De 10 belangrijkste strijdarena's: wat je moet weten om zondag helemaal mee te zijn

Er was geen ontkomen aan dit jaar: nog meer dan anders domineerde Antwerpen de verkiezingscampagne. De inzet is dan ook hoog in de Koekenstad. Tal van nationale kopstukken hopen er de machtigste politicus van het land te kunnen onttronen als burgemeester: Bart De Wever. 

Het werd ook een vuile campagne genoemd in Antwerpen, en dan vooral de bitse strijd tussen De Wever en zijn CD&V-concurrent die hij als "passant" bestempelde: Kris Peeters die het landelijke Puurs inruilde voor een stek in Antwerpen.

N-VA blijft de gedoodverfde winnaar, maar de vraag is of de Vlaams-nationalisten hun huzarenstukje van 2012 kunnen herhalen. Met 37,7 procent en meer dan 77.000 voorkeurstemmen leidde De Wever zes jaar geleden een gele overwinningsstoet naar het stadhuis om de macht op te eisen na 90 jaar socialistisch bestuur. 

De Wever wil zijn huidige coalitie met CD&V en Open Vld liefst verderzetten. Maar er liggen linkse kapers op de kust. Ex-Samen-partners Groen met Wouter Van Besien en sp.a met de onafhankelijke Jinnih Beels hopen genoeg kiezers te kunnen overtuigen voor een progressief alternatief, als het moet met steun van PVDA-kopman Peter Mertens.

Lees ook: De Wever wil na verkiezingen verder met huidige coalitie, maar de anderen twijfelen

2012: niemand evenaart de monsterscore van het rood-groene kartel in Gent. Met 45,5 procent en 26 zetels op 51 haalt sp.a-Groen zelfs een absolute meerderheid, toch neemt lijsttrekker en burgemeester Daniël Termont (44.561 voorkeurstemmen) Open Vld mee aan boord. 

Zes jaar later is er veel veranderd aan de Leie. De 65-jarige Termont stopt ermee na twee termijnen en zal als lijstduwer het kartel met kopman Rudy Coddens enkel nog steunen. Het valt te verwachten dat Termonts vertrek een gat zal achterlaten in de Gentse politiek. 

Maar wie zal dat gat opvullen? Zowel Open Vld met Matthias De Clercq, N-VA met Anneleen Van Bossuyt als CD&V met Mieke Van Hecke liggen op vinkenslag om het kartel al dan niet te depanneren en daarbij harde eisen te stellen. 

Lees ook: Vertrek Termont zorgt voor machtsvacuüm in Gentse politiek, maar wie profiteert ervan?

In Mechelen lijkt burgemeester Bart Somers op beide oren te kunnen slapen. De liberaal die naar de kiezer trekt met het kartel Open Vld - Groen en M+, zou volgens de laatste peilingen wel eens een absolute meerderheid kunnen halen. De lijst haalde zes jaar geleden al bijna 34 procent, Somers kreeg meer dan 10.000 voorkeurstemmen.

Somers en Calvo namen er in 2012 nog N-VA en CD&V bij, het valt nog af te wachten of beide partijen deze keer opnieuw nodig zijn voor een werkbare meerderheid. De drie partijen benadrukken het positieve bestuur van de voorbij zes jaar, maar de laatste dagen kwamen de verschillen toch boven drijven, onder andere over een hoofddoekenverbod aan het loket. Sp.a, met lijsttrekster Caroline Gennez, hoopt van de verdeeldheid te kunnen profiteren.

Er vallen in Mechelen 43 gemeenteraadszitjes te verdelen.

Lees ook: Liveblogs, verkiezingskaarten en je eigen coalitiebouwer: hiervoor zit je zondag goed bij HLN.be

In Oostende hopen de liberalen de socialisten van Johan Vande Lanotte van de troon te stoten. Ze rekenen daarvoor op Bart Tommelein, die zijn ministerportefeuille afstaat als hij burgemeester wordt. Tommelein is momenteel viceminister-president in de Vlaamse regering.

Vande Lanotte, die de voorbije legislatuur de sjerp overnam van zijn partijgenoot Jean Vandecasteele, komt op met de Stadslijst.

Maar het gaat om meer dan de twee politieke zwaargewichten in de koningin der badsteden. Er liggen kapers op de kust: Björn Anseeuw (N-VA) profileerde zich vanuit de oppositie als een sterk tegengewicht, net zoals Wouter Devriendt (Groen). 

Tot slot om naar uit te kijken na 14 oktober: kloppen de geruchten dat Anseeuw en Tommelein het op een voorakkoord hebben gegooid?

Het was een plechtige belofte van Renaat Landuyt (sp.a): de burgemeester zal zijn mandaat niet meer opnemen als hij ook maar één stem minder krijgt dan in 2012. Het getal dat je dan ook in het oog moet houden: 12.499. Krijgt Landuyt er minder, dan stopt hij er dus mee.

De kiesstrijd in Brugge wordt dan ook ongemeen spannend. Dirk De fauw (CD&V) kan revanche nemen nadat hij de burgemeesterssjerp in 2012 nipt aan zich zag voorbijgaan met enkele tientallen stemmen in het voordeel van Landuyt (26,8 procent versus 26,6 procent). 

Maar de kans dat het tot een tweestrijd komt is klein, want ook Pol Van Den Driessche (N-VA) en Mercedes Van Volcem (Open Vld) azen op een overwinning. De liberalen gaven al aan dat ze Brugge als een van dé kansen zien om er een sjerp in een centrumstad bij te krijgen. Belangrijk voor N-VA wordt vooral hoe de kiezer omgaat met het uitrangeren van Ann Minne-Soete, tot voor kort de leading lady bij de Brugse N-VA, die nu met Van Volcem een tandem vormt. Stefaan Sintobin (Vlaams Belang) en de piepjonge 20-jarige Raf Reuse (Groen) kunnen verrassen.

