Antwerpen steekt Brussel voorbij als filehoofdstad van België: hoe komt dat?
Zondag start de week van de Mobiliteit. Een van de grote uitdagingen in het mobiliteitsdebat is het aanpakken van de files. Vorig jaar bleek al uit cijfers van het Vlaams Verkeerscentrum dat er nog nooit zo veel files op de Vlaamse snelwegen stonden. De groei zat vooral op de ring rond Antwerpen, waardoor Antwerpen zelfs Brussel voorbijgestoken heeft als filehoofdstad. Maar hoe komt dat eigenlijk?
1. Brussel dienstenstad, Antwerpen bedrijvenstad
Een van de redenen dat het verkeer rond Antwerpen groeit en blijft groeien, is dat Brussel en Antwerpen een verschillende economie hebben. VRT-verkeersexpert Hajo Beeckman neemt ons mee naar een aantal knelpunten op het Antwerpse snelwegnet, zoals de Antwerpse Waaslandhaven. "Die is enorm sterk gegroeid de laatste jaren."
“De Antwerpse economie is veel meer gefocust op industrie, haven en logistieke activiteiten. Dat is een groot verschil met Brussel, dat meer een diensteneconomie heeft", zegt Beeckman. "Hier in Antwerpen is een groot deel van de bedrijven afhankelijk van de weg.”
“Een paar jaar geleden is een groot deel van de containertrafiek van Rechteroever naar Linkeroever verhuisd en dat heeft voor enorm veel vrachtwagens en auto’s gezorgd, bijvoorbeeld op de noordelijke ring. Vroeger waren de wegen hier relatief rustig, die tijd is lang voorbij.”
2. Internationale draaischijf voor verkeer
Maar behalve wie er moet zijn, zorgt ook wie er níet moet zijn, voor file in Antwerpen. De stad en regio is bij uitstek een draaischijf voor verkeer. Meer dan andere grote steden in België.
“Omdat hier heel wat vrachtwagens uit Duitsland, Nederland en Frankrijk voorbijrijden", verduidelijkt Hajo Beeckman. "Niet alleen naar de haven, maar ook doorgaand verkeer."
"We zien ook dat Antwerpen een echte draaischijf is geworden voor vrijetijdsverkeer, zeker in de avondspits. Belgische, Duitse en Nederlandse toeristen op weg naar Zeeland en de Belgische kust, komen bijna allemaal langs de Antwerpse ring."
3. Kleine ring
Ook de structuur van het wegennet zit Antwerpen niet mee. “Met 15 kilometer heeft de stad een kleine ring, die heel veel verkeer slikt en waar een aantal grote snelwegen op aantakken", legt Beeckman uit. "De ring is al verzadigd en bij het minste - al was het maar een bumperbotsing - krijg je lange files."
“Er zijn zowat duizend ongelukken per jaar op de ring, je merkt dat de files op snelwegen naar Antwerpen dan heel snel aangroeien. In Brussel is dat ook zo, maar daar is de ring een stuk langer.”
4. Tunnels knelpunt
Ander groot probleem in Antwerpen zijn de plaatsen waar het verkeer de Schelde moet kruisen: de tunnels. De meeste knelpunten in Antwerpen hebben te maken met die tunnels. “Zoals de Kennedytunnel, een van de grootste knelpunten in het hele Belgische wegennet en sowieso de drukste autotunnel van het land", vertelt Beeckman. “Hier komen elke werkdag gemiddeld 157.000 auto’s, vrachtwagens en bussen samen doorheen.”
Niet toevallig ligt die drukste snelwegtunnel in filestad Antwerpen. De Kennedytunnel moet met zijn drie rijstroken meer verkeer slikken dan de Antwerpse Craeybeckxtunnel, die er vier heeft. “De Kennedytunnel is gebouwd in 1969. De prognose toen was dat hij per uur 4.500 voertuigen per rijrichting zou aankunnen. In 1990 zaten we nog maar aan 100.000 auto’s en vrachtwagens. Dat zijn er intussen wel een pak meer.”