Is hypnose echt? Dit is wat de wetenschap zegt

Uit onderzoek van de universiteit van Harvard blijkt dat hypnose wel degelijk een effect kan hebben bij onder andere gewichtsverlies en pijnbestrijding. Zo zouden respondenten die de hulp van hypnose inriepen in hun strijd tegen de kilo’s dubbel zoveel gewicht verliezen als zij die dat niet deden. Ook voor patiënten die pijn lijden na een operatie zou hypnose soelaas kunnen bieden. Daarnaast zouden ook rokers een bondgenoot kunnen vinden in hypnose bij het stoppen met de sigaret.

Maar wat is hypnose nu exact? Het beeld van de persoon die tijdens een goochelshow over een podium loopt te kakelen als een kip verlaat ons netvlies immers niet. Toch ligt het wat ingewikkelder (en gelukkig minder angstaanjagend) dan dat. Het hypnoseproces kan volgens experts opgedeeld worden in twee stadia. Allereerst is er het stadium van de introductie. Hierbij wordt de patiënt gevraagd om zijn of haar aandacht te focussen. De therapeut zorgt er op deze manier dat het stil wordt in je hoofd, en dat je aandacht gefocust wordt op zijn of haar stem en de begeleiding. Dit eerste stadium kan een paar seconden of ettelijke minuten in beslag nemen. Vervolgens is het tijd voor de fase waarin suggestie plaatsvindt. Hierbij wordt de patiënt doorheen enkele hypothetische situaties begeleid, met de bedoeling op die manier ongunstige situaties in de toekomst uit de weg te gaan.

Toch bestaat er heel wat controverse over hoe hypnose juist werkt. Volgens Freud zou hypnose de verbinding tussen het bewustzijn en het onderbewustzijn verzwakken. Die theorie zou echter al lang weerlegd zijn. Een meer moderne theorie is dat hypnose mensen in een veranderde staat van bewustzijn brengt, die hen meer doet openstaan voor hypnotische suggestie.

Niet iedereen heeft evenveel baat bij hypnose. Ongeveer 20% van de bevolking zou een grote respons tonen, hetzelfde percentage zou dan weer helemaal niet reageren op hypnose. De overige 50 tot 60 procent van de bevolking zit ergens tussenin. Dat wil echter niet zeggen dat wie laag scoort op de schaal van beïnvloedbaarheid door hypnose, er geen baat in kan vinden. Het is daarnaast vooral belangrijk om hypnose te zien als een aanvulling van een reeds bestaande behandeling.