Lees ook: Stevig gevecht om West-Vlaamse centrumsteden

In studentenstad Leuven komt er na 24 jaar een einde aan het tijdperk-Tobback. Na vier opeenvolgende coalities tussen sp.a en CD&V staan de andere te dringen om het roer over te nemen. Tobback duwt de lijst nog, maar laat het lijsttrekkerschap aan zijn poulain Mohamed Ridouani. Maar N-VA ligt op vinkenslag met lijsttrekker Lorin Parys, en mogelijk kan ook Groen verrassen met David Dessers.

Lees ook: Zorgt Theo Francken voor bonus in heel Vlaams-Brabant?

In de grootste Oost-Vlaamse stad na Gent vormt N-VA met burgemeester Christoph D’Haese een stevige coalitie met CD&V en Lijst A. Maar Open Vld hoopt in de carnavalsstad met Jean-Jacques De Gucht eindelijk zijn slag te kunnen staan.

Lees ook: Betekent winst ook macht voor N-VA in Oost-Vlaanderen?

Hasselt was decennialang sp.a-territorium. Maar met het ontslag van Hilde Claes als burgemeester in 2016 ligt het speelveld er helemaal open. CD&V hoopt met Claes' opvolgster, Nadia Vananroye, te kunnen profiteren van de burgemeestersbonus. 

De coalitie-opties zijn talrijk, al blijven er hardnekkige geruchten over een voorakkoord tussen de kartellijst RoodGroen+ Hasselt en CD&V, die ook vandaag de meerderheid uitmaken. N-VA zal met minister van Defensie Steven Vandeput stevig uit de hoek moeten komen om zo'n eventueel voorakkoord te kunnen breken.

Lees ook: Blijft CD&V spelverdeler in Limburg of rukt N-VA verder op?

In Brussel stemmen de inwoners niet voor een provincie, wel voor een van de 19 gemeenten. Grootste vraag in de hoofdstad is hoe de PS het Samusocial-schandaal heeft verteerd, en wat het gevolg van het ontslag van burgemeester Ivan Mayeur betekent voor de PS en zijn opvolger Philippe Close. De PS-sp.a-lijst haalde de vorige keer nog bijna 30 procent, en bestuurt nu samen met MR. 

In het Waals gewest, waar ze behalve in de Duitstalige gemeenschap overigens overal opnieuw met potlood en papier stemmen, zijn er verkiezingen voor 262 gemeenten en 5 provincies. De PS verdedigt vooral de sjerp in de grote steden zoals Charleroi met lijsttrekker Paul Magnette (meer dan 47 procent in 2012), Bergen met lijstduwer Elio Di Rupo (meer dan 55 procent in 2012) en Luik met lijsttrekker Willy Demeyer (38 procent in 2012).

MR hoopt te kunnen blijven domineren in Waals-Brabant. Premier Charles Michel behaalde in zijn thuisstad Waver nog een absolute meerderheid en is er nog altijd titelvoerend burgemeester, maar doet nu zelf niet meer mee. cdH kijkt vooral naar Namen waar ze zes jaar geleden de grootste waren en naar de provincie Luxemburg. Ook Ecolo en DéFI hopen een graantje te kunnen meepikken.

Hoewel de verkiezingen lokaal zijn, staat het in de sterren geschreven dat ze ook in de Vlaamse en federale regering hun invloed zullen hebben. Allereerst op het persoonlijke vlak: verschillende ministers hebben al beloofd dat ze hun post in de regering vaarwel zullen zeggen in ruil voor het burgemeesterschap. Een combinatie tussen beiden is dan ook niet mogelijk. 

De namen? Kris Peeters, federaal vicepremier en minister van Werk, stopt als hij burgemeester in Antwerpen kan worden. Hetzelfde voor Philippe De Backer, nu nog staatssecretaris voor Fraudebestrijding. Staatssecretaris voor Buitenlandse Handel Pieter De Crem (CD&V) wil zijn post dan weer laten schieten in ruil voor de sjerp in Aalter, en Zuhal Demir (N-VA), nu nog staatssecretaris voor de Gelijkheid van Kansen, doet een gooi naar de hoogste post in Genk. En nog in Limburg weerklonk bij minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) al de belofte dat hij zijn burgemeesterschap zal opnemen. 

Aan Franstalige kant lijkt het voor minister van Energie Marie-Christine Marghem (MR) dan weer bijna een opluchting de felgeplaagde post achter zich te kunnen laten als ze het haalt in Doornik.

Los van de personaliteiten is het bovendien niet ondenkbaar dat gemeentelijke stembusslag de sfeer in de andere regeringen zal beïnvloeden. Vooral de uitslagen in de grote steden spelen daarbij een rol. Zou N-VA het bijvoorbeeld zomaar laten gebeuren dat er in Antwerpen een coalitie zonder Bart De Wever gevormd zou worden, als andere partijen een meerderheid zouden halen?

Twijfel jij nog over je stem zondag? De Stem van Vlaanderen, de stemtest van Het Laatste Nieuws en VTM NIEUWS, heeft de kaap van 1 miljoen deelnemers overschreden. Het is de grootste stemtest van Vlaanderen die je helpt om weloverwogen een stem uit te brengen. Ontdek op destemvanvlaanderen.be welke politicus het meeste aansluit bij jouw standpunten.