Podcast Grens 77: een week tussen de vluchtelingen en migranten in een opvangcentrum van Fedasil
Heb je er ooit bij stilgestaan dat het ook jou zou kunnen overkomen: alles achter moeten laten en op zoek moeten naar een land waar je welkom bent? Dat is het lot van de vluchtelingen en migranten die in ons land terechtgekomen zijn. In de podcast Grens 77 zocht studente Lotte Demuyt naar hun verhaal.
Lotte Demuyt is 23 en studeerde in juni af aan de opleiding Digital Content & Journalism van Arteveldehogeschool Gent. Ze maakte de podcast Grens 77 als stageproject in samenwerking met de Vranckx-redactie en VRT NWS.
Grens 77, dat is het adres van het opvangcentrum van Fedasil in Arendonk, vlak bij de Nederlandse grens. In wat vroeger een kazerne was, huizen nu een driehonderdtal asielzoekers uit meer dan veertig verschillende landen.
Ik ontmoette er Andrea en Alexandra, een lesbisch koppel uit Armenië. “Ons hele leven lang al moeten we verbergen wie we zijn”, verzuchtten ze. Moegetergd vluchtten ze weg uit hun land, weggepest, zelfs door hun eigen ouders én lotgenoten. Hoe anders was het verhaal van de jonge Yerlan die zich opgesloten voelde in zijn eigen land - zouden de verschoppelingen Andrea en Alexandra hem benijden? Zodra hij zijn gitaar pakte, bleek achter zijn lange haren en leren jasje een Venezolaanse Damien Rice te schuilen.
En dan was er nog Zayd, die samen met zijn zwangere vrouw besloot weg te vluchten uit Irak. Niet uit angst voor IS, maar voor de milities die zich al bijna even meedogenloos tonen. Zayd droomt van een zaak waar zijn dochtertje later aan het werk kan. Nochtans is dat niet vanzelfsprekend in het land waar hij vandaan komt.
De meeste mensen die ik ontmoette waren géén gebroken zielen of arme mensen
Iedereen in Grens 77 heeft een eigen verleden, maar allemaal dromen ze van een toekomst in België. Het is aan de bevoegde instanties om te beslissen of ze daar ook recht op hebben. Met deze podcast wilde ik hen alleen maar hun verhaal laten vertellen op een integere manier.
Wat me verraste, was de positieve ingesteldheid die bij veel van hen leefde, en die zo in contrast stond met de loodzware en emotionele verhalen, de uitzichtloze blikken en het eindeloze wachten. De meeste mensen die ik ontmoette waren géén gebroken zielen of arme mensen. Ze droomden van een opleiding, van Nederlands leren en een eigen zaak beginnen.
“Vrijheid, da’s je eigen keuzes maken”, vertelde Yerlan me. “Maar om te kunnen kiezen, moet je werken.”
Ook opvallend: de sfeer in het open centrum was geenszins grimmig, in tegenstelling tot de verhalen waar veel van de bewoners zelf mee worstelen. De meesten stelden zich open en maken samen het beste van de slopende wachttijd. Ze worden daarbij geholpen door de medewerkers van het centrum, die het wachten wat draaglijker proberen te maken terwijl ze de bewoners tegelijk stimuleren in hun onafhankelijkheid en zelfredzaamheid. Iedereen kent de drie b’s van bed, bad en brood, maar de begeleiding die ze hier krijgen, is minstens even belangrijk.
Het beeld van “de vluchteling” waarmee ik op die eerste dag was aangekomen in het opvangcentrum, bleek niet te kloppen. Het zijn mensen die vechten om te mogen leven, die een betere toekomst willen uitbouwen voor zichzelf en hun geliefden. “We proberen hier vooral gewoon gelukkig te zijn”, lachten Andrea en Alexandra.
Grens 77 is een podcast van Lotte Demuyt in samenwerking met VRT NWS. Je kan de podcast beluisteren via de gangbare podcast-apps of via de Soundcloudpagina van VRT NWS. Productie: Brecht Devoldere. Scenario: Lotte Demuyt, Ward Bogaert en Rudi Vranckx. Eindredactie: Vincent Merckx. Met dank aan Fedasil.