De kogel is door de kerk: regering kiest voor F-35

“We hebben gekozen voor een partnerschap met de VS onder de vorm van F-35", zei minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) na afloop van het kernkabinet. Concreet koopt ons land 34 F-35's aan van de Amerikaanse vliegtuigbouwer Lockheed Martin, goed voor een aankoop van zowat 4 miljard (3,8 miljard euro en 200 miljoen euro aan wisselkoersprovisies). De eerste toestellen worden vanaf 2023 geleverd.

De aankoop ligt 600 miljoen lager dan geraamd, zei eerste minister Charles Michel (MR). Dat geld kan volgens de premier ingezet worden voor toekomstige Europese militaire investeringen, zoals de ontwikkeling van een toekomstig Europees jachtvliegtuig. “We kiezen voor een samenwerking in het kader van de NAVO én voor een Europese defensie”, zei Michel. 

“Het Amerikaanse voorstel kwam op alle zeven evaluatiecriteria als beste uit de bus”, aldus Vandeput. Over de hele levensduur zou de F-35 goed zijn voor een investering van 12 miljard, drie miljard minder dan geraamd.

Volgens minister van Economie Kris Peeters is de economische en maatschappelijke return van de F-35 goed voor 3,7 miljard euro, terwijl die bij de Eurofighter maar op 2,6 miljard euro lag.

VS: “Trots op partnerschap”

De Verenigde Staten reageren tevreden met de beslissing van de regering. “De VS verwelkomen de beslissing van de Belgische regering om het F-35-gevechtsvliegtuig aan te kopen. België zal samen met sommige van de nauwste NAVO-partners met de F-35 vliegen. De VS zijn heel erg trots op het aanhoudende partnerschap met België”, schrijft de Amerikaanse ambassade in Brussel op Twitter.

Sectorfederatie voorzichtig tevreden

De technologiefederatie Agoria reageert voorzichtig positief, maar wijst er wel op dat er snel duidelijkheid moet komen over de beloofde “tientallen miljarden” euro’s aan compensaties voor ons land. Dat zegt CEO Marc Lambotte.

“Voor ons is het belangrijk dat de beslissing genomen is en wij gaan ervan uit dat de regering de juiste keuze heeft gemaakt”, reageert Lambotte. “Het is nu de verantwoordelijkheid van deze regering en de volgende regeringen om erop toe te zien dat de beloofde bestellingen en contracten bij Belgische bedrijven er komen”, benadrukt hij.

Lambotte vindt dat de Amerikanen de komende jaren voortdurend “aangepord” moeten worden.

Kopzorgen

De vervanging van de straaljagers is een dossier dat zowel de militaire als politieke top de voorbije maanden en jaren de nodige kopzorgen heeft bezorgd. Vooral nadat in maart van dit jaar een studie van Lockheed Martin opdook, waarin stond dat de levensduur van de Belgische F-16's verlengd zou kunnen worden.

De legertop zou die studie hebben achtergehouden voor minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA). Het leidde uiteindelijk tot een interne en externe audit, waarop Vandeput concludeerde dat er geen fouten gemaakt waren en de procedure hervat werd.

Op dat moment waren behalve Lockheed Martin nog twee gevechtsvliegtuigen in de running: de Eurofighter Typhoon van een Europees consortium en de Franse Rafale die buiten de aanbesteding om onderzocht werd. Dat laatste aanbod werd uiteindelijk niet weerhouden.

Afgelopen weekend bleek al dat de F-35 meer dan ooit in poleposition lag. Gisteren vond er nog een parlementaire hoorzitting plaats over het dossier, maar die schoot volgens de oppositie naast het doel. Omdat de regering pas donderdag officieel beslist, kon er urenlang alleen wat algemene informatie worden gegeven over de aankoop. 

Lees ook

De kwestie van de F-35's blijft voor een ongemakkelijk gevoel zorgen, schreef Koen Vidal vorige week in zijn standpunt. “Stelt Michel met de F-35 de juiste beleidsprioriteit? Zijn er garanties dat de werkelijke levensduurkosten niet hoger zullen liggen dan de geschatte 15 miljard?”

De Belgische luchtmacht vliegt straks dus met Amerikaanse F-35's. Eigenlijk is dat geen nieuws: de keuze wordt al maanden, jaren en zelfs decennia voorspeld. De F-35, het jachtvliegtuig dat in de sterren stond geschreven.