Direct naar artikelinhoud
NAVO-top

Trump botst hard met Europese NAVO-landen

Amerikaans minister van ­Defensie Jim Mattis wijst president Trump de weg wanneer ze toekomen in het NAVO-hoofdkwartier in Brussel.Beeld REUTERS

De Amerikaanse president Donald Trump is op de NAVO-top in Brussel hard in botsing gekomen met de Europese bondgenoten. Hij zette een tweedaagse top van het bondgenootschap op scherp met een aanval op de Duitsers, die in zijn ogen te weinig geld besteden aan defensie maar wel voor miljarden euro’s aan Russisch gas kopen.

en

Daarna eiste Trump dat alle lidstaten op den duur 4 procent van het nationaal inkomen besteden aan defensie, in plaats van de afgesproken 2 procent – een percentage dat veel landen nog lang niet halen.

In een officiële verklaring van alle NAVO-leiders staat dat 2 procent het streven is. Ook Trump keurde die tekst goed. Maar de verklaring was nog niet gepubliceerd of hij legde de lat alweer hoger. Die 2 procent moet niet in 2024 worden gehaald, zoals altijd het plan is geweest, maar onmiddellijk. En daarna moeten de NAVO-landen naar 4 procent, zo bevestigden anonieme bronnen uit het Witte Huis­.

Ironisch lachje

NAVO-chef Jens Stoltenberg ging er op een persconferentie niet op in. “We zijn het eens over de 2 procent. Laten we daar maar eens mee beginnen”, zei hij. De normaal zo serieuze Noor onderdrukte daarbij een lachje, alsof alleen ironie hem nog kan beschermen tegen de wanhoop.

Het verwijt dat de Europeanen de Amerikaanse belastingbetaler laten opdraaien voor de veiligheid van hun eigen continent, klinkt al langer uit de mond van Trump. Het rijke Duitsland bleek gisteren zijn belangrijkste mikpunt. Hij noemde Duitsland de gevangene van Rusland vanwege de afhankelijkheid van gasleveranties, waaraan de Duitsers jaarlijks miljarden euro’s besteden.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel reageerde afgemeten. Ze wees erop dat ze is opgegroeid in de DDR, een satellietstaat van de Sovjet-Unie, en dat haar land nu soeverein is. Stoltenberg zei sussend dat het betrekken van gas uit Rusland geen NAVO-zaak is, maar een beslissing van afzonderlijke lidstaten.

In de marge van de NAVO-top kwamen Trump en Merkel bijeen om de onvrede uit de wereld te helpen. Na afloop sprak de president over een ‘enorm goede ontmoeting’. Maar de houding van de twee leiders sprak andere taal. Merkel deed wel heel erg haar best weg te kijken van Trump.

Dat Trump na zijn gesprek met Merkel weer in superlatieven sprak over hun onderhoud, terwijl hij zich eerder haast denigrerend had uitgelaten over de relatie van Duitsland met Rusland, is typisch Trump. Zakendoen met hem moet aanvoelen als een rit in de botsautootjes op de zomerkermis.

4 procent van het bnp moet worden besteed aan defensie, vindt Trump. De NAVO is 2 procent overeengekomen

Verontrustend

Toch zit er in zijn handelingen en uitspraken een patroon dat voor de Europese bondgenoten behoorlijk verontrustend moet zijn. De lijst met geschilpunten wil maar niet afnemen, integendeel, hoe vaak men elkaar ook ontmoet. Trump was het bij het begin van de NAVO-top met de Europeanen oneens over het klimaatakkoord van Parijs, de nucleaire overeenkomst met Iran, de handel, de verhuizing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem en de lastenverdeling in het bondgenootschap. De zon was nog niet onder of er waren twee kwesties bij gekomen: het Russische gas en de nieuwe eis van 4 procent.

Dat getal lijkt te zijn gebaseerd op de bijna 4 procent die de Verenigde Staten nu aan defensie uitgeven. Gelijke monniken, gelijke kappen, dat is pas eerlijk, in de overzichtelijke wereld zoals Trump die zich wenst.