Om met de deur in huis te vallen: een eenduidig antwoord op die vraag is er niet. De prijs van een liter kraantjeswater in Vlaanderen varieert niet alleen per maatschappij waarbij u bent aangesloten, maar ook per gebied.

Zo zijn waterleidingen in stedelijke gebieden goedkoper omdat je er op een kleine oppervlakte veel meer mensen kunt bedienen dan in landelijke gebieden. Bedrijven die meer met grondwater en minder met oppervlaktewater werken, hebben dan weer minder kosten om het water te zuiveren. En bovendien hebben bedrijven verschillende personeelskosten.

Toen Joke Schauvliege (CD&V), minister van Landbouw en Omgeving, in 2015 het idee lanceerde om de drinkwatertarieven in Vlaanderen eenduidiger te maken, was daar binnen de sector dan ook veel weerstand tegen.

Kortom, een eenduidig antwoord op de vraag hoeveel een liter water u kost, is er niet. De manier waarop de watermaatschappijen de prijs berekenen, is daarentegen overal wel gelijk.

Vaste en variabele kosten

Om te beginnen zijn er vaste kosten die voor elke abonnee gelijk zijn, en los staat van het werkelijke verbruik. Die kosten bedragen 100 euro per jaar (exclusief 6 procent btw), met een vermindering van 20 euro voor elke persoon die op het adres van de aansluiting is gedomicilieerd.

Daarnaast rekent de watermaatschappij variabele kosten aan. Dat deel is afhankelijk van hoeveel u verbruikt. De watermaatschappijen hanteren hiervoor twee tarieven. Een lager bedrag voor de eerste schijf, het zogenaamde basisverbruik. Onder dat basisverbruik wordt 30 kubieke meter (30.000 liter) voor de hele wooneenheid per jaar verstaan én een extra 30 kubieke meter per gezinslid per jaar. Verbruikt u meer dan het basisverbruik, dan wordt dat deel afgerekend aan het comforttarief. Dat bedraagt het dubbele van het basistarief dat uw watermaatschappij aanrekent.

Een concreet voorbeeld. Een gezin met vier gedomicilieerden (een echtpaar met twee kinderen) zal elk jaar 20 euro exclusief btw aan vastrecht betalen (100 euro min viermaal 20 euro). Datzelfde gezin kan elk jaar 150 kubieke meter (150.000 liter) water verbruiken aan het basistarief.

Hoeveel verbruiken we (gemiddeld)?

Uit een bevraging van de Vlaamse Milieumaatschappij blijkt dat de modale Vlaming dagelijks 114 liter water per persoon per dag verbruikt, waarvan 100 liter leidingwater per dag. 61 liter, of iets meer dan de helft daarvan, verbruikt de Vlaming in de douche, door het toilet door te spoelen en met de wasmachine.

Daarnaast gaat er (helaas) ook heel wat water verloren. Er is in ons land zelfs nog nooit zoveel ‘niet in rekening gebracht’ drinkwater genoteerd als in 2017. Het gaat om 113 miljoen kubieke meter water, of in liters gerekend: 309 miljoen liter per dag. Dat is niet alleen toe te schrijven aan lekken, maar bijvoorbeeld ook aan het spoelen van nieuwe leidingen, het watergebruik door gemeentediensten en de brandweer en door waterdiefstallen.

Hoeveel kost ons dat nu (gemiddeld)?

Dezelfde Vlaamse Milieumaatschappij boog zich over het ingewikkelde kluwen van variabele en vaste kosten van de zes Vlaamse watermaatschappijen. Ze rekende uit dat een Vlaming gemiddeld 4,3 euro betaalt voor 1 kubieke meter (of 1.000 liter) water, inclusief btw.

Een liter leidingwater kost dus iets minder dan een halve eurocent. Of zo’n halve euro per dag als we ons aan dat dagelijkse gemiddelde van 100 liter leidingwater houden. Het is daarmee 200 tot 400 keer goedkoper dan water in flessen.

Dat klinkt allemaal heel erg weinig, toch kan de factuur snel oplopen. Zeker voor wie meermaals per week een bad neemt (120 liter of 52 eurocent per keer), ’s morgens lang onder de douche staat (50 liter of 22 eurocent per keer), dagelijks het gazon sproeit met een tuinslang (20 liter of 9 eurocent per minuut) of bij een hittegolf het opblaasbad in de tuin laat vollopen (tot wel 5.600 liter of 24 euro).