Hoewel er nu minder migranten via Italië naar Europa willen, leiden ze tot steeds dieper water tussen Rome en Brussel.
Na een machtsspel op hoog niveau dat een kleine week heeft geduurd, mochten goed honderdvijftig migranten zondag in Sicilië toch aan land. De Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken Matteo Salvini, die zich daartegen had verzet, zei dat hij persoonlijk had geregeld dat die groep migranten door de katholieke kerk en enkele andere Europese landen worden opgevangen. Anders gezegd: de Europese Unie of president Sergio Mattarella, met wie hij over de migranten in de clinch was gegaan, had daar níét voor gezorgd. Toen hij vorige week over het lot van de migranten met de president botste en dreigde met ontslag, werd er in Brussel prompt een spoedvergadering over het probleem belegd.
Op een extreemrechtse en anti-Europese premier in Rome zit in de Unie niemand te wachten.
Salvini is de leider van de extreemrechtse Lega. Hij is steeds meer de sterke man in de Italiaanse politiek. Dat het Siciliaanse gerecht onderzoekt of hij die migranten niet onwettig heeft vastgehouden, komt hem ook niet slecht uit – hij heeft uiteindelijk, zegt hij, ‘alleen de Italiaanse grenzen verdedigd’. Op een eventueel ontslag volgen zo goed als zeker nieuwe verkiezingen, en opiniepeilingen waarschuwen ervoor dat de Lega in dat geval met voorsprong de grootste partij van het land wordt. Op een extreemrechtse en anti-Europese premier in Rome zit in de Unie niemand te wachten. Toen de spoedvergadering in Brussel met een sisser afliep en niemand bereid leek om de migranten op te vangen, dreigde Italië er mee om zijn bijdrage aan de Europese Unie niet meer te betalen. ‘Het is tijd om het financieren van een nutteloze entiteit te stoppen’, zei Salvini.
Als het erom gaat om de migratie over de Middellandse Zee in betere banen te leiden, is de Unie alsnog inderdaad van weinig nut geweest. De Europese leiders spraken eind juni wel een aantal maatregelen af, maar een begin van uitvoering daarvan is er niet. Dat komt, fluisteren diplomaten achter het handje, omdat die afspraken door slaapdronken leiders tijdens een lang nachtelijk overleg zijn gemaakt. Ze proberen het ondertussen nog altijd eens te worden over wat er toen precies is gezegd.
Dat speelt de Salvini’s in Europa in de kaart. De blik op migratie past overigens ook steeds meer in een pleidooi voor een andere, meer autoritaire maatschappelijke orde. Günther Oettinger, Europees begrotingscommissaris, beloofde harde sancties als Italië zijn bijdrage aan de Unie niet zou betalen. ‘De Europese weg is die van de solidariteit’, zei Oettinger. Alleen: als het om migratie gaat, is Europa niet solidair. Ondertussen haalt Matteo Salvini in Rome zijn slag thuis en wordt Italië voor Europa een nog groter zorgenkind dan het al was.
