Voor het nieuwe Eén-programma Pano huurden journaliste Rachida El Garani en stand-upcomedian Arbi el Ayachi een week lang een handelspand in het Vlaams-Brabants Tremelo. Onder de schuilnamen Mohammed en Karima openden ze er zogezegd een winkeltje in interieurspullen. Al snel regende het racistische uitlatingen en vooroordelen.

“We zijn eerlijk gezegd niet van onze stoel gevallen bij het bekijken van de reportage. Dat mensen zo reageren, verbaast ons niet en sluit aan bij de meldingen die we hier dagelijks krijgen. Het zijn de kleine vernederingen van elke dag. Maar we mogen niet vergeten dat het structurele problemen zijn die om structurele maatregelen vragen”, klinkt het bij Unia.

De cijfers liegen er niet om. In 2010 opende de organisatie 185 dossiers rond racisme, vooral tegen moslims. Vorig jaar waren dat er 330 en ook voor dit jaar wordt weer een stijging verwacht.

Een klacht indienen tegen de personen die racistische uitlatingen deden in de reportage is volgens Sebrechts nu niet aan de orde. Dan moet eerst onder meer gekeken worden of bepaalde uitspraken hebben aangezet tot haat en of er bijvoorbeeld intentie was om bepaalde mensen in diskrediet te brengen. En of er echt gediscrimineerd werd. “Wij kijken vooral naar het maatschappelijk belang van de reportage en hopen dat het iets teweeg brengt bij de bevolking. Bovendien dringen we er bij de overheid nog eens op aan om werk te maken van een interfederaal meerjarenplan tegen racisme.Elke dag zonder een dergelijk plan is voor ons te dag te veel.”

“De kanker van racisme wordt hier blootgelegd”

“Deze reportage komt hard aan”, zegt ook Wouter Van Bellingen van het Minderhedenforum. “Vooral omdat je zelfs in een officiële instantie als het gemeentehuis argwanend wordt bekeken en bijna automatisch als illegaal wordt beschouwd. Dat ze daar direct vragen of je wel een verblijfsvergunning hebt, terwijl je hier geboren en getogen bent én hier belastingen betaalt. Dat kan niet, dat moet anders. Het is goed dat deze praktijktest deze kanker heeft blootgelegd.”

“Ik stel vast dat Vlamingen en nieuwe Vlamingen elkaar wel af en toe tegenkomen, maar dat we zelfs na vijftig jaar nog altijd niet geleerd hebben om samen te leven”, zegt Van Bellingen. “Het is de hoogste tijd dat we werk maken van integratie, van meer onderling begrip, van minder polarisatie. Het is duidelijk dat dat in Tremelo nog niet het geval is. En Tremelo is in dezen gewoon een voorbeeld voor de rest van Vlaanderen.”