Amerikaanse tuinman vordert 43 miljoen euro schade bij Roundup, is dat in België ook mogelijk?

Voor het eerst kreeg iemand agroreus Monsanto op de knieën. Een rechter oordeelde dat de onkruidverdelger (Roundup) van het bedrijf verantwoordelijk is voor de terminale kanker waaraan tuinman Dewayne Johnson lijdt. Het bedrijf komt wereldwijd al langer in opspraak omwille van het al dan niet kankerverwekkende effect van glyfosaat. Monsanto bracht het goedje in 1970 al op de markt onder de naam Roundup en nam er een patent op dat in 2000 verliep. Sindsdien bieden verschillende producenten het product aan, maar Roundup blijft de populairste.

Wat zijn de regels in België?
We spoelen terug naar maart 2015, toen het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) glyfosaat determineerde als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend'. Daarmee belandde de stof in dezelfde categorie (2A) als rood vlees. Twee jaar later (juli 2017) werd de stof als onkruidverdelger verboden in België (zowel verkoop als gebruik). Een particulier die vandaag een schadeclaim vordert bij Monsanto zou dus zelf de regels overtreden hebben. Dat verbod geldt voor particulieren. Professionals waaronder landbouwers en tuinaannemers mogen herbiciden op basis van glyfosaat nog wel gebruiken.

In november 2017 staken de Europese lidstaten een stokje voor het totaalverbod van Roundup door de markttoelating van glyfosaat met vijf jaar te verlengen. Omdat de Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) oordeelde dat de stof ‘waarschijnlijk geen carcinogeen gevaar inhoudt voor de mens’, stemden tal van lidstaten voor de toelating van het herbicide. België en Frankrijk stemden tegen, tevergeefs. De onkruidverdelger blijft met andere woorden zeker nog tot 2022 verkrijgbaar op de Europese markt. 

Roundup is een krachtige onkruidverdelger die door particulieren vooral gebruikt werd om de oprit en het terras vrij van onkruid te houden. Ook in de landbouw is de onkruidverdelger populair. Vrij snel na het verstuiven van glyfosaat kunnen boeren hun nieuwe oogst zaaien. Bovendien ontwikkelden de snuggere werknemers van Monsanto enkele genetisch gemodificeerde variëteiten van landbouwgewassen die bestand zijn tegen de onkruidverdelger.

Het is bij wet verboden om de resten van onkruidbestrijders, herbiciden en pesticiden in de gootsteen, het toilet, de riool of je vuilnisbak te gieten. Daarmee kan je zowel jouw gezondheid als die van anderen schaden. Het is beter om het containerpark een bezoekje te brengen. Daar worden ze geclassificeerd als ‘Klein Gevaarlijk Afval’ (KGA) waarna experts ermee aan de slag gaan. Zo ben je zeker dat het herbicide op de gepaste manier behandeld, vervoerd en verwerkt wordt. Tenslotte mag je het product zelf niet meer gebruiken. En een eventuele schadeclaim zou betekenen dat je de Belgische wetgeving overtrad.