Merkel en Seehofer bereiken doorbraak over migratie, Oostenrijk klaar om grens met Italië te "beschermen"

Seehofer had zondag nog gedreigd op te stappen als minister. Zijn Beierse CSU lag in de clinch met de CDU van bondskanselier Angela Merkel over het Duitse migratievraagstuk. Het opstappen van Seehofer zou mogelijk de val van de Duitse regeringscoalitie hebben ingeluid, want zonder CSU heeft Merkels coalitie geen meerderheid meer.

Seehofer zei eerder dat hij asielzoekers wilde terugsturen aan de grens als zij al in een ander EU-land staan geregistreerd. De bondskanselier liet weten daar niets voor te voelen. Merkel vindt dat de migratieproblematiek in Europees verband moet worden aangepakt. De CDU en CSU overlegden gisterenavond urenlang om tot een compromis te komen. 

Volgens het akkoord dat nu is gesloten, worden in het grensgebied toch gesloten transit- of doorreiscentra voor asielzoekers ingericht. Daar zal onderzocht worden of de migranten al in een ander Europees land een asielprocedure hebben lopen. Op die manier worden ze "verhinderd" Duitsland binnen te komen. Merkel zei dat de procedures voor deze immigranten met spoed worden behandeld. 

Als de immigranten in een ander land van de EU zijn geregistreerd, zullen ze worden teruggestuurd. Duitsland zal daarvoor met die landen echter eerst een akkoord moeten sluiten. "Op deze wijze houden we de geest van het partnerschap binnen de EU in stand", zei Merkel. "Ik denk dat we na zware onderhandelingen en moeilijke dagen een werkelijk goed compromis hebben bereikt."

Of en wanneer die akkoorden met de andere landen er zullen komen, is echter nog hoogst onduidelijk.

"Na lange intensieve discussies tussen de CDU en CSU hebben we een akkoord bereikt over hoe we in de toekomst illegale immigratie aan de grens tussen Duitsland en Oostenrijk kunnen voorkomen", zei ook Seehofer. Het akkoord is een "duidelijke en voor de toekomst zeer duurzame overeenkomst". De transitcentra moeten er voor de Beier "zo snel mogelijk" komen. Seehofer zei ook dat de Duitsers in de transitcentra aan de zuidelijke grens "geen mensen zullen vasthouden". "Bij twijfel kunnen zij naar Oostenrijk terug, zij zullen gewoon het land niet binnenkunnen".

Het succes van het akkoord is echter ook voor een groot deel afhankelijk van Oostenrijk. Volgens het akkoord, dat in de Duitse pers verscheen, stelt het onder meer dat als de betrokken EU-landen niet bereid zijn om de asielzoekers terug te nemen, "de terugwijzing aan de Duits-Oostenrijkse grens plaatsvindt op grond van een overeenkomst met de Republiek Oostenrijk". Ook dat akkoord is er nog niet. 

Oostenrijk reageerde vanmorgen al op het Duitse akkoord en zei voorbereidingen te zullen te treffen om, als er transitcentra komen aan de Duits-Oostenrijkse grens, zelf de Oostenrijks-Italiaanse grens beter te beschermen. "Het akkoord laat verstaan dat Duitsland nationale maatregelen zal nemen om de migratiestroom te bekampen. Als dit ook het regeringsstandpunt wordt, zullen wij maatregelen moeten nemen om de nadelen voor Oostenrijk en zijn bevolking af te wenden. Wij zijn voorbereid om maatregelen te treffen om onze zuidgrens te beschermen", aldus een mededeling van de Oostenrijkse regering. "De ontwikkelingen in Duitsland bewijzen dat een Europa zonder binnengrenzen enkel mogelijk is met functionerende buitengrenzen."

Seehofer verklaarde vanmorgen dat hij al met de Oostenrijkse kanselier Sebastian Kurz getelefoneerd heeft om een en ander uit te klaren. Zelf zal hij "zo snel mogelijk" naar Wenen vliegen, wanneer precies staat nog niet vast. Seehofer zei de indruk te hebben dat Kurz in "schrandere oplossingen" geïnteresseerd is.

Omtrent een mogelijk akkoord met het belangrijke transitland dat Italië voor asielzoekers is komen er nog later op de dag gesprekken, zei Seehofer. "Wij spreken natuurlijk ook met Italië. Eerst moeten we zelf weten wat we willen". 

De socialistische SPD, Merkels coalitiepartner, heeft het akkoord tussen de coalitiepartners CDU en CSU verwelkomd. "We vinden het goed, want nu zijn we weer over inhoudelijke zaken bezig. Dat hebben we in de laatste weken erg gemist", zei SPD-voorzitster Andrea Nahles. Pas vandaag beslist de partij echter of ze de overeenkomst ook steunt.

De socialistische partij zal in de loop van de dag interne besprekingen voeren, omdat er nog veel vragen zijn over het akkoord. Om 18 uur volgt dan opnieuw topoverleg met de coalitiepartners.

Volgens Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker lijkt het compromis tussen CDU en CSU conform met het Europees recht. Juncker heeft de juridische dienst van de Commissie wel nog om een officieel standpunt gevraagd. 

De Commissievoorzitter is minder gelukkig met de bilaterale afspraken over het terugsturen van migranten, die Duitsland met onder meer Griekenland en Spanje sloot. "Ik weet niet of dat te rijmen is met de 'Europese aanpak' die op de Europese top is beslist. Maar daarvoor moeten we eerst alle details weten, dat hoort u nog van mij", klonk het.