Het incident vond dinsdag rond 22 uur plaats in een woning op de Diestsesteenweg in Kessel-Lo, een deelgemeente van Leuven. De elektrische bakfiets van het gezin was aan het opladen in de garage toen de batterij vuur vatte en het volledige rijwiel uiteindelijk in brand vloog. De rook verspreidde zich eerst in de garage en nadien in de rest van de woning, waar de rookmelders alarm sloegen. De vader des huizes was nog wakker en kon ingrijpen.

“De man kon de rest van het gezin alarmeren en de bakfiets zelf blussen met een brandblusapparaat”, zegt Tim Renders, brandpreventieadviseur bij Hulpverleningszone Oost Vlaams-Brabant. “Was hij al gaan slapen, dan spraken we vandaag mogelijk over een nationaal drama met vier doden.”

Niet de eerste keer

De bewoners van het huis in Kessel-Lo komen er gelukkig met de schrik en wat rookschade vanaf, maar het is al vaak anders geweest. “Het is niet de eerste keer dat een elektrische fiets een woningbrand veroorzaakt”, vertelt Renders aan onze redactie. “Verschillende keren per jaar moet de brandweer daarvoor uitrukken. In augustus nog vatte er eentje vuur in een kelder in Berchem, ook was er een brand in Destelbergen en zelfs in een fietsenwinkel liep het al mis.”

Gelukkig moet nu niet iedereen die een e-bike heeft, zich zorgen maken. Maar voorzichtigheid en waakzaamheid blijft een must. “In zulke fietsen zitten lithiumbatterijen die vuur kunnen vatten door oververhitting”, legt Renders uit. “Het is steeds aangewezen om te controleren of de kabels nog van goede kwaliteit zijn. Net zoals bij gsm’s en laptops kunnen die verslijten, en dat is om problemen vragen. Ook als de batterij erg warm aanvoelt, is het beter om de lader uit het stopcontact te trekken. Is het een aanhoudend probleem, raadpleeg je beter even de fietsenhandelaar.”

De gebruiksaanwijzing op voorhand lezen en de lader uit het stopcontact trekken als het apparaat opgeladen is, zijn andere evidente voorzorgsmaatregelen. “Vroeger trok iedereen alles uit het stopcontact vooraleer op reis te vertrekken, wel: dat zijn volkswijsheden die nog altijd hun dienst bewijzen.”

Geen reukzin als we slapen

Renders raadt aan om elektrische apparaten niet ’s nachts maar overdag op te laden, wanneer er iemand aanwezig is. Hetzelfde geldt voor de gsm, iPad, laptop, elektrische step, … “Al snap ik dat het niet altijd mogelijk is, bijvoorbeeld als je de elektrische fiets ’s ochtends nodig hebt om naar je werk te gaan. Maar in dat geval is het erg belangrijk om je apparaat op te laden in de nabijheid van een rookmelder.”

“Heel veel mensen weten niet dat er erg weinig kans is op tijdig wakker worden wanneer er ’s nachts een brand uitbreekt”, aldus de brandpreventieadviseur. “Dat heeft te maken met onze reukzin: van licht en lawaai worden we wakker, van geuren niet. De rook van een brand verspreidt zich zeer snel en is verstikkend.”

Meer dan één rookmelder in huis

Woningbranden in België eisen jaarlijks veel slachtoffers. Daarom is het van levensbelang om te investeren in goede rookmelders. Het liefst meer dan één. “In een appartement zien we vaak maar één rookmelder, die dan nog meestal in de inkomhal hangt. Dat is levensgevaarlijk. Enerzijds duurt het lang voor de rook de melder bereikt als er elders een brand ontstaat, bijvoorbeeld in de slaapkamer, keuken of living (ruimtes waar veel elektrische apparaten zijn, nvdr). Anderzijds is de inkomhal vaak de snelste weg naar buiten die dan mogelijk versperd wordt door rook of vuur dat zich ondertussen verspreid heeft.”

Een aangewezen hoeveelheid rookmelders per appartement of huis is er echter niet. “Maar eigenlijk moet er in elke risicovolle ruimte een rookmelder aanwezig zijn. Met uitzondering van de keuken, de badkamer en de garage: dat zijn ruimtes die vaker dan andere te maken krijgen met temperatuurverschillen, vocht, rook en stof. Wat niet wil zeggen dat ze geen risico vormen, integendeel. Plaats daarom altijd een rookmelder in de nabijheid.”

Ook de kwaliteit van rookmelders is belangrijk: kies voor systemen met een niet-vervangbare batterij met een levensduur van 10 jaar, test ze maandelijks door op de testknop te drukken en houd ze stofvrij. “En denk eens na over de nooduitgangen in huis, ook die kunnen het verschil maken in leven en dood”, besluit Renders.