Elon Musk heeft een intens jaar achter de rug. Het zwaarste en meest pijnlijke zelfs, vertelt hij aan The New York Times. De topman van elektrische wagenfabrikant Tesla en ruimtevaartbedrijf SpaceX is uitgeput. Sinds 2001 nam hij naar eigen zeggen nooit langer dan een week vakantie. “Soms kwam ik de fabriek drie of vier dagen niet uit”, klinkt het. Op verschillende momenten tijdens het interview van een uur lang, stokt hij, duidelijk geëmotioneerd. Als het gaat over zijn privéleven bijvoorbeeld, of eerder: het gebrek daaraan.

Spraakmakende tweets

Vorige week verklaarde Musk op Twitter dat hij Tesla van de beurs zou halen. “Ik overweeg om Tesla te privatiseren aan 420 dollar (per aandeel). De financiering is verzekerd”, klonk het. Een erg kort bericht waardoor het Tesla-aandeel meteen de hoogte inschoot en tegelijkertijd het startschot voor een kettingreactie. Niet veel later gaf hij toe dat hij aan het ratelen was. Ook de tweets waarin hij een analist en niet veel later een duiker, die hielp bij de redding van de Thaise voetballertjes in een grot, de huid volschold, deden menig wenkbrauw fronsen. Er volgden, opnieuw, excuses.

Het zijn kleine uitschuivers met een grote impact: hij haalde zich de woede van heel wat leden uit het directiecomité op de hals en het zette ook een onderzoek in gang van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission. Het bedrijf dat toezicht houdt op de effectenbeurzen eiste een uitleg, het aandeel werd geschorst. De tweets zouden het karakter van de ondernemer typeren: extreem ambitieus, onbezonnen, licht ontvlambaar. Dat hij lak heeft aan iedereen die hem in twijfel trekt, is nog zacht uitgedrukt.

Al twee decennialang is Musk een van de meest ambitieuze ondernemers van Silicon Valley. Hij heeft bijgedragen aan de oprichting van verschillende invloedrijke technologiebedrijven en zet zichzelf zonder schroom en met de nodige bravoure in de schijnwerpers. Het fortuin dat hij al verworven heeft, maakt hem een invloedrijke miljonair. Een beschrijving die in groot contrast staat met hoe hij zich in het interview vertoont: geëmotioneerd, kwetsbaar, vol zelfreflectie. Het besef dat zijn verantwoordelijkheden een loodzware tol eisen, was nog nooit zo aanwezig.

120 uur werken per week

Musk vertelt in het interview dat hij recentelijk tot 120 uur per week had gewerkt. Dat hij sinds 2001, nadat hij verplicht werd in bed te blijven door malaria, niet langer dan een week vakantie heeft genomen. “Er waren tijden dat ik de fabriek drie of vier dagen niet verliet, dagen waarop ik geen zonlicht zag,” zei hij. “Dit is ten koste gegaan van het zien van mijn kinderen. En mijn vrienden.” Op 28 juni werd Musk 47 jaar oud. Geen hoogdag. “Ik heb de volledige 24 uur op het werk doorgebracht. Geen vrienden, niets.”

Twee dagen later was hij getuige op het huwelijk van zijn broer, Kimbal Musk, in Catalaans Spanje. Hij is erheen gevlogen vanuit zijn fabriek, arriveerde amper twee uur voor de ceremonie en stapte onmiddellijk daarna terug op het vliegtuig om verder te werken. Aan Tesla Model 3. De wagen die voor een mirakel had moeten zorgen, maar voorlopig nog niet alle verwachtingen inlost.

Slaapmiddelen

“Ik dacht dat het ergste voorbij was, maar dat is niet zo”, klinkt het in het interview. “Vanuit operationeel standpunt voor Tesla misschien wel, maar op persoonlijk vlak niet.” De ondernemer zegt zich schrap te zetten voor de komende maanden en de stress die daarmee gepaard zal gaan. Stress die hij krijgt van de zogenaamde ‘short sellers’, dat zijn investeerders die hopen dat de aandelen van Tesla zullen dalen in waarde nadat Musk een mogelijke privatisering aankondigde. “Ze proberen verhalen naar buiten te brengen waarvan ze hopen dat het Tesla zal vernietigen”, zei Musk. “Het zijn geen dommeriken, maar superslim zijn ze ook niet”, voegde hij eraan toe.

Na de vraag hoe het met zijn gezondheid is gesteld, moet Musk ook tweemaal slikken. Zijn vrienden zouden hem soms opzoeken uit bezorgdheid. “Het is eigenlijk niet echt geweldig geweest, ik heb vrienden die langskomen omdat ze zich echt zorgen maken.” Om in slaap te geraken tijdens de luttele uurtjes die Musk niet achter zijn bureau spendeert, neemt hij slaapmiddelen. “Het is vaak een keuze: helemaal niet slapen of de slaapmiddelen nemen.”

Tweede Musk?

Dat hij voor de tweede optie kiest, het slaapmiddel, verontrust enkele bestuursleden van het bedrijf. Volgens hen zijn de Twitter-berichten van Musk daar een rechtstreeks gevolg van. Het management van de autobouwer zou al jaren op zoek zijn naar een operationeel directeur of een “nummer twee” om Musk bij te staan in zijn dagelijkse verantwoordelijkheden. Volgens Musk zelf wordt momenteel echter niet actief gezocht, andere bronnen zeggen dan weer dat de zoektocht opnieuw werd opgevoerd na de tweets van Musk.

De fragiele versie van Musk, is een zeldzaam exemplaar. Maar dat de miljonair de Tesla-race niet snel zal opgeven, blijkt uit zijn laatste antwoord: “Ik geef de teugels door aan diegene die de job beter kan dan ik. Laat het mij maar weten als die gevonden is.”