Door het grote tekort aan politieagenten, mogen veel kandidaten die ongeschikt bevonden worden tijdens de selectie er tóch aan de slag. Daarbij onder andere iemand die onder invloed was van xtc, speed en cocaïne achter het stuur en iemand van wie de familiale banden met Syriëstrijders volgens een analyse ‘een groot risico’ vormen. Dat blijkt uit een onderzoek van De Standaard.

‘Ik zou liegen als ik zou zeggen dat ik verrast ben’, erkent Jinnih Beels, zelf tot drie jaar geleden aan de slag bij de politie. ‘Die selectieproblemen bestaan al jaren. Ik heb herhaaldelijk gevraagd om iets te doen aan de bottleneck, waarbij sommige geschikte kandidaten niet door de rekrutering geraken en andere niet geschikte kandidaten wel. Dat is echter nooit gebeurd.’

Nu wordt de politieleiding gepakt door de realiteit, stelt Beels. ‘De politie vergrijst, ze verliezen ervaring. Ze hadden op tijd moeten beginnen met aanwerven en met die ervaring door te geven, maar ik heb de indruk dat die inhaaloefening veel te laat begonnen is. Daardoor staat er nu druk op de ketel, maar daarbij mag de standaard nooit verlaagd worden. De politie heeft het monopolie op het gebruik van geweld om de veiligheid te garanderen. Daarom mag de lat nooit lager.’

‘Politie moet zelf op zoek naar geschikte profielen’

Beels ziet een aantal problemen bij het selectie- en rekruteringssysteem. ‘Bij onze noorderburen doet de politie aan headhunting, wij zijn daarin te passief, terwijl de politie zelf het beste weet welke profielen nodig zijn.’ Daardoor zijn we te afhankelijk van de kandidaten die zich aanmelden, en daarbij zitten te veel dezelfde types, aldus Beels. ‘We hebben niet alleen cowboys en rambo’s nodig.’

‘Als commissaris deed ik het moraliteitsonderzoek van kandidaten persoonlijk, met soms gesprekken van 1,5 uur. Er zijn collega’s die dat niet doen of daar te licht over gaan. Daardoor kan een weigering van een kandidaat te weinig onderbouwd worden’, wijst de SP.A-politica op een ander probleem.

Beels pleit ook voor een langere opleiding. ‘Nu duurt die maar 1 jaar, waar dat in Nederland vier jaar is, met veel meer stagemogelijkheden. Het klopt ook niet dat zoveel mensen slagen. Maar er steekt natuurlijk veel geld in die opleiding, en de korpsleiding wil dat niet zomaar in de vuilnisbak smijten.’

‘Laat lokale korpsen zelf rekruteren’

‘Veel korpsen willen zelf rekruteren, omdat elk korps andere profielen zoekt en zo kunnen vissen in de vijver die ze kennen’, wijst de Antwerpse SP.A-kandidate op een mogelijke verbetering van het systeem. ‘In Antwerpen gebeurt dat al, omdat er daar geld voor is, maar ook steden als Gent willen dat bijvoorbeeld toepassen.’

Minister Jambon ziet in de kritiek op de selectieprocedure ook een reactie op zijn hervorming die in de steigers staat: ‘Het wordt sommigen blijkbaar te heet onder de voeten.’ Dat gelooft Beels echter niet. ‘De politiemensen zijn zelf vragende partij voor een nieuwe procedure, zij willen ook kwaliteit.’