Markante plekken: de iconische sociale woontoren "Ieder Zijn Huis" in Evere
In de reeks "Markante plekken" gaat onze fotograaf Alexander Dumarey elke week op zoek naar een opvallende plaats met een verhaal. Soms bekend, soms vergeten. Soms druk, soms verlaten. Soms nieuw, soms eeuwen oud. Maar allemaal hebben ze een boeiende geschiedenis. Vandaag: sociale woontoren "Ieder Zijn Huis" in Evere.
Eén van de absolute iconen van de Belgische architectuur staat in Evere, bij Brussel. Het is de modernistische woontoren "Ieder Zijn Huis" van Willy Van Der Meeren uit 1961. Een avant-gardisch experiment in sociale hoogbouw dat meer dan 50 jaar later nog niets aan kracht en relevantie heeft ingeboet.
Begin jaren 50 gaat de sociale huisvestingsmaatschappij "Ieder Zijn Huis" uit Evere op zoek naar een architect om een woonblok te ontwerpen op een terrein op de grens met Zaventem. De voorkeur van burgemeester Franz Guillaume gaat uit naar Le Corbusier, maar die weigert de opdracht. Daarna wordt Willy Van Der Meeren aangesproken voor het project. De jonge Van Der Meeren geniet al enige bekendheid door zijn vooruitstrevend prefabwoningprototype voor de EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal). Die woning wordt nooit in productie genomen, maar het revolutionaire concept wordt fel bejubeld.
Ook in zijn ontwerp voor Evere schuwt Van Der Meeren het experiment niet. Zo is de gevel volledig opgebouwd uit betonnen prefabpanelen waar de ramen al in vervat zitten. Opvallend is ook dat de appartementen per drie verdiepingen op één gang uitgeven. De woningen onder en boven deze gang zijn er door trappen mee verbonden. Zo is er veel meer beweging in de gangen dan bij een traditioneel appartementsgebouw.
Door drukte op de bouwmarkt eind jaren 50 kan het gebouw pas in 1961 in gebruik genomen worden. En zo zal het ook een halve eeuw ononderbroken bewoond blijven. In 2009 is het gebouw verouderd en voldoet het totaal niet meer aan hedendaagse comfortnormen. Het besluit valt om het gebouw grondig te renoveren, mét respect voor het oorspronkelijk ontwerp. Drie jaar later is het zo ver. Het blok wordt tot op de skeletstructuur ontmanteld en alle gevelpanelen worden vervangen door nieuwe, beter geïsoleerde exemplaren. Deze zien er wel exact hetzelfde uit als de originele. Nog 3 jaar later kan het gebouw terug in gebruik genomen worden. Het kan er weer voor zeker 50 jaar tegenaan.
