Cuba-beleid van Trump schaadt ook de Amerikanen
Cruiseschepen en vliegtuigen uit de VS blijven toekomen in Cuba. Maar het aantal Amerikaanse reizigers is fors gedaald sinds Donald Trump zijn intrek nam in het Witte Huis. De relaties tussen beide landen zijn tot een minimum herleid.
Met zijn nieuwe beleid ten aanzien van Cuba verstoorde Trump de dooi die tussen beide landen was ingezet. Maar zijn belofte van juni 2017 dat hij alle bilaterale overeenkomsten van zijn voorganger Barack Obama met de regering van Raúl Castro zou annuleren, werd niet volledig uitgevoerd. Een aantal officiële kanalen blijft open.
Zo is de bilaterale commissie waarin vertegenwoordigers van beide landen de thema’s opvolgen waarrond ze samenwerken, nog steeds actief. Ze hield haar zevende bijeenkomst op 14 juni. Ook de vergaderingen over onder meer cyberveiligheid, drugshandel, terrorisme en migratie blijven plaatsvinden.
America First
Maar Washington heeft zijn diplomatiek personeel in Havana wel aanzienlijk verminderd, met enkele mysterieuze gezondheidsincidenten als argument. Het gaf zijn burgers ook een negatief reisadvies, zette 17 Cubaanse diplomaten in Washington het land uit, en verhardde het economische en handelsembargo.
"Een van de belangrijkste ideeën van Trump, America First, begint te botsen met de Cuba-kwestie", zegt econoom Luis René Fernández Tabío, Amerika-kenner aan de Universiteit van Havana. "Trump wil Amerika opnieuw groot maken, voorrang geven, banen creëren, maar door zijn eigen beleid heeft hij de Cubaanse optie hiervoor gesloten: Cuba kan belangrijke voordelen opleveren voor de bedrijfswereld in zijn land."
'Cuba kan belangrijke voordelen opleveren voor de bedrijfswereld in zijn land'
Volgens Fernández heeft Cuba geopolitiek en economisch gezien "een strategische positie en een belangrijke markt". Twee tot vier jaar na de eventuele opheffing van de blokkade zou de handel tussen beide landen al goed kunnen zijn voor 3 tot 6 miljard dollar.
Zeker staten die dicht bij het eiland liggen, zoals Florida of Texas, zouden hiervan profiteren, maar ook andere staten met economische sectoren die complementair zijn met Cuba, kunnen er hun voordeel mee doen.
Kredietverbod
Jorge Domínguez, Cuba-expert van het David Rockefeller Center for Latin American Studies (DRCLAS) van de Amerikaanse Harvard-universiteit, schreef in een artikel in het Cubaanse tijdschrift Temas dat Cuba van 2002 tot 2015 voor 5,3 miljard dollar aan landbouwproducten importeerde uit de VS.
Deze aankopen werden vooraf betaald, in contanten, en bovendien ging het om eenrichtingsverkeer aangezien Cuba door het embargo niet naar zijn noordelijke buur kan exporteren. "In normale handelsrelaties is zoiets onaanvaardbaar en onvoorstelbaar", zegt Fernandez.
Toch is het voor Cuba nog altijd voordeliger bepaalde producten in de VS te kopen, omdat de Amerikaanse landbouw zwaar wordt gesubsidieerd. Niettemin bedroeg de Amerikaanse import in 2017 slechts 250 miljoen dollar.
Een rapport dat eind vorig jaar werd gepubliceerd door het tijdschrift Cuba Trade en de US Agriculture Coalition for Cuba, laat zien dat het kredietverbod een van de belangrijkste redenen is waarom landbouwproducten uit de Verenigde Staten slechts een klein percentage vertegenwoordigen van de invoer in Cuba.
Voor Cuba is het nog altijd voordeliger bepaalde producten in de VS te kopen, omdat de Amerikaanse landbouw zwaar gesubsidieerd wordt
Opheffing van het embargo
Het verklaart waarom de Amerikaanse Senaat op 28 juni een wijziging van de landbouwwet goedkeurde waardoor een uitbreiding van de promotieprogramma’s mogelijk wordt om de toegang voor Amerikaanse landbouwproducten tot de Cubaanse markt te vergroten.
Volgens Fernández is een meerderheid van de Senaat bereid om nog meer voorstellen goed te keuren die in de richting gaan van de opheffing van bepaalde beperkingen van het economische en handelsembargo dat van kracht is sinds 1960 en versterkt is onder de huidige Amerikaanse regering.
Vanwaar die koerswijziging? "Door wat er in Cuba gebeurt", zegt Fernández, "door de dynamiek van de buitenlandse investeringen hier, door de voortgang van projecten zoals de Speciale Ontwikkelingszone Mariel, door de bezoeken van bedrijven die geïnteresseerd zijn in handel met Cuba."
Minder toeristen
Naarmate de houding van het Congres of van Trump zelf verandert, zal Washington zich realiseren dat Cuba geen probleem vormt voor de Amerikaanse belangen, maar net grote mogelijkheden biedt om zaken te doen, ook al lijkt dat op het eerste gezicht niet zo.
"Het zijn net de Amerikaanse ondernemers die uitgesloten zijn van alle soorten voordelen, enkele uitzonderingen daargelaten."
De Amerikaanse ondernemers weten dat Cuba een groeiende markt is. Ze willen hier zijn wanneer de beperkingen voor Amerikanen om Cuba te bezoeken als toerist of om andere redenen worden opgeheven, zegt Fernández.
Voor Amerikanen is het sinds 1961 verboden naar Cuba te reizen, maar het herstel van de diplomatieke relaties in 2015 leidde tot een aanzienlijke toename van het Amerikaanse toerisme naar Cuba.
De nieuwe verkoeling onder Trump heeft die trend afgezwakt. Tijdens de eerste helft van dit jaar arriveerden 82.269 Amerikaanse reizigers minder dan in dezelfde periode vorig jaar (348.713), stelt het adviesbureau The Havana Consulting Group (THCG).