Kolossale lift naar de ruimte kan er sneller komen dan verwacht: ISS doet voor het eerst experiment

Volgens NASA klopt het basisconcept van de ruimtelift alvast, en de ruimtevaartorganisatie staat daarin niet alleen. The Obayashi Corp. uit Tokio heeft al gezegd er tegen 2050 een te zullen bouwen, en China pitste daar nog vijf jaar af.

"De ruimtelift is de heilige graal van het ruimteonderzoek", zegt de bekende futurist Michio Kaku, professor aan het City College of New York. "Beeld je in dat je gewoon op de knop moet duwen en dat de lift je naar de hemel brengt. Het zou de ruimtevaart openstellen voor de gemiddelde mens." De ruimtelift zou het op een na grootste ingenieursproject ooit zijn, met een kostenplaatje van zo'n 10 miljard dollar (8,6 miljard euro). Maar de kostprijs per pond (453,59 gram) om een object in een baan om de aarde te sturen zou dalen van 3.000 euro vandaag naar nog geen 22 euro. Dat berekende Peter Swan, president van het International Space Elevator Consortium (ISEC) in Santa Ana, California.

Het idee van een ruimtelift is niet nieuw. Al in 1895 droomde de Russische wetenschapper Konstantin Tsiolkovsky ervan. Vandaag zijn specialisten het erover eens dat de ruimtelift zou bestaan uit gemotoriseerde capsules die op en neer worden bewogen langs een ketting die van de aardbodem naar de ruimte loopt. Meer bepaald van een ruimtehaven op de evenaar tot een ruimtestation in een geosynchrone baan. De centrifugale krachten veroorzaakt door de rotatie van de aarde zouden de ketting strak houden. De lift wordt aangedreven door voertuigen met magnetische lineaire motoren.

Het ISS-experiment STARS-Me van Japanse natuurkundigen zal op kleine schaal de omstandigheden simuleren waarmee de componenten van zo'n systeem zouden te maken krijgen. Met camera's zullen de wetenschappers de beweging van een paar kleine 'cubesats' over een ketting van tien meter in een gewichtloze omgeving onderzoeken. Het experiment dat de beweging van een lift in de ruimte test, is een wereldprimeur.

De proef zal gebruik maken van stalen ketting die veel te zwaar is om zich uit te strekken over tienduizenden kilometers. Meer en meer wetenschappers, onder wie Kaku, zijn ervan overtuigd dat grafeen, een ultrasterk materiaal op basis van koolstof, het meest geschikt is voor de job. Grafeen is 200 keer sterker dan staal. Voorlopig bestaat het nog maar in kleine afmetingen. Maar naar verwachting is het een kwestie van niet zo heel veel tijd om er zo'n enorme liftketting mee te bouwen.