Ook in 1988 beleeft Gent woelige politieke tijden: CVP verliest na 30 jaar de macht, 1e socialistische burgemeester
Gent beleeft dezer dagen woelige politieke tijden. Na 30 jaar lijken de socialisten de burgemeesterssjerp te verliezen, het einde van een tijdperk. Maar ook in 1988 beleefde de Arteveldestad een politieke aardverschuiving na de gemeenteraadsverkiezingen: toen kwam er een eind aan 30 jaar CVP-bestuur en werd Gilbert Timmerman de eerste socialistische burgemeester. Dit is de eerste aflevering van onze reeks "Stadhuisrevoluties", waarin we terugblikken op enkele ophefmakende burgemeesterswissels. Â
In 1988 slagen de Gentse socialisten waarin ze bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen niet waren gelukt: het veroveren van de burgemeesterssjerp. In het begin van de jaren 80 was de SP met Gilbert Temmerman uitgegroeid tot de grootste partij van de stad, maar dat had de CVP toen niet tegengehouden om de socialisten in te ruilen voor de liberalen om de stad te besturen.
De socialisten voelden zich bedrogen door de CVP: de twee partijen (CVP en PVV) die het meest hadden verloren vormden toch een bestuursmeerderheid. "Gilbert Temmerman zou dit 'verraad van de CVP' nooit verteren", zegt Herman Balthazar, oud-gouverneur van Oost-Vlaanderen.
Temmerman was in de loop der jaren verveld van een grijze apparatsjik tot een combattief politicus
In 1988 verloopt het scenario enigszins anders. Hoewel de SP er licht op achteruitgaat, blijft ze de grootste partij met 27,6 procent van de stemmen. Ook de CVP gaat licht achteruit en moet één zetel inleveren, maar dat verlies wordt gecompenseerd door de liberale PVV, die één zetel wint.Â
SP-kopman Gilbert Temmerman is de Gentse stemmenkampioen met 18.232 voorkeurstemmen.  Burgemeester Jacques Monsaert moet het stellen met 7.806 voorkeursstemmen, zo’n 1.500 minder dan in 1983. "Temmerman was in de loop der jaren verveld van een grijze apparatsjik tot een combattief politicus", vertelt Herman Balthazar.
De SP zat nog altijd vol rancune en de PVV heeft daarvan geprofiteerd
Achter de schermen hadden boegbeelden Luc Van den Bossche (SP) en Willy De Clercq (PVV) al vóór de verkiezingen toenadering gezocht. Aangezien de CVP de boot leek af te houden in verband met een eventuele verderzetting van roomsblauw in Gent, kozen de liberalen eieren voor hun geld en gingen ze met de SP in zee.
CVP-burgemeester Jacques Monsaert verdween in de politieke coulissen. Tijdens de verkiezingsshow van 9 oktober leek Monsaert nog niet te beseffen dat zijn politieke lot bezegeld was.Â
Lees verder onder de video.
Op de achtergrond speelt ook de federale regeringsvorming in 1987. Premier Wilfried Martens, tevens topfiguur van de Gentse CVP, had de PVV ingewisseld voor de SP als coalitiepartner. Guy Verhofstadt, achter de schermen samen met Willy De Clercq de sterke man van de Gentse PVV, had dat slecht verteerd. De Gentse CVP zou uiteindelijk het gemeentelijke gelag betalen. "De SP zat nog altijd vol rancune en de PVV heeft daarvan geprofiteerd", vertelt Frans Verheeke, voormalig CVP-schepen.
Het antiklerikalisme van Gilbert Temmerman heeft zeker een rol gespeeld
Sommigen hebben het ook over de invloed van de loge bij de coalitievorming. "Het antiklerikalisme van Gilbert Temmerman heeft zeker een rol gespeeld", aldus Herman Balthazar. "Hij was een socialist van de oude stempel en was op dat vlak een van de meest principiële mensen die ik ooit heb gekend. Ik herinner me dat ik als gouverneur een Te Deum moest organiseren ter gelegenheid van 21 juli, maar Gilbert Temmerman liet mij onmiddellijk weten dat hij de kerk niet binnen zou gaan."Â
Ik wilde mijn avonden eigenlijk liever op een andere manier doorbrengen, al was het maar door boeken te lezen
Hoe dan ook: paars was geboren. Met de vorming van een SP-PVV-coalitie komt een einde aan 30 jaar CVP-bestuur in Gent. De CVP probeert nog roet in het eten te gooien door bij de provincie en de Raad van State een klacht in te dienen tegen Piet Van Eeckhaut (SP), maar de feiten blijken niet zwaar genoeg om de resultaten van de stembusgang te vernietigen.
Van Eeckhaut wordt uit de uitslag geschrapt, maar Temmerman wordt wel de eerste socialistische burgemeester van de Arteveldestad. De CVP belandt onherroepelijk op de oppositiebanken. "In die eerste jaren was ik fractieleider, maar wat ik deed, was eigenlijk niet meer relevant voor mij", vertelt Frans Verheeke. "In de oppositie weeg je niet meer op het beleid. Ik wilde mijn avonden eigenlijk liever op een andere manier doorbrengen, al was het maar door boeken te lezen."
Na enkele jaren oppositie zet Verheeke een punt achter zijn politieke carrière. Hij blijft actief binnen het ACW, de christelijke arbeidersbeweging, is directeur van VDK Bank, bestuurder bij de Universiteit Gent, Sidmar en voetbalclub AA Gent en voorzitter van de Hogeschool Gent. "Ik heb alles in mijn carrière graag gedaan. Het schepenschap is voor mij een echte verrijking geweest waaraan ik vriendschappen en connecties heb overgehouden."
