"Vraag is of die mooie woorden ook in de praktijk zullen worden omgezet"

De grootste nieuwigheid is dat er beslist werd dat er in Europa gecontroleerde centra moeten komen waar mensen die op zee gered worden naartoe gebracht zullen worden. Daar zal dan heel snel een onderscheid gemaakt worden tussen wie in aanmerking komt voor asiel en wie niet. Die laatste zouden dan heel snel moeten worden teruggestuurd naar het land waar ze vandaan komen.

Er blijven wel een aantal grote onduidelijkheden. In welke landen zullen die centra komen? Nu zijn er al "hot spots" in Italië en Griekenland. De grote vraag is of er ook hot spots zullen komen in andere land. En wat gaat er gebeuren met mensen die effectief in aanmerking komen voor asiel; gaan die gespreid worden over andere landen.

In de tekst staat dat het allemaal kan op basis van vrijwilligheid. Dat is belangrijk voor de Oost-Europese landen dat zij niet worden gedwongen om vluchtelingen op te nemen. Voor Italië was het dan weer belangrijk dat in de tekst het principe staat dat Italië niet alleen verantwoordelijk is voor de opvang van migranten en vluchtelingen.

Europees president Donald Tusk had voorgesteld om in Afrika zogenaamde ontschepingsplatformen op te richten waar mensen die gered worden op zee naartoe zouden worden teruggebracht, in samenwerking met de Afrikaanse landen. Dat principe is aanvaard.

Er zal worden gepraat met de Afrikaanse landen. De Europese Commissie en de lidstaten hebben opdracht gekregen om uit te zoeken of dat realiseerbaar is. En alles moet verlopen in overeenstemming met het internationaal recht. Die ontschepingsplatformen mogen ook geen aanzuigeffect creëren.

Ook belangrijk is dat er aan het akkoord een paragraaf is toegevoegd waarin staat dat er ook hulp en steun voor Afrika moet komen voor economische ontwikkeling. Duits bondskanselier Angela Merkel pleitte onlangs voor een soort Marshall-plan voor Afrika om ervoor te zorgen dat Afrika zich kan ontwikkelen waardoor minder mensen naar Europa zouden migreren. Dat is min of meer opgenomen in deze tekst, al staat er nog niet echt veel geld tegenover.

Het is nog even afwachten of het intern-Duitse probleem van Merkel is opgelost nu. Dat weten we pas later komend weekend. Het hangt volledig af van de Beierse zusterpartij, de CSU. Zij vinden dat er iets moet worden gedaan aan de secundaire bewegingen van migranten in Europa, mensen die geregistreerd zijn in een ander land en toch naar Duitsland komen.

De CSU zegt dat die mensen aan de Duitse grens zouden moeten worden tegengehouden via massale grenscontroles. Bondskanselier Merkel vindt dat een probleem omdat andere landen dan ook de grenscontroles zouden invoeren en voor je het weet heb je geen vrij verkeer meer binnen de Schengenzone.

Merkel probeert in de marge van deze top allerlei akkoorden te sluiten met landen als Italië en Griekenland om ervoor te zorgen dat zij sneller migranten die daar geregistreerd zijn opnieuw opnemen. Het is afwachten of de CSU kan leven met wat hier is afgesproken. Maar het is vooral een interne politieke kwestie in Duitsland die ook te maken heeft met de nakende verkiezingen in Beieren. Daar spelen dus ook andere factoren mee dan het echte migratieprobleem op zich.