Acht procent van de gebruikers zijn kankerpatiënten. 92 procent gebruikt opioïden voor de behandeling van pijn die niet het gevolg is van kanker, zoals gewrichtspijn, zenuwpijn of lage rugpijn.

“De Wereldgezondheidsorganisatie raadt bij de behandeling van pijn bij kankerpatiënten aan om te werken met een stappensysteem”, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp. “Paracetamol is het startpunt. Indien nodig stappen artsen geleidelijk aan over naar zwaardere medicatie, waarbij opioïden de hoogste en laatste trap zijn. Langzaam toenemende dosissen bezorgen kankerpatiënten meer comfort.’

Maar ook bij patiënten zonder kanker is er dus een serieuze toename. Uit de cijfers van CM blijkt dat die zich zowel manifesteert bij het zwak werkende tramadol (+36 %) als bij krachtig werkende opioïden als oxycodone (+ 274 %) en fentanyl (+ 20 %). Nog meer verontrustend is dat meer dan één op de zeven patiënten de geneesmiddelen ook gedurende een jaar of langer gebruikt.

“Bij het gebruik van opioïden treedt vrij snel tolerantie op voor het pijnstillend effect”, zegt Van Gorp. “Langdurig gebruik, de dosis verhogen of een nog sterkere variant voorschrijven, verhogen het risico op bijwerkingen, verslaving en misbruik. Bijwerkingen zijn onder meer sufheid, met risico op verkeers- en arbeidsongevallen, en verwardheid. Daarnaast kan deze medicatie de werking van andere geneesmiddelen negatief beïnvloeden.”

België staat nu op de zesde plaats wereldwijd, inzake gebruik van opioïden. Topgebruiker is de VS, voor Canada. In Europa nemen alleen de Duitsers, Denen en Oostenrijkers meer zware pijnstillers. “De enorme toename van het opioïdengebruik in de Verenigde Staten gaat daar gepaard met alarmerend misbruik, opnames op de spoedgevallendiensten en zelfs overlijdens”, stelt CM. “Opioïden worden best zo kort mogelijk en enkel bij falen van alle andere opties gebruikt.’

HBvL zoekt mensen die gedurende lange tijd zware pijnstillers hebben genomen, en kunnen getuigen over de nadelige effecten daarvan. Verkeert u in dat geval, laat het ons dan weten via hier@reageren.be