"Er is niets mis met lichtere onderwerpen in de vakantie, maar ze moeten wel journalistiek blijven"

Toen ik zelf in de kinderschoenen stond in deze stiel, is me ooit deze mooie regel voorgehouden:

Ik ben altijd heel voorzichtig geweest met humor in reportages over politiek bijvoorbeeld, maar ik blijf het een mooi streven vinden.

Onlangs bracht Het Journaal een reportage over het aantal privézwembaden dat maar blijft stijgen. We kregen anderhalve minuut voordelen van een zwembad in de tuin te horen. Ik dacht meteen: moeten we niet zuinig zijn met water?

Heeft de groei van het aantal privézwembaden een impact op het waterverbruik in de piekmaanden juni, juli en augustus, waarin er vaak waterschaarste is in Vlaanderen? Een interessante vraag maar ik kwam het in de reportage helaas niet te weten. Bovendien is het zo dat op dit moment “code oranje” geldt in zowat de helft van Vlaanderen. Zuinig zijn met water dus. Op het moment van de reportage was het nog "code geel". Maar ook "code geel" betekent dat de overheid onder meer vraagt om geen zwembaden te vullen of bij te vullen. Dat is op mijn vraag aangevuld op de website, maar het was fijn geweest als er ook in Het Journaal spontaan aan was gedacht. 

Dat ligt aan de journalist, die overigens zo’n reportage in enkele uurtjes in elkaar moet boksen en televisie is nu eenmaal een heel omslachtig medium. Maar het ligt ook aan de voorbereiding en de research voor zo’n onderwerp. 

Tijdens mijn feedbacksessies, die ik onlangs nog op de redactievloer heb gegeven, heb ik de journalisten erop gewezen dat human­interest­reportages en “lichtere” onderwerpen geen excuus zijn om geen kritische vragen meer te stellen.

In een mooie reportage over iemand die genezen was door experimentele  immunotherapie werd niet gevraagd wanneer de therapie beschikbaar zou zijn voor het grote publiek en of er ook patiënten waren voor wie de therapie níét werkt. Bij een reportage over op skivakantie gaan met het vliegtuig werd niet gevraagd of een short­ski-vakantie - gaan skiën voor één weekend - ecologisch wel zo verantwoord is.

Dat betekent niet dat alles geproblematiseerd moet worden. Er kunnen gewoon ook heel goeie antwoorden bestaan op dat soort vragen. Daar moet een faire journalist ook voor openstaan. Maar vragen moeten wel gesteld worden.

VRT NWS moet niet alles problematiseren maar wel nuanceren. Er is altijd wel een voor- of een tegenargument denkbaar. Dat kan nooit helemaal worden uitgeput in een kort journaalitem. Daar moet ook begrip voor zijn. Maar de nuance mag ook nooit helemaal wegvallen.

Het is het grote privilege van journalisten dat ze aan het publiek mogen uitleggen dat alles toch weer net iets ingewikkelder in elkaar zit dan je zou denken. Ook in mooie reportages. Ook in de vakantie.