“Dit is een zeer ongezond systeem. Zo ongezond zelfs dat het blijkbaar het daglicht niet mag zien.” Martine Van Hecke, expert Gezondheid bij Test-Aankoop windt er geen doekjes om. Ze is “bijzonder boos” over de tussenkomst van de farmasector in een ­onafhankelijk onderzoek “én over de hulp die pharma.be daarbij kreeg van minister De Block”.

Het was Test-Aankoop zelf die samen met Kom op Tegen Kanker aan het Kenniscentrum voorstelde om onderzoek te doen naar de voor- en nadelen van de zogenaamde artikel 81-procedure, die handelt over tijdelijke terugbetaling van geneesmiddelen die in eerste instantie werden afgekeurd. De ziekteverzekering gaf zonder morren inzage in de geheime overeenkomsten, maar geen enkel ­document mocht gekopieerd worden. Namen van geneesmiddelen en fabrikanten kregen de onderzoekers niet.

Volgens Pharma.be gingen die beperkingen niet ver genoeg, elk uitgelekt detail kan een bedrijf in zware problemen brengen, klinkt het. Eind september ging de belangenorganisatie in tegenaanval, geruggensteund door de wet op geheimhouding die deze zomer werd ingevoerd.

Fikse kortingen

Sinds 2010 maakt de Belgische overheid in die artikel 81-procedure met fabrikanten van geneesmiddelen afspraken over een tijdelijke terugbetaling onder voorwaarden. Het gaat om medicijnen waarvan de terugbetaling in eerste instantie wordt afgekeurd. Bijvoorbeeld omdat de werking nog onvoldoende is aangetoond. Daarom eist de overheid fikse kortingen en extra onderzoek.

We weten dat dankzij die kortingen volgend jaar 240 miljoen euro wordt uitgespaard, maar details over de afspraken staan in geheime bijlagen. Farmabedrijven willen niet dat lagere prijzen in België andere overheden op ideeën brengen.

Evaluatie

Het Kenniscentrum laat weten onaangenaam verrast te zijn. “Blijkbaar primeren commerciële belangen op de openbaarheid van bestuur”, zegt directeur Raf Mertens. Het centrum heeft beslist het onderzoek voort te zetten met de informatie die ze wél tot hun beschikking hebben.

“De vraag is voor ons vooral wie het meeste voordeel heeft bij deze akkoorden”, zegt Martine Van Hecke van Test-Aankoop. “Dat de farmasector de nood voelt onderzoek te saboteren, doet vermoeden dat vooral zij hier veel geld aan overhouden.”