de uitstap van Electrabel op te vangen. Momenteel zijn de Vlaamse steden en gemeenten de aandeelhouders, maar die beschikken niet over voldoende financiële middelen, klinkt het bij de Vereniging voor Steden en Gemeenten. En dus ging men op zoek naar buitenlandse geldschieters. Bij die zoektocht is het Chinese bedrijf State Grid naar voor gekomen als ‘beste’ kandidaat.

Waarom doet de deal nu dan ineens zoveel stof opwaaien?

De reputatie van State Grid is niet onbesproken, zo is intussen gebleken. Het bedrijf is in handen van de Chinese overheid en kan dus ook rechtstreeks gelinkt worden aan de Chinese communistische partij. Bovendien krijgen de Chinezen dankzij de deal ook enkele belangrijke postjes binnen Eandis in handen en dat ligt ook politiek zeer gevoelig. Omdat gevreesd wordt dat ze snel ook hun stempel zullen willen drukken op het dagelijkse beleid is het hoera-geroep intussen al lang verdwenen.

Wat hebben de Chinezen ons meer te bieden dan veel geld?

Als grootste distributienetbeheerder ter wereld heeft State Grid uiteraard vooral ook de technische kennis.

Maar wat zien die Chinezen in een Vlaams energiebedrijf en wat kunnen ze hier leren?

Energiespecialist André Jurres denkt wij meer van hen kunnen leren dan zij van ons. En dus is de vraag inderdaad wat die Chinezen in een energiebedrijf in het kleine Vlaanderen zien. Experts denken dat ze niet in de eerste plaats geïnteresseerd zijn in Eandis op zich. Wel in de data van Eandis. In Peking zouden ze bijvoorbeeld kunnen meekijken hoe wij bijvoorbeeld omgaan met energie. Om in Chinese regio’s met dezelfde oppervlakte van Vlaanderen, ons systeem te kopiëren of hun eigen systeem te perfectioneren. Wat ze nu met Eandis proberen, hebben ze in het verleden ook al in andere landen geprobeerd. Tot in de VS toe. Meestal zonder succes.

Is het normaal dat zelfs de staatsveiligheid zich in een dergelijk dossier mengt?

De Staatsveiligheid is bij wet verplicht te waarschuwen voor eventuele gevaren voor het wetenschappelijk en economisch belang voor ons land. Als een Chinees bedrijf wil investeren, is de Staatsveiligheid bevoegd om na te gaan waarom en of er addertjes onder het gras zouden kunnen zitten.

Wat speelt nu dan zo in het nadeel van de Chinezen?

State Grid is een dochteronderneming van China Electric Power Institute dat nauw verbonden is met het Chinese leger. En een ander dochterbedrijf, NARI Group, werkt mee aan het Chinese satellietnavigatiesysteem Beidou. Dat systeem heeft militaire toepassingsmogelijkheden en wordt gelinkt aan spionage. In het rapport van de staatsveiligheid wordt daar voor gewaarschuwd.

Is de deal nog te stoppen?

Ondanks de weerstand van grote steden lijkt Eandis de benodigde stemmen voor de lucratieve maar omstreden deal met het Chinese State Grid op zak te hebben. Maar de echte beslissing valt op algemene vergadering van 3 oktober. Voor een definitieve goedkeuring is het akkoord van drievierde van de gemeenten nodig.

En als de schrik voor de Chinezen toch te groot blijkt?

Dan pakken Eandis maar ook de Vlaamse steden en gemeenten naast de lucratieve deal en moeten ze elders op zoek naar extra kapitaal. Want de vernieuwingen aan het netwerk zijn absoluut noodzakelijk.

De rol van Eandis in Vlaanderen uitgelegd in een leuk filmpje.