Vrouwen zijn net mensen, dat bewijst ook Asia Argento

Vorig jaar werd Asia Argento ironisch genoeg in een klap bekender als boegbeeld van #MeToo, dan ze ooit als actrice was. Ze sprak zich toen in een lijvig dossier in The New Yorker uit over jarenlang misbruik van filmmogol Harvey Weinstein, meestal in zijn ondertussen fameus geworden hotelkamers. Die getuigenissen zetten de #MeToo-beweging in gang: overal ter wereld spraken vooral vrouwen zich uit over seksueel misbruik, steeds meer grote namen uit de entertainmentwereld werden genoemd.

Nu wordt Argento zélf beschuldigd van misbruik. Volgens The New York Times klaagde de jonge acteur Jimmy Bennet haar een maand na haar eigen onthullingen aan – zij zou hem misbruikt hebben toen hij zeventien was. In een, jawel, hotelkamer. Haar advocaten betaalden hem zo'n 330.000 euro om de zaak te laten rusten. Argento liet Bennet wel geen geheimhoudingsverklaring tekenen; daar is ze principieel tegen.

Klaarheid

‘#MeToo is hypocriet! Haar getuigenis tegen Weinstein betekent niets meer!’, wordt er langs de ene kant geroepen. ‘Dit moet wel een complot van Weinstein zijn om haar te besmeuren!’, krijst de andere kant. Tijd om klaarheid te scheppen.

Ten eerste: dat een vrouw nu beschuldigd wordt van misbruik, is geen verrassing. Vrouwen zijn net mensen: geen heiligen, lang niet alleen tere slachtoffers. Vrouwen kunnen ook mensen misbruiken. Denk aan het misbruik van de nonnen in de internaten. Daarom moet de getuigenis van Bennet even serieus genomen worden als die van om het even welk vrouwelijk slachtoffer. Laat dit dan ook een kans zijn voor mannelijke slachtoffers van seksueel geweld om zich uit te spreken.

Ten tweede: dat Argento misschien zélf misbruik heeft gepleegd, betekent niet dat zij niet misbruikt geweest kan zijn door Weinstein. Ook slachtoffers zijn geen heiligen, maar mensen, en soms zelf daders. Haar getuigenis in de affaire-Weinstein moet dan ook los worden gezien van de beschuldigingen van Bennet.

Ten derde: dat Argento beschuldigd wordt, betekent niet dat ze ook effectief schuldig is. En ook dat geldt voor iedereen die beschuldigd wordt, man of vrouw. Helaas gaat het daar nogal eens de mist in: in deze tijden wordt een proces vaak in de media en vooral op de sociale media gevoerd, voor het in de rechtbank komt. Dat is gevaarlijk en te betreuren, maar ook te begrijpen: voor slachtoffers van seksueel geweld is de stap naar de officiële instanties vaak te groot. Er zijn heel weinig meldingen, nog minder veroordelingen. In die zin is #MeToo een symptoom van een sputterend legaal systeem. Teleurgestelde slachtoffers zochten dan maar hun toevlucht tot het internet: daar resoneert hun verhaal wel, daar voelt het alsof ze wel gerechtigheid krijgen.

Kantelpunt

We staan nu op een kantelpunt: evolueert #MeToo richting een beweging die ervoor pleit om het systeem te verbeteren – vertrouwenspersonen in bedrijven en bij de politie, rechters die seksueel geweld ernstig nemen? Of blijft de strijd op het internet gevoerd worden, waar uiteindelijk vooral de luidste schreeuwers aandacht krijgen? 

Feministe Margaret Atwood, zelf verguisd door schreeuwers omdat ze bleef pleiten voor een eerlijk proces van een beschuldigde collega, schreef dat ze vreesde dat het ineffectieve en oneerlijke legale systeem vervangen zal worden door een al even ineffectief en oneerlijk systeem van online heksenjachten en weinig transparante paniekreacties van werkgevers van beschuldigden die een eerlijk proces zullen kunnen vergeten. 

De beschuldigingen aan het adres van Argento zouden een rustpunt kunnen zijn in het #MeToo-gewoel. Een moment van bezinning, tijd om nuance aan te brengen. Over onze vooropgezette denkbeelden over slachtoffers en daders, over het recht op een eerlijk proces en hoe we dat het beste voor elkaar krijgen. Om Atwood nog eens te citeren: "This is a very important moment. I hope it will not be squandered."