Tienduizenden Noord-Koreanen begroeten Zuid-Koreaanse president
De Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in is aangekomen in Noord-Korea voor een driedaagse top met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. De ontmoeting moet weer vaart brengen in de onderhandelingen tussen de VS en Noord-Korea over de ontmanteling van het Noord-Koreaanse kernwapenprogramma.
Langs de weg van de luchthaven van Pyongyang naar het centrum van de hoofdstad werden Moon en Kim in een open Mercedes toegejuicht door tienduizenden Noord-Koreanen, veelal gekleed in traditionele kostuums. Zwaaiend met rode en roze plastic bloemen en vlaggetjes scandeerden de Noord-Koreanen "hereniging van het vaderland". Zowel Moon als Kim waren zichtbaar onder de indruk van de massale begroeting.
Eerder dinsdagochtend had Kim de Zuid-Koreaanse president met drie omhelzingen begroet, waarna eenheden van het Noord-Koreaanse leger een saluut uitbrachten ter ere van het historische bezoek. Slechts twee keer eerder, in 2000 en 2007, bezocht een Zuid-Koreaanse president Noord-Korea.
Slechts twee keer eerder, in 2000 en 2007, bezocht een Zuid-Koreaanse president Noord-Korea
De top komt op een moment dat de onderhandelingen tussen Noord-Korea en de VS in een impasse verkeren. In mei spraken Kim en de Amerikaanse president Trump in Singapore af om "het Koreaanse schiereiland te denucleariseren", maar al snel daarna liepen de gesprekken vast. Noord-Korea wil dat de VS eerst een vredesverdrag tekenen, voordat het inleveren van kernkoppen bespreekbaar zijn. Washington eist juist dat Pyongyang eerst de daad bij het woord voegt, voordat verdere concessies bespreekbaar zijn. Zo moet Kim eerst maar eens een lijst met al zijn kernwapens overleggen.
Grote bemiddelaar
Moon presenteert zich dezer dagen - naar eigen zeggen op verzoek van Trump – als Grote Bemiddelaar. In de aanloop naar de top stuurde hij een gezant naar Pyongyang en belde hij een uur met Trump. De bedoeling is dat Kim deze week als eerste een grote, 'stoutmoedige' concessie doet. "Idealiter doet Noord-Korea nu een schokkende concessie, zoals het opgeven van tien tot twintig kernkoppen. Dat zou het vertrouwen geven dat nu ontbreekt", zei Moons Noord-Korea-adviseur Moon Chung-in vorige week tijdens een briefing in Seoul.
Als lokkertje zwaait Moon met investeringen door Zuid-Koreaanse bedrijven, die de economie van het relatief arme Noord-Korea een boost kunnen geven. Niet voor niets wordt de president tijdens het bezoek vergezelt door een trits Zuid-Koreaanse zakenmannen, waaronder de hoogste bazen van Samsung, LG en Hyundai. Vorige week werd een liasonkantoor aan de grens geopend dat 24 uur per dagen geopend zal zijn.
De vraag is of dit genoeg is om Kim over te halen een eerste ontwapeningsstap te zetten. De Chinezen staan immers ook te trappelen om te investeren in de Noord-Koreaanse economie. Vorig week liet Kim bovendien weten dat hij al veel concessies heeft gedaan, zoals het opblazen van het ondergrondse nucleaire testcentrum Punggye-ri en de ontmanteling van twee testcentra voor raketten. "Kim zei dat zijn tekenen van goede wil een passend antwoord verdienen", zei gezant Chung Eui-yong na terugkomst uit Pyongyang.
Verwacht wordt dat de twee een akkoord zullen sluiten over het terugdringen van militaire spanningen op het Koreaanse schiereiland
Zo’n ‘passend antwoord’ moet komen in de vorm van verdrag dat formeel een einde maakt aan de Koreaanse oorlog (1950-53). In die oorlog vochten de Amerikanen aan de zijde van Zuid-Korea nadat het communistische noorden in juni 1950 het zuiden was binnengevallen. Drie jaar later tekenden de VS en Noord-Korea een wapenstilstand. 65 jaar later zijn beide landen technisch gezien nog altijd met elkaar in oorlog. Het grensgebied tussen Noord- en Zuid-Korea geldt als een van de zwaarst bewapende plekken ter wereld.
Amerikaanse troepen
Een vredesverdrag zou gevolgen kunnen hebben voor de aanwezigheid van de bijna 30 duizend Amerikaanse troepen op Zuid-Koreaanse grondgebied. De belangrijkste reden voor hun aanwezigheid zou dan verdwijnen. Het vertrek van de Amerikaanse militairen is een oude wens van Noord-Korea, die de troepen als een directe bedreiging ziet.
Moon en Kim zullen elkaar dinsdag en woensdag volgens de planning twee keer een-op-een spreken. Moon zal veel energie steken in zijn band met de Noord-Koreaanse leider, zo zei hij voor vertrek. "Wat we nu nodig hebben is wederzijds vertrouwen", aldus Moon. "Mijn doel is om zoveel mogelijk met Kim te spreken."
Verwacht wordt dat de twee een akkoord zullen sluiten over het terugdringen van militaire spanningen op het Koreaanse schiereiland. Zo moet een ‘vredeszone’ in de West-Zee de kans op confrontaties verminderen. Ook moeten de legers van beide landen elkaar vooraf op de hoogte gaan stellen van militaire oefeningen.