‘We hebben geprobeerd om zo transparant mogelijk te zijn', stak premier Charles Michel (MR) van wal op de persconferentie waarin hij de keuze voor de F-35 bekendmaakte. 'We willen een sterke partner blijven. Onze defensie-uitgaven bedragen nu 0,9 procent van het BBP. Daarmee zijn we een van de landen met de laagste uitgaven voor defensie.'

De investering voor de aanschaf van de 34 Amerikaanse gevechtsvliegtuigen zal uiteindelijk 4 miljard euro bedragen en tot 2028 lopen. Het 3,6 miljard euro waarvan altijd sprake was, betreft namelijk de kostprijs in 2015. Aangezien we de toestellen bestellen in courante euro’s, wordt ook de inflatie in rekening gebracht. In 2028 zal dus 4 miljard euro zijn neergeteld - al benadrukte premier Charles Michel (MR) dat dat nog steeds 600 miljoen euro onder het budget is.

Michel: 'De procedure voor de aanschaf van nieuwe gevechtsvliegtuigen is scrupuleus gevolgd. Een aantal potentiële kandidaten hebben geen offerte ingediend. Dat was hun keuze. Uiteindelijk hebben twee kandidaten wel offertes ingediend. Woensdagavond is alle informatie daarover achter gesloten deuren aan het parlement meegedeeld.'

'We kiezen voor een samenwerking met de NAVO én voor een Europese defensie. Het bedrag dat we uittrekken voor de vliegtuigen blijft namelijk 600 miljoen euro onder het budget', vervolgde Michel. 'Dat geld kan gebruikt worden voor toekomstige Europese projecten, zoals een toekomstig gevechtsvliegtuig.'

Economische compensaties

'Het aanbod van de Amerikanen was het beste op alle zeven evaluatiecriteria', benadrukte vervolgens Steven Vandeput (N-VA), minister van Defensie. 'Nederland, Italië, Denemarken, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk werken vandaag de dag ook al met de F-35. Bovendien konden we dankzij de gekozen procedure 600 miljoen euro onder de aanvankelijke raming blijven.'

De defensieminister haastte zich echter om, net als Michel, te benadrukken dat de keuze voor de Amerikanen niet betekent dat de deur binnen Europees verband wordt dichtgegooid. Vandeput: 'Naast de aankoop van de F-35 staan we namelijk ook op het punt om contracten te tekenen met de Fransen. Die contracten gaan over de aanschaf van 442 voertuigen voor het leger, plus allerlei andere systemen om samen te werken.'

Vicepremier en minister van Economie Kris Peeters (CD&V) zei vervolgens dat een belangrijk deel van het geld dat de regering investeert in de aanschaf van de F-35's, zal terugvloeien naar de Belgische economie. 'Dertig procent van de componenten van de F-35 zijn van Europese oorsprong. In totaal levert de keuze voor de F-35 ons 3,7 miljard euro aan economische compensaties op.'

Duidelijke winnaar

Het door Lockheed Martin geproduceerde gevechtsvliegtuig haalt het dus van de de Brits-Europese Eurofighter, het enige andere toestel dat nog in de running was.

Meerdere bronnen bevestigden eerder al aan De Standaard dat de Amerikaanse F-35 met een stevige voorsprong uit de evaluatie van het ACCAP-team (Air Combat Capability Program) was gekomen. De 34 toestellen die de regering op termijn wil kopen, zouden zo’n half miljard minder kosten, en op alle kritieke punten beter scoren dan de Eurofighter.

Ook op het vlak van economische return – de contracten voor Belgische bedrijven die voortvloeien uit de aankoop – hadden de Amerikanen naar verluidt betere kaarten.