Nobelprijs voor Vrede gaat naar Congolese arts Denis Mukwege en Jezidi-activist Nadia Murad

Mukwege en Murad ontvangen de Nobelprijs van de Vrede voor "hun inspanningen om een einde te maken aan het gebruik van seksueel geweld als wapen van oorlog en gewapend conflict", deelt het Noorse Nobelprijscomité mee. 

Lees ook het interview met Mukwege uit ons archief: "Ik voel me erg klein als ik zie hoe verkrachte vrouwen hun levens terug opnemen"

Mukwege werd al enige jaren als kanshebber gezien vanwege zijn strijd tegen seksueel geweld in het Afrikaanse land. "De arts Denis Mukwege heeft grote delen van zijn volwassen leven besteed aan het helpen van slachtoffers van seksueel geweld in de Democratische Republiek Congo. Dr. Mukwege en zijn personeel hebben duizenden patiënten behandeld die het slachtoffer zijn geworden van dergelijke aanvallen", aldus het comité over Mukwege. 

Mukwege heeft een sterke band met België. In 2011 ontving hij uit handen van de toenmalige koning Albert II de Internationale Koning Boudewijnprijs. Eind 2012 kwam hij voor enkele maanden naar België, nadat hij was ontsnapt aan een moordaanslag bij zijn huis in Bukavu. Midden januari besloot hij terug te keren "omdat de vrouwen vroegen om zijn terugkeer". Op 20 september van dit jaar reikte de universiteit van Luik nog een eredoctoraat uit aan Mukwege.

Lees ook: Denis Mukwege, de steun en toeverlaat van verkrachte vrouwen in Congo

Murad komt uit het noorden van Irak en behoort tot de Jezidi-minderheid. Ze werd in 2014 op 21-jarige leeftijd ontvoerd door Islamitische Staat en maandenlang misbruikt voordat ze naar Duitsland wist te vluchten. De afgelopen jaren heeft ze zich ingezet voor de Jezidi's, vooral voor de vrouwen die als seksslaaf zijn misbruikt door IS. In 2014 won zij al de Sacharov Mensenrechtenprijs.

Volgens het comité is zij "de getuige die vertelt over het misbruik dat werd gepleegd tegenover haar en anderen. Ze heeft buitengewone moed getoond door over haar eigen lijden te vertellen en in naam van andere slachtoffers te spreken".

"Boodschap van bewustzijn"

Berit Reiss-Andersen, de voorzitster van het Nobelprijscomité, zei vrijdag dat de Nobelprijs voor de Vrede dit jaar een "boodschap van bewustzijn wil geven". Die boodschap luidt dat "vrouwen bescherming nodig hebben en dat daders moeten worden vervolgd en verantwoordelijk worden gehouden voor hun acties", zei ze, verwijzend naar daders van seksueel geweld in oorlogstijden. 

Mukwege en Murad werden gekozen uit de op één na langste lijst van genomineerden ooit. Die telde dit jaar 115 organisaties en 216 individuen. Vorig jaar ging de Nobelprijs voor de Vrede naar de Internationale Campagne tot Afschaffing van Kernwapens (ICAN).

De prijs, die bestaat uit een gouden medaille, een diploma en een cheque van 9 miljoen Zweedse kronen (ongeveer 865.000 euro), wordt op 10 december in Oslo uitgereikt. Die dag is het de sterfdag van de stichter van de prijs, de Zweed Alfred Nobel (1833-1896), die het dynamiet uitvond. Hij schreef in zijn testament dat hij wilde dat "degenen die het afgelopen jaar de grootste diensten leverden aan de mensheid" beloond zouden worden.