Olympisch kampioen die Elfstedentocht wilde zwemmen staakt na 163 km kotsmisselijk de strijd, maar haalt wel al 2,5 miljoen op voor kankeronderzoek

Leeuwarden, Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum, Bolsward, Harlingen, Franeker, Dokkum, Leeuwarden: het parcours van de Elfstedentocht. Je moet al een dertiger zijn om herinneringen te hebben aan de laatste editie ervan, op 4 januari 1997, met Henk Angenent als winnaar.

Maarten van der Weijden (37) zorgde 21 jaar later in volle zomer voor een nieuwe opstoot van Elfstedenkoorts bij onze noorderburen. De olympisch kampioen op de 10 km in open water van Peking 2008 ging zaterdagochtend om 4 uur in Leeuwarden van start. Zijn doel: 200 km zwemmen en tegelijk geld inzamelen voor de KWF Kankerbestrijding. Van der Weijden is zelf ex-leukemiepatiënt.

Nederland zou Nederland niet zijn als dat geen volkstoeloop zou teweegbrengen. Het voorbije weekend stonden duizenden mensen langs de waterkant om Van der Weijden aan te moedigen en toe te juichen. Steun die de zwemmer goed kon gebruiken. Zondagochtend moest Van der Weijden noodgedwongen enkele uren pauzeren omdat hij enorme spierpijn had. Verwacht werd dat hij vandaag rond middernacht in Leeuwarden zou aankomen, een stuk later dan voorzien.

Tot het vanmiddag rond 13 uur verkeerd ging. Van der Weijden gaf over, een dokter werd erbij gehaald. De sportman had er toen 163 van de 200 kilometer op zitten en 55 uur zwemmen. Hij was totaal uitgeput en kotsmisselijk. 

Na overleg besliste de Nederlander zijn stunt te staken. Zijn arts vond het niet langer verantwoord om door te gaan en besliste dat hij niet verder mocht zwemmen. Een verstoorde zoutbalans in het lichaam van de zwemmer was onder meer de boosdoener. Door zijn misselijkheid kon Van der Weijden ook geen medicijnen binnenhouden. "Bovendien was hij in het water in slaap gevallen", aldus zijn begeleidingsteam.

De vele toeschouwers langs de kant zongen zachtjes 'Maarten bedankt' terwijl ambulancebroeders Van der Weijden op een brancard tilden en met een ambulance naar het Medisch Centrum Leeuwarden brachten voor behandeling. 

Na onderzoeken en een aantal uren slapen in het ziekenhuis, haalde hij uiteindelijk toch zijn huldiging in Leeuwarden. Niet zwemmend, maar per boot en brancard werd de langeafstandszwemmer naar het podium in de Friese hoofdstad gebracht. "Ik heb alles gegeven, ben helemaal leeg. Daarom is het hartverwarmend dat al deze mensen hier zijn", zei hij aangedaan.

De Nederlandse premier Rutte noemde de prestatie van van der Weijden 'episch'. "55 uur en 163 kilometer zwemmen om geld op te halen voor kankeronderzoek.'' Hij zei heel veel bewondering te hebben voor Van der Weijden. "Als je je realiseert wat hij zelf heeft doorgemaakt. Hij is zo'n voorbeeld voor velen. Held is een te klein woord. Hij is een reus wat mij betreft. Ik kreeg eerder vandaag tranen in de ogen bij het zien van al die mensen die hem aanmoedigden. Ik ben blij dat ik hem mag huldigen", aldus de premier in Leeuwarden. 

Het team van de kampioen laat weten ‘ongelooflijk trots’ te zijn op de zwemmer. "Wat hij heeft bereikt, heeft nog nooit iemand anders gedaan. Hij heeft zoveel losgemaakt bij de mensen. Ook al heeft hij de zwemtocht niet voltooid.'' Ook op sociale media regent het complimenten en respectbetuigingen voor de ‘indrukwekkende en grootse prestatie’ van de olympiër. Velen nomineren de ‘held’ alvast voor sportman van het jaar.

Hoewel Maarten van der Weijden voortijdig moest afhaken heeft de elfstedenzwemtocht overigens al zo maar even 2,5 miljoen euro opgebracht voor het goede doel. Het bedrag kan de komende dagen nog oplopen. Op de vraag of hij dit nog een keer gaat doen, zei hij: "Ik moet er niet aan denken.''

Hoe Van der Weijden zijn straffe prestatie kon neerzetten? Wel, als hij echt moe was, deed hij de voorbije dagen hazenslaapjes op een speciaal waterbed. De nachten waren het zwaarst. "Maarten krijgt dan hallucinaties", vertelde zijn woordvoerder eerder. Daarom vaarde er 's nachts vlak voor hem een boot met een verlichte klok om hem te helpen in het hier en nu blijven. Als de duisternis intrad, kreeg Van der Weijden bovendien een lamp om, zodat zijn begeleiders hem niet uit het oog verloren. Ook schenen boeren met de koplampen van hun tractors over het water om het de zwemmer wat makkelijker te maken.

Bevoorrading kreeg Van der Weijden van alle kanten. Vanop een brug nabij Bolsward reikte iemand hem een pizza funghi aan, een maaltijd die hij gretig verorberde. "Als Maarten honger heeft, dan heeft hij grote honger", klonk het lachend bij zijn begeleidingsteam. Vanochtend was het dan weer tijd voor een gebakken eitje, door een zorgzame vrouw bereid